Yuqoridagi to‗rtta figuraga turli belgilar qo‗yib
chiqilib, qog‗ozdagi boshqa figuralarga ham
xuddi shunday belgilar qo‗yib chiqish sinaluvchiga taklif etiladi. U o‗z harakatlarini namuna bilan
solishtirishi mumkin. Olingan natijalarni tahlil qilish va qayta ishlashda 100 ta figurani chizishga
ketgan vaqt, ehtimoli bo‗lgan
xatolar soni, topshiriqni bajarish xarakterini tahlil qilishda yosh
me'yorlarini hisobga olish zarur (4-jadval).
4-jadval
7-8 yoshli bolalar uchun P'eron - Ruzer metodikasi bo‗yicha qog‗ozni to‗ldirish
normalari
(M.P.Kononova natijalari).
To‗ldirish vaqti
Xatolar soni
Sifati(%) ()
1 daqiqa 15
soniya
-
100
1 daqiqa 45 soniya
2
60
1 daqiqa 50 soniya
3
50
2 daqiqa 10 soniya
6
20
Bunda sinaluvchining chalg‗iganligi, ishni davom ettirish zarurligi
haqida eslatilganligi va
hokazolar e'tiborga olinadi.
Diqqatning ko‗chishi, uzoq davom etadigan aqliy ishga qobiliyatini o‗rganish maqsadida
I.V.Kruk (1986) tomonidan taklif etilgan metodikaning o‗zgartirilgan variantini qo‗llash mumkin.
Uning mazmuni quyidagicha: bola 1-qog‗ozni to‗ldirgandan so‗ng, to‗ldirish qo‗llanmasi
o‗zgartirilib, 2-qog‗oz taklif etiladi; o‗sha belgilarni boshqa geometrik figuralarga qo‗yib chiqish
kerak. Keyin 3-qog‗oz ko‗rsatiladi: toq qatorlar 1-qog‗oz namunasi bo‗yicha, juft qatorlarni 2-
qog‗oz namunasi bo‗yicha to‗ldiriladi. Olingan natijalar quyidagicha qayta ishlanadi. 1 va 2-chi
qog‗ozlarni to‗ldirish uchun ketgan vaqt orasidagi farq vaqt etishmovchiligi –E ni aniqlash orqali
amalga oshiriladi:
E=t
1
+t
2
Bu erda t – qog‗ozlarni to‗ldirish uchun ketgan vaqt.
Bundan
tashqari, xatolar farqi (XF) quyidagi formula bilan aniqlanadi.
XF=3K-/IK+2K/;
Bu erda k – har bir qog‗ozni to‗ldirishdagi xatolar.
Xatolar farqi ko‗rsatkichi ixtiyoriy diqqat darajasining pastligi, aqliy
ish qobiliyati yomonligi
mezoni sifatida qaralishi mumkin.
Bolalar bu topshiriqni qiziqib bajaradilar, yaxshiroq natijaga erishishga intiladilar. 5-6
yoshli
bolalar qog‗ozni to‗ldirishni Yuqoridagi 4 ta figuraga qarab bajaradi. 9-10 yoshli o‗quvchilar esa
1 daqiqadan so‗ng bu ishlarni eslab qolib mustaqil bajaradi.
Dostları ilə paylaş: