1830 yilda Yan Purkine hujayra
ichidagi qovishqoq gelsimon moddani ta'riflab unga protoplazma deb nom beradi ( yunoncha protos -birinchi, plazma - hosila)Purkine hujayra nazariyasini yaratishga yaqin edi, lekin u hujayra tuzilishiga genetik nuqta'i nazardan qaramadi.
1831- yilda shotland sayyohi va fizigi Robert Broun(1773-1858) o'simlik hujayrasida yadroni topdi va unga "nukleus" yoki "areola" deb nom berdi. Birinchi atama ko'pchilik tomonidan keng qabul qilindi va xozirgacha saqlanib kelinmoqda.
1836 yilda Gabriel Valentin yadroda yadrocha borligini aniqlaydi.
Matias Shleyden(1804-1881) o'simliklarning turli qismlarining o'sish davrida hujayralar paydo bo'lishini kuzatgan. Shleydenning asosiy xizmati shundaki, 1838 yilda uning " Fitogenezis haqidagi ma'lumotlar" nomli asari chop etilgan bo'lib, muallif botanikada o'sha paytdagi malum bo'lgan hujayra haqidagi tasavvurlarga tayangan holda rivojlanish nuqta'i nazardan o'simlik hujayralarining bir xilligi haqidagi fikrni ilgari suradi. Shleydenning hujayra paydo bo'lishi nazariyasi keyinchalik sitogenezis deb atala boshlandi.1839 yilda nemis zoologi Teodor Shvann (1810-1882) hayvon hujayralarini o'rganib hayvon va o'simliklarning hayot faoliyatida va rivojlanishida hujayra tuzilma birligidir degan xulosaga keladi. 1838 - 1839 yillarda nemis olimlari Matias Shleyden va Teodor Shvannlar hujayra nazariyasini shakllantiradilar
Dostları ilə paylaş: |
