Oʻzbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

1-masala: Falokat sodir boʻlgan hududda aloqa tarmog‘ining shikastlanishini aniqlash va muammoni tezlik bilan hal qilish.
Katta falokat natijasida aloqa tarmogʻining shikastlanishini tezda tushunish va shu tariqa muammolarni hal etish boʻyicha tegishli qarorlar qabul qilish qobiliyati yaʻni favqulodda vaziyatlardagi holatlarda muammoni hal qilish mushkul masala hisoblanadi. Quyida keltirilgan tadqiqot falokat sodir boʻlganidan keyin tarmoqni tezda qurishga qaratilgan. Ushbu tadqiqot ushbu muammolarni hal qilish va samarali aloqa tizimini taʻminlash uchun ZigBee va geografik axborot tizimlari (GIS) texnologiyalarini taklif qiladi. Ushbu natijalar tabiiy ofatdan zarar koʻrgan hududlarni bartaraf etish boʻyicha saʻy-harakatlarni qoʻllab-quvvatlash uchun bunday aloqa tizimini yaratish samaradorligini koʻrsatadi.
Katta falokat natijasida aloqa tarmog‘ining shikastlanishi, ofat oqibatlarini adekvat ravishda aniqlash va favqulodda taʻminotni toʻg‘ri taqsimlashni boshqarish uchun vaziyatni tezda tushunishda katta qiyinchiliklarga olib keladi. Bundan tashqari, u falokatlarga javob berish va tiklash uchun tobora zarur boʻlgan raqamli yerga va tegishli onlayn texnologiyalar va maʻlumotlarga kirishni oldini oladi. Internet va mobil texnologiyalarga kirish geografik makondagi obyektlar va jarayonlarning joylashuvi va geolokatsiyasini aniqlash uchun muhim ahamiyatga ega. Favqulodda vaziyatlarda jabrlanganlar, yordam xodimlari, favqulodda vaziyatlar xizmatlari va taʻminot vositalari, vaqtinchalik va doimiy evakuatsiya markazlari va boshqaruv markazlarining joylashuvini aniqlash juda muhimdir.
Tabiiy ofatdan zarar koʻrgan hududda talab qilinadigan tarmoq boshqaruv markazlari, evakuatsiya markazlari kabi xavfsizlik joylari va zararni tergovchilar oʻrtasida aloqani taʻminlashga qodir boʻlishi kerak. Boshqaruv markazlari, oʻz navbatida, tergovchilar va evakuatsiya markazlari bilan aloqa oʻrnatishga qodir. Ushbu talablarga javob berish uchun boshqaruv markazlari maʻlumotlar serveri tizimiga muhtoj(6-rasm).