O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya Farmatsiya va sanoat farmatsiyasi fakulteti barcha yo„nalishlari talabalari uchun o„quv-uslubiy qo„llanma Toshkent-2018

tarbiyalashdir. Ishlashni yoqtirmaydigan dangasa kishilarda qobiliyatlar rivojlanmaydi.
Qobiliyatlarni rivojlantirish uchun jiddiy mehnat qilishning ahamiyati katta. Qobiliyat -
avvalo sabr-toqatga ko`paytirilgan mehnat, mehnat va yana bir karra mehnatdir.
Mehnatga bo`lgan ehtiyojni tarbiyalash uchun ishga qiziqish va unga odatlanish katta
ahamiyatga egadir. Layoqat bilan qobiliyatni bir-biridan farqlay olish lozim. Layoqat
bu odamni faoliyatga bo`lgan intilish, qobiliyat esa ushbu faoliyatni bajara olish
imkonidir.
Qobiliyatlar - bu: 

insonni individual xususiyati;

inson biron faoliyatga bo`lgan yaroqligi;

ushbu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanishidir.
Qobiliyatlarni sifat faoliyatda o`z imkoniyatlaridan to`laroq foydalana olishni
ko`proq yutuqlar erishishni ko`rsatib beradi. Qobiliyatlar strukturasi yetakchi, tayanch
xususiyatlar strukturasida yetakchi, tayanch xususiyatlar farqlanadi.

---

59

7-shakl 

Biror faoliyatning ayniqsa muvaffaqiyatli, mustaqil va original tarzda bajarilishini

taqozo qiladigan qobiliyatlar birikmasi - talant deb ataladi. Ijodiy faoliyatga qobiliyatli
bo`lgan kishilarni talantli kishilar jumlasiga kiritish mumkin. Talantlilikni yuqori
bosqichi geniallik deb ataladi. Ijtimoiy hayotda, fan, adabiyot, san‟at va shu kabi
sohalarda prinsipial ravishda yangi bo`lgan biror narsa yaratgan kishilar geniylar deb
hisoblanadilar.
Tabiiy anatomik-fiziologik layoqat nishonalari qobiliyatlarning fiziologik asosini
tashkil qiladi. Keyinchalik qobiliyatga aylanadigan layoqat nishonalarining majmui -
iste’dod deyiladi.
Qiziqishlar qobiliyatlarni rivojlanishda muhim rol o`ynaydi. Faoliyatga bo`lgan
qiziqishni motivatsiya orqali qo`llab-quvvatlash faoliyat maqsadini odam uchun aktual
ehtiyojga aylantiradi.