R övşən dedi:
- Ey padşah, bir türkü yadım a düşüb, icazə ver onu oxuyum.
Padşah buyurdu ki, m ane olmayın, qoy oxusun.
Rövşən aldı görək:
Padşahım üstüm ə cari buyurdu,
D öyüşərəm , dönm əm , ed ərəm cəngi.
Qarçıqay tək i doyursa m əni
M ən qəbul etm ərəm bu namü nəngi.
Padşah dedi:
- M ənə qulluq etm əlisən, yoxsa səni öldürdərəm .
R övşən dedi:
Öz yerim də b əy d ey əllər, bəy m ənəm ,
Sənin tə k nam ərdə boyun əym ənəm ,
Ö lüm üm dən ötrü qayğı çəkm ənəm ,
A xır suda sınar bu su səhəngi.
Padşah buyurdu:
- Sənin atan əlli il m ənə ilxıçılıq edib. Q əzəblənib onun gözlərini
oydurdum. A ğa öz nökərini cozalandırar da, ona qayğısım, m əh əb b ə-
tini bildirər də. İndi gəl m ən sənə m əh əb b ət göstərim .
R övşən dedi:
- Başımı yarıb ətəyim ə qoz tökürsən? Atamın gözlərini kor edib,
m əni sərdar edirsən?! Allahın köm əyi ilə əcəl aman versə, səndən ata-
mın qisasını alacam.
Sonra R övşən dedi:
Sən öziin tikm işdin, sən özün yıxdın,
H ər nam ərd ləkənin sözünə baxdın,
Alaram şəhorin, yıxaram taxtm,
M eydanm boyaram qana, gül rəngi.
Padşah giilüb dedi:
- Sən m ənim yurdum u dağıdıb taxtım ı əlim dən alacaqsan?
R övşən padşaha dedi:
- Bəli.
16
n
o
M ə n bilm ən əm h ə rz ə -h ə rz ə söz nədi,
Əlli n əd i, altm ış nədi, yüz nədi,
N ə z ə rim d ə d ə rə -tə p ə , düz nədi,
M ə n ə m əsrik m eşələrin p ələngi.
Padşah buyurdu:
- Getm ə, A llaha and olsun, səni qoşunum a sərk ərd ə qoyacam. Sən
igid, yenilm əz bir cavansan.
R övşən dedi:
- Sən atamm gözlərini kor etdiribsən, ona görə də dava m eydanın-
da, türkülərim də adım K oroğlu olm alıdı.
Sonra dedi:
K oroğlu deyir ki, yetişdim cana,
M ən sərim i tü p ey lərəm çovqana,
İnşallah g ed ə rəm m ü lk i-İran a,
O llam Əli qulların m yekrəngi.
Rövşən sözünü qurtarana kim i, padşah əm r etdi onu tutsunlar. Əlli
nəfər qulam onun üstünə töküldü. R övşən “ya Ə li” - deyib, n ö kərlər-
lə döyüşə başladı. Ac canavar sürüyə daraşan kimi, onların bir n eçə-
sini öldürdü, bir neçəsini də yaralayıb qabaqdan qaçırtdı. Padşah gördü
bütün dünya qoşun olsa belə, R övşənin qabağında dayana bilm əyəcok.
Padşah vəzirə dedi:
- Heç kim bu cavanm qabağına çıxm asın. K im sə ona güc gələ
bilməz.
Rövşən Ceyhundan keçib atası M irzənin yanm a gəldi.
M irzə dedi:
- Oğul, Allah səndən razı olsun. M ənim qisasımı aldın.
Sonra dedi:
- A y oğul, Heratm yaxınlığında bir ada var, m əni ora apar.
R övşən M irzəni atın tərk in ə alıb o adaya apardı. M irzənin nücum
kitabı var idi. Onu qoltuğundan çıxartdı, R övşənə verib dedi:
- Oğul, bu kitaba tam aşa et.
R övşən kitaba baxdı.
M irzə dedi:
- Bu kitabda yazılıb ki, bir parlaq ulduz m əğribdə, bir parlaq ulduz
da m əşriqdə var.
R övşən o ulduzları axtarıb tapdı.
on 17
--------
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKAS) PREZİDENTİNİN
İŞLƏR İDARƏSİNİN
K İ T A B X A N A S I
M irz ə d c d i:
- O ğ lu m , b u a ra d a b ir b u la q v a r, o ra g c tm o k la zım d ı.
S o n ra M ir z ə dcdi:
- Ç ə r ş o n b ə g e c o si o b u la ğ m b a ş ın a g e d o rs o n , b u k ita b d a o la n
d u a n ı o x u y u b g ö z lo rin i o ik i u ld u z a d ik o rso n . D u a n ı o x u y a n v a x t o iki
u ld u z b i r - b i r i n ə y a x ın la ş a c a q . U ld u z la r y a x m la ş d ıq d a b u la ğ ın s u y u n -
d a n ağ k ö p ü k ç ıx a c a q .
M irz o R ö v ş ə n o b ir q a b v e rıb d ed i:
- O k ö p i'ık lü su d a n d o ld u ru b m o n o g o tiro rso n .
R ö v ş o n ç o r ş ə n b o g e c o s i q ab ilo k ita b ı g ö tü rü b b u la ğ ın b a ş ın a
g o ld i. O , M irz o n in d e d iy in o o m o l c td i. K ö p iik lü su y u g ö tiiriib a y a ğ a
q a lx d ı k i, a ta s ın a g ə tirsin . R ö v ş o n h o lo c a v a n , c a h il idi. O , h o lo k a m il-
lo ş m ə m iş d i. B u n a g ö rə d o k ö p iik lü su y u q a b a d o ld u ru b b a ş ın a ço k d i.
S o n ra a ta s m m y a n m a g o ld i. M irz o o n d a n o la n la rı s o ru şu b d c d i:
- K ö p iik lü su d a n g o tird in m i?
R ö v ş ə n c a v a b v erd i:
- S o n in d e d ik lo rin o ə m ə l e td im , a m m a su k ö p iik lo n m o d i.
M irz o d e d i:
- S u k ö p ü k lo n ib ! D ü z iin ü d e g ö riim , k ö p ü k lü s u y u n e y lo d in ?
R ö v ş o n d a h a g iz lo tm o y ib k ö p iik lii su y u iç d iy in i b o y n u n a aldı.
M irz o d iz in o d ö y ü b d e d i:
- E v in y ıx ıls m , n e c o k i, m ə n i ö z ü z iin ə h ə s ro t q o y d u n , s ə n i göriim
ö v la d iiz ü n ə h ə s ro t q a la sa n . O k ö p iik lii su m ə n im g ö z lo rim in d o rm a -
m y d ı. S o n ç o x ig id , b a s ılm a z a d a m o la c a q s a n , a m m a m o n i d ü n y a işı-
ğ ın a h o s r ə t q o y d u n . O , m o n im g ö z lo rim in d o rm a n ıy d ı, o n d a n b ir az
g ö z lə r im o ç ə k ib , q a la n ın ı so n o v e ro c o y d im .
S o n ra M ir z o v ə s iy y o t ctd i ki, ö liiro m , b u n d a n s o n ra n o sö z o x u sa n ,
K o ro ğ lu ad ı ilo bitir.
R ö v ş o n M irz o n i ö z ü ilo g ö tiirü b m o n z ilb o m o n z il g o lib m iiq o d d o s
M ə ş h o d o ç ıx d ı.
M irz o d e d i:
- O ğ lu m , m o n b u ra d a ö lo c o y o m . O n a g ö ro ki, a t a - o ğ u l h o r ik im iz
şio y ik .
M irz o v o s iy y o t etd i k i, m o n i to r p a ğ a ta p ş ıra n d a n s o n ra A z o rb a y -
c a n a q a y ıt, o r a y a ç a ta n d a n s o n ra İran şa h ı soni tə lo b e d o e o k . O n u n y a -
n ın a g ed o r, o m rin d o n ç ıx m a z s a n .
B u v o s iy y o td o n so n ra M irz o c a n ın ı ta p şırd ı. K o ro ğ lu a ta s ım n v ə -
siy y o tin o g ö ro o n u M o ş h o d d o b a s d ırd ı.
O
O
18
r > o
İKİNCİ MƏCLİS
K o ro ğ lu t ə k - t ə n h a A z ə rb a y c a n a g ə l m ə k is tə y ir d i k i, ö z ü n ə y u r d -
y u v a y e ri se çsin . B u y e r lo r d ə H ə s ə n ad lı b ir d ə li, q u ld u rb a ş ı v a r idi.
D ə li H ə s ə n in ş ö h r e ti b ü tü n X o ra s a n v ila y ə t in ə y a y ılm ış d ı. X o ra s a n
ə h li K o ro ğ lu y a d e d i:
- S ə n b u ra d a n t ə k - t ə n h a A z ə r b a y c a n a g e d ə b ilm ə z s ə n .
K o ro ğ lu o n la rın sö z ü n ə q u la q a s m a y ıb a tın a m in ib m ə n z ilb ə m o n z il
A z ə rb a y c a n v ila y ə tin ə sa rı y o la d ü şd ü . K o ro ğ lu n e ç ə g ü n y o l g e td ik d ə n
s o n r a b ir m ə n z ilə y e tişd i. Q ır a tı ö rü ş ə b u ra x d ı. G ö z ə tç i D ə li H ə s o n o
x ə b ə r v e rd i ki, b ir n ə f ə r q o r u ğ u n ç ə m ə n in d ə atın ı o ta rır. D ə li H ə s o n
ö z ü ilə q ırx q u ld u r g ö tü rü b q o ru ğ a g ə ld i. K o ro ğ lu g ö rd ü ki, q ə fıld o n
ü s tü n ə b ir d ə s tə atlı g ə lir. Ü s tü n d ə o la n y a r a q - y a s a ğ ın ı d ü z o ld ib Q ıra tı
m in d i, o n la rın y o lu n u k ə s d i.
D ə li H ə s ə n q ə h - q ə h ə ilə g ü lü b d ed i:
- M ə n im a d ım b ü tü n a l ə m ə y a y ılıb , b u a tlı isə tə k b a ş ın a m o n im
y o lu m u k ə s m ə k istə y ir.
D ə li H ə s ə n u c a s ə s lə ç a ğ ır d ı:
- A y m ə n d ə n d ə li, g ö rü n ü r, m ə n im a d ım ı e ş itm ə m is o n , y o x s a to k -
t ə n h a b u y o ld a n k e ç m ə z d in .
K o ro ğ lu c a v a b v erd i:
- A y d əli, son in d iy ə kim i q o ç sa v a şın a y o x , q u zu sa v a şın a g ctm iso n .
D ə li H ə s ə n h a y v e rd i ki, b u d o lin i tu tu n .
K o ro ğ lu a v a z la s ö z ə b a ş la y ıb d ed i:
- A y d o li, a ta m ın v ə s iy y ə tin ə g ö rə , m o n tü rk i ilo d ö y ü ş o b a ş la m a -
lıy a m .
D o li H ə s ə n dedi:
- A y d o li, d e g ö rü m n ə d c y irs o n ?
K o ro ğ lu sa zın ı g ö tü rü b d e d i:
M on səno deyərom divano Iloson
Bu gün doyam m adım , döyüş olm ad ı.1
K o ro ğ lu d e d i:
- E y v ə lə d ü z n a , s ə n b ir p ə h l ə v a n k im i y e d d i ildi ki, y o lu k o sib s o n ,
in d i is ə b ir q a ş ıq q a n ın ü ç ü n g ö z y a şı a x ıd ırs a n .
19
Dostları ilə paylaş: |