İLÂHÎ Nİzam ve kâİnat
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
BEDRİ RUHSELMAN 71 organın veya organizatörün kendisine düşen vazifeyi terk ve ih- mal etmemesi lâzımdır. Fakat hidrojen âleminin henüz ilk safha- larındaki ruhların görgü ve tecrübeleri bu hakikatleri ve zaruret- leri idrak edebilmelerine yetecek kadar ilerlemiş değildir. Hattâ az çok inkişaf etmiş olanlarında bile bu durum çok noksandır. Bir kâinat mesuliyetinin muhtelif derecelerdeki payını taşıyan vazife idrakine, bu safhadakiler henüz varmış bulunmamakta- dırlar. Onun için, bu varlıklara henüz idare mekanizmasındaki vazifeler tevdi edilemez. Binaenaleyh bunlar büyük vazife orga- nizasyonlarına dahil değildirler. Bu ancak, tekâmülün daha ileri safhalarında bulunan vazife plânlarındaki varlıklara ait bir iştir. Bununla beraber, daha alttaki bu idraksiz, hattâ yarı idrakli var- lıkların tekâmüllerine yardım etmek vazifesiyle mükellef kılın- mış üstün varlıklar, onların vazife plânına hazırlıkları için hisse- lerine düşen zarurî işleri yapabilmelerine yardım ederler. Bunun için onlar arasında ileriki organizasyon teşkilâtına hazırlanmak üzere çeşitli topluluklar, gruplaşmalar olur. Ve vazifeliler yerine göre, az çok otomatik veya az çok idrakli olarak hazırlık işlerine bu grupları ve toplantıları sevk ederler. Bunlar, inkişaf edip id- raklerini genişlettikçe hareketlerinde o nisbette artan serbestlik- ler kazanmaya başlarlar. Ve bu sırada kendilerine yavaş yavaş büyük organizasyon sistemlerinin sezgileri verilir. İşte, nasıl kaba bir madde; varlık safhasına girip orada bir müddet tekâmül ederek bir nebat bedenini kurmaya başladığı andan itibaren insiyaklarıyla bir topluluğa girmek suretiyle yeni bir inkişaf devresine başlıyorsa o varlık, çok uzun bir tekâmü- lü neticesinde ve vazife anlayışı tekemmül ettiği nisbette vazi- fe mükellefiyetlerini öylece idrak etmeye başlamış ve mesuliyet duygusunu kazanma yoluna girmiş bulunur. Bu da büyük vazi- fe plânının organizasyonlarına giden geniş yollarını ona sezdir- meye başlar. * * * Biraz evvel, bir topluluk içindeki otomatik vazifelerden bah- settik. Şimdi bu otomatik faaliyetlerin izahı üzerinde duracağız. İLÂHÎ NİZAM VE KÂİNAT 72 Çarşıdan gelirken elinizdeki paketleri evinize taşıtmak için bir küfeciye verirsiniz. Küfeci onları evinize kadar niçin taşır? Size yardım etmek için mi? Hayır. Onun böyle bir kaygısı yoktur. O bu işi sadece, sizden alacağı beş on kuruşu koparmak için yapar. İşte bu, sizin ona otomatik olarak yaptırdığınız bir iştir. Otoma- tizmanın çeşitli karakterleri arasında bir tanesi de işte bu misal- de olduğu gibi, birisini aklı ermediği bir maksat uğrunda aldatıcı veya oyalayıcı birtakım tavizlerle yürütmek olur. Buna göre, bir insanın otomatik olarak tekâmül yolunda yürümesi demek, var- ması lâzım gelen hedefe bilerek ve isteyerek gitmek kudretini gösteremeyen o insanın nefsaniyetlerine göre önüne ya cazibe- li oyuncaklar sererek veya korkutucu, sindirici pozisyonlar çı- kararak onun matlup yolda yürümesini temin etmek demektir. Büyük gayelerin tahakkukuna mâtuf olan bu işler böyle birta- kım otomatizmalarla başlar. Bu otomatizmanın ilk yürüyüşleri- ni hazırlayan hissî ve nefsanî düşünceler ve arzular da müspet veya menfî fonksiyonlarıyla, bu otomatizmanın kuvvetli birer elemanı olurlar. İdrakler genişledikçe ve yapılacak işlerin illet ve neticeleri hakkındaki öz bilgiler arttıkça neticeler yavaş yavaş daha iyi görülür ve aradaki cazibeli veya korkunç otomatizma vâsıtaları birer birer fonksiyonlarını kaybetmeye başlarlar. Artık annesi çocuğunun başını yıkayabilmesi için, ona şeker vadetmek lüzumunu hissetmez. O zaman insan doğrudan doğruya hede- fini daha iyi görerek o hedefe ulaşmanın idrakine sahip olmaya ve lüzumuna inanmaya başlamış, vazife plânına doğru yürüyü- şün sezgilerini kazanmış bulunur. Esasen arz küresinin kudret- li bir tekâmül vâsıtası, mükemmel hazırlayıcı bir mektep oluşu da bundan ileri gelmektedir. Zira vazife bilgisine doğru şuur ve idrakleri zorlayan programlı ve tertipli hâdiselerle kurulmuş bü- yük bir otomatizmanın -insanları sevk edici- her türlü materyali, sayısız his ve nefsaniyet unsurları dünya mektebinde mevcuttur. Ve dünya hayatı üzerindeki vazifeliler de bu vazifelerini, insan- lar arasında bu materyalleri kullanarak yapmaktadırlar. Demek ki dünya; nebatları hayvan ve hayvanları insan safhasına çeşit- li otomatizmalarla hazırladığı gibi, insanları da vazife bilgisi ve organizasyon sistemleri sezgisine hazırlayıcı çok zengin varye- BEDRİ RUHSELMAN 73 telerle doludur. İmtihanlar, eprövler, müşahedeler, tecrübeler, acı veya tatlı bütün his mudileleri, dinlerin vâzetmiş oldukları cennet, cehennem, ahret müeyyidelerinin çeşitli görünüşleri< Bütün bunlar, kâinatta yapmakla mükellef oldukları büyük ve âlemşümul işlerin, vazifelerin idrak ve şuuruna insanları ha- zırlamak gayesine mâtuftur. İnsanların; dünya olaylarının illi- yet prensibi muvacehesindeki hakikî kıymetleriyle, o kıymetler karşısında kendi durum ve davranışlarını öğrenmelerini, ken- dilerini ona göre ayarlamalarını ve böylece vazife bilgisine ve organizasyon disiplinine kendilerini hazırlayabilmelerini sağla- mak dünya hayatının esas fonksiyonlarından birisidir. Ancak bu fonksiyonun neticelendirdiği hedefe ulaşmış, kâinatta yapacağı işlerin mükellefiyetini benimsemiş olanlardır ki dünya ile alâka- larını kesebilirler. * * * Çok geniş bir kâinat mekanizmasının teknik yollarını göste- ren organizasyonların faaliyeti hakkında şimdilik kısa bir bilgi vereceğiz. Kâinatlara ve ruhlara hâkim aslî prensibin icapları- na göre yapılmakta olan namütenahi işler vardır. Maddelerin teşekküllerinde, tesirlerin maddelere ve varlıklara tevziatında ve bu tevziatın yerli yerince kullanılmasında varlıkların muhte- lif inkişaf safhalarının ve tekâmüllerinin sevk ve idaresinde ve kontrollerinde, onların tekâmüllerine hizmet eden kaba madde- lerin çeşitli sayısız tezahürlerinin husule getirilişlerinde, hulâ- sa kâinatın bütün mekanizmalarında yapılacak sayısız işler ve hizmetler mevcuttur ki bunların her biri ihtisas kabiliyetlerine göre varlıkların, ifasıyla mükellef oldukları birer idari vazifedir. Bu mükellefiyetler -aslî prensibin yüksek icaplarına göre- varlık- ların liyakat dereceleriyle mütenasip olarak yapılır ve ona göre varlıklar vazifelendirilir ve vazifelenir. Vazife duygusuna ve idrakine varmış varlıkların liyakatleri- ne göre, vazife plânlarında birbirinden derece ve vazife durumu itibarıyla farklı gruplaşmalar, kadrolaşmalar ve organizasyonlar teşekkül eder. Bunlar birbirinin nâzımı, murakıbı, yardımcısı hâ- Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|