Paşayev elbrus paşa oğlu həSƏnov fəRZƏLİ HƏSƏn oğlu “azdövsutəslayiHƏ”
Yüklə 34,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
128 Azərbaycan Respublikası ətraf mühitə dair 15-dən çox beynəlxalq konvensiyaya, o cümlədən “Transsərhəd su axarlarının və beynəlxalq göllərin mühafizəsi və istifadəsinə dair konvensiya”ya (17 mart 1992, Helsinki) qoşuldu və Milli Məclisdə 14 mart 2000-ci il tarixdə ratifikasiya olundu. Transsərhəd çaylarının su ehtiyatlarının istifadəsi və mühafizəsi sahəsində beynəlxalq su yurisdiksiyasına əsaslanmış dövlət siyasəti aparıldı. Azərbaycanda su ehtiyatları dövlətin mülkiyyətindədir. Su ehtiyatlarının istifadəsi və mühafizəsinin idarə olunması, su münasibətlərinin tənzimlənməsi, su idarəçiliyi ilə bağlı qa- nunlar və onların əsasında qəbul edilmiş normativ-hüquqi sənədlərə əsaslanaraq həyata keçi- rilir. Ölkədə formalaşan yeni iqtisadi münasibətlərin tələbinə uyğun olaraq 1996-cı ildə qəbul edilmiş “Azərbaycan Respublikasında sudan pullu istifadə qaydaları haqqında əsasnamə”yə görə 1 yanvar 1997-ci ildən başlayaraq suvarma suyundan pullu istifadəyə keçilmişdir (I mərhələ). Su istifadəçilərinin və sahibkarların hüquq və mənafelərini qorumaq, su ehtiyatla- rından səmərəli istifadə olunmasını təmin etmək məqsədilə ölkədə “Sudan İstifadə Edənlər Assosiasiyaları (SİEA)” yaradılmışdır. Hazırda respublikanın suvarma aparılan topaqlarının 60 faizindən çoxunda torpaq mülkiyyətçilərinin təşəbbüsü ilə və Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin metodik köməkliyi ilə 585-dən çox “Sudan İstifadə Edənlər Assosiasiyaları” yaradılmışdır. Heydər Əliyev Yenikənd SES-nın açılışında. 2000 129 Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin məlumatına görə, respublikanın kənd təsərrüfatına yararlı 4514473 hektar torpaq sahəsinin 1927247 hektarı dövlət mülkiyyətində saxlanılmışdır ki, bunun da 190652 hektarı suvarılan torpaqlardır. Odur ki, respublikada tor- paq islahatı tam başa çatdıqdan və təsərrüfatların maliyyə imkanları artdıqdan sonra sudan pullu istifadənin II mərhələsinə keçilməsi və suyun tarifinin tədricən artırılması nəzərdə tutu- lur (2006-2010-cu illər). Ulu öndər Heydər Əliyevin ölkədə meliorasiya və su təsərrüfatının inkişafına göstərdiyi diqqət və qayğını, hazırkı vaxtda möhtərəm Prezident İlham Əliyev uğurla davam etdirir və yeni formalarla zənginləşdirir. Çox fərəhli haldır ki, Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən 1970-1982-ci və müstəqilliyimizin ilkin illərində təməlini qoyduğu genişmiqyaslı meliorasiya və su təsərrüfatı layihələri Prezident İlham Əliyev tərəfindən verilmiş tapşırıq əsasında müvəffəqiyyətlə başa çatdırılır və yeni layihələrlə zənginləşdirilir. Dövlət başçısı İlham Əliyev 2004-cü ildə Samur-Abşeron suvarma sisteminin yenidən qurulması sxeminə daxil olan Xanarx kanalının tikintisi ilə tanış olmuş, 2005-ci il dekabr ayında isə Heydər Əliyev adına Vayxır su anbarının istifadəyə verilməsi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbirdə iştirak etmişdir. Məlumdur ki, respublikamızda nəzərdə tutulan “Ərzaq təhlükəsizliyi Dövlət Proqramı”nın həyata keçirilməsi və aqrar sahənin inkişafı bilavasitə meliorasiya və su təsərrüfatı layihələrinin uğurla həyata keçirilməsindən asılıdır. İqtisadi sahədə aparılan uğurlu siyasət nəticəsində Azərbaycanda büdcə gəlirləri ilbəil art- dığına görə, meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində layihə işlərinə ayrılan vəsait də hər il artır. Möhtərəm Prezident İlham Əliyevin 1 sentyabr 2005-ci ildə “Respublikamızda su təchizatı və meliorasiya sahəsində görülən işlər və perspektiv layihələrlə bağlı” və 29 aprel 2008-ci Heydər Əliyev Vayxır su anbarının tikintisində. 2002 130 Xanarx kanalının tikintisi ilə tanış olmaga gəlmiş Prezident İlham Əliyevi Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Əhməd Əhmədzadə qarşılayır. 2004 Prezident İlham Əliyevə tikinti haqqında məlumat verilir. 131 Prezident İlham Əliyevə layihə haqqında məlumat verilir. Prezident İlham Əliyevə tikinti haqqında məlumat verilir. 132 Prezident İlham Əliyevə tikinti haqqında məlumat verilir. Prezident İlham Əliyev tikinti ilə tanış olur. 134 Kanalın tikintisi 135 Prezident İlham Əliyev Naxçıvan MR-də Vayxır su anbarının açılışında. 18 dekabr 2005-ci il Vayxır su anbarında tikinti işləri aparılır. 136 Prezident İlham Əliyev Vayxır su anbarının açılışında. Vayxır su anbarında inşaat işləri tamamlanmaq üzrədir 138 ildə “Ölkəmizdə su təchizatı, meliorasiya, irriqa- siya və kanalizasiya sistemlərinin inkişafı ilə bağlı layihələrə dair” keçirdiyi müşavirələrdə verdiyi göstərişlər və tapşırıqlar son illərdə bu sahənin geniş miqyasda inkişafına böyük təkan vermişdir. Azərbaycan Respublikası “Regionların sosi- al-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramına (2004- 2008-ci illər)” daxil edilmiş və respublika büdcəsindən ayrılmış vəsait hesabına, Dünya Bankının, İslam İnkişaf Bankının, Asiya İnkişaf Bankının və digər maliyyə qurumlarının krediti hesabına 2006-cı ildə Baş Mil-Muğan kollekto- runda və 2006-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respub- likasında Vayxır su anbarında yarımçıq qalmış tikinti işləri, Samur-Abşeron suvarma sistemi- nin yenidən qurulması layihəsi çərçivəsində 2002-ci ildə Samur Baş suqəbuledici qurğusunun bərpası, 2006-cı ildə Baş su durulducusunun tikintisi və 187 km uzunluğunda təsərrüfatlararası kanalların yenidən qurulması, 2006-cı ildə İslam İnkişaf Bankının vəsaiti hesabına layihə sənədləri “Azdövsutəslayihə” İnstitutu və Türkiyənin “SU-YAPI” firması əməkdaşları tərəfindən birgə hazırlanmış, uzunluğu 67,2 km olan Xanarx kanalının tikintisi, 2007-ci ildə isə Samur-Abşeron kanalının ilk 50 km-lik hissəsinin bərpası başa çatdırılmışdır. Uzunluğu 44,5 km olan Vəlvələçay-Taxtakörpü kanalının tikintisinin maliyyələşdirilməsinə İslam İnkişaf Bankı, Səudiyyə İnkişaf Fondu və OPEK Fondu tərəfindən kredit ayrılması barədə saziş imzalanmışdır. Bu kanalın tikilməsində əsas məqsəd yaranan əlverişli şəraitdə regiondakı 6 çayın su ehtiyatından səmərəli istifadə etməkdir. “Samur-Abşeron suvarma sisteminin yenidən qurulması layihəsi” çərçivəsində ümumi su- tutumu 269 mln. kub m olan “Taxtakörpü su an- barının SES-lə birlikdə layihələndirilməsi və ti- kintisi”, “Taxtakörpü-Ceyranbatan kanalının layihələndirilməsi və tikintisi” obyektləri üzrə işlərin həyata keçiriləməsinə 2006-cı ildə başla- yaraq Dövlət Neft Fondundan vəsait ayrılmışdır. İqtisadi baxımdan bu layihələr çox sərfəlidir. Layihədə nəzərdə tutulmuş işlər başa çatdırıldıq- dan sonra Taxtakörpü-Ceyranbatan kanalı anbar- dan qəbul etdiyi suyu öz axını ilə Ceyranbatan gölünə verəcək. Beləliklə, Samur-Abşeron kanalı üzərində, Sitalçayda və Ceyranbatanda mövcud olan nasos stansiyaları ləğv ediləcəkdir. Tikintisi vacib sayılan üçüncü obyekt Naxçı- van Muxtar Respublikasında, Babək, Şahbuz və Culfa rayonlarında 6,9 min hektar yeni əkin sahələrinin suvarılması və 9,9 min hektar mövcud əkin sahəsində su təminatının yaxşılaşdırılmasına imkan yaradacaq Vayxır su anbarı idi.Vayxır su anbarının layihə sənədləri “Azdövsutəslayihə” Yüklə 34,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|