“pedagogs” international research journal issn: 2181-4027 sjif

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-32, Issue-3, April - 2023
 
57
- bolalarda matematikaga qiziqish, matematik bilimlardan kundalik hayotda 
foydalanish istagini shakllantirish. 
Ko'pincha boshlang'ich sinflarda matematika darslarida quyidagi usullar 
qo'llaniladi: 
Tushuntiruvchi va illyustrativ. Bunda o`qituvchi bilim namunasini beradi, 
masalan, misol yoki masalani yechish yo`llarini ko`rsatadi va bolalardan uni qayta 
ishlab chiqarishni, ya'ni bir xil misolni, bir xil masalani mustaqil yechishlarini so`raydi. 
Qisman qidiruv. Bu usul bolalarning muammoni hal qilishda qisman ishtirok 
etishini nazarda tutadi. O‘qituvchi topshiriqni alohida bosqichlarga ajratadi, ba’zilarini 
o‘zi bajaradi, ba’zilarini esa o‘quvchilarga ishonib topshiradi. Masalan, murakkab 
misolda o'qituvchi bolalarga ular uchun yangi bo'lgan matematik harakatni ko'rsatishi 
mumkin - ko'paytirish yoki bo'lish va mustaqil amalga oshirish uchun sinfga taniqli 
ayirish va qo'shish bilan qadamlarni berishi mumkin. 
Tadqiqot. Ushbu usuldan foydalanganda bolalar o'qituvchining rahbarligi ostida 
ular uchun yangi muammolarni hal qilish yo'llarini izlaydilar. Buning uchun o'qituvchi 
muammoli vaziyatlar, mantiq va zukkolik uchun topshiriqlar va boshqalarni taklif 
qiladi. 
Boshlang'ich sinflarda matematika darslarini o'tkazishda quyidagilarga alohida
e'tibor berish kerak: 
Yangi materialni tushuntirishda o‘qituvchi uni avval o‘tilgan mavzular bilan 
bog‘lashi kerak. Buning uchun o'qituvchi o'quvchilarni birgalikdagi ishlarga jalb 
qiladi, ularni mavjud bilimlarni takrorlashga, o'tmishdagi o'rganish tajribasiga 
tayanishga undaydi. Bunda illyustrativ jadvallar, mavzuga oid qo’llanmalar, didaktik 
tarqatma materiallar, chizmalar, sxemalar va boshqa ko’rgazmali elementlardan keng 
foydalaniladi. 
Boshlang'ich sinflarda matematikani o'qitish metodikasi yangi materialni 
dozalash bilan ta'minlashni nazarda tutadi. U mantiqiy jihatdan tugallangan kichik 
qismlarga bo'linadi. Pedagogik usullarni tanlashda har bir bolaning individual 
imkoniyatlari, o'quv materialining mavjudligi, texnik va ko'rgazmali o'qitish 
vositalarining mavjudligi hisobga olinadi. 
1-sinfdan 4-sinfgacha matematikani o'qitish davrida quyidagi muammolarni hal 
qilish kerak: 
1) Talabalarning mustaqil intellektual faoliyati elementlarini shakllantirish; 
2) mantiqiy, intellektual fikrlashni rivojlantirish; 
3) fazoviy tasavvurni rivojlantirish; 
4) matematik nutqni rivojlantirish; 
5) tanqidiy fikrlashni rivojlantirish; 
Bu masalalarni yechish jarayonida o‘quvchilar dunyoni bilishning matematik 
usullarining 
universalligini 
anglab 
etadilar, 
asosiy 
matematik 
bilimlarni, 

---