Penitensiar sistemdə Vərəmə nəzarət üzrə TƏLİmat

Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
 
131 
 
əleyhi  tibb  müəssisələrində  müalicələrinin  davam  etdirilməsinə  məsul  tibb  işçisi,  azadlığa 
buraxılmış vərəm xəstəsi və müalicələrinin sonadək izlənilməsinə sosial dəstək göstərən və 
nəzarət edən SX İB arasında Razılaşma sənədi. 
Layihə dörd əsas tərkib hissədən ibarətdir: 
a)
 
 Azadlığa  buraxılmazdan  əvvəl  xəstələrin  siyahısının  dəqiqləşdirilməsi,  onların 
maarifləndirilməsi  və  müalicələrinin  MVƏM-də  davam  etdirməsinə  hazırlıq,  penitensiar 
vərəm  müəssisəsi  ilə  mülki  vərəm  əleyhi  müəssisələr  arasında  əlaqələndirmə  və 
inteqrasiyanın təmini 
b)
 
Xəstələrin  İMM-dən  mülki  vərəm  əleyhi  müəssisəyə  köçürülməsi,  daimi  yaşayış 
yeri  üzrə  vərəm  əleyhinə  dispanserdə  qeydiyyata  götürülməsi  və  müalicənin  davamının 
təşkili; 
c)
 
Xəstənin müalicəsi başa çatana kimi müalicənin gedişatını izləmək, xəstələrə sosial 
dəstək  göstərmək,  ABVX-nin  müalicəsinə  məsul  tibb  işçisinə  maddi  və  mənəvi  dəstək 
olmaq,  xəstənin  müalicəsi  tamamlanana  kimi  aylıq  dərman,  əlavə  ərzaq  və  digər 
həvəsləndiricilərlə DOT məntəqəsini təmin etmək və müalicə və müayinələrin aparılmasına 
nəzarət etmək; 
d)
 
Müalicə  nəticələrinin  elektron  məlumat  bazasına  daxil  edilməsini  təmin  etmək, 
müalicənin  sonunda  xəstələrin  müalicə  nəticələrini  HKK-na  təqdim  etməklə  müalicənin 
başa çatdırılması, qeydiyyat və hesabatların aparılması. 
 
Azadlığa buraxılmazdan əvvəl fəaliyyətlər 
Azad olacaq xəstələrin siyahısının hazırlanması 
Xəstənin  azadlığa  buraxılmasına  3  ay  qalmış  onun  barəsində  dolğun  məlumat: 
xəstənin  adı,  soyadı,  atasının  adı,  DOTS  müalicəsinə  qoşulma  tarixi,  müalicə  qeydiyyat 
nömrəsi,  TDB  nəticəsi,  DHT  nəticəsi,  azad  olma  tarixi,  göndərilmə  ünvanı,  diaqnozu  və 
müalicəni  bitirəcəyi  tarix  qeyd  olunan  siyahı  İMM  tərəfindən  SN-nin  Bakı  baş  səhiyyə 
idarəsinə, ETACXİ və SX İB-nə poçt yaxud kuryer vasitəsilə çatdırılır.  
SX İB-nin müalicəyə sadiqliyi təmin edilməsi üzrə konsultantı İMM-nin tərtib etdiyi 
siyahıda adları qeyd olunan xəstələri aylar üzrə qruplaşdıraraq onların maarifləndirməsi və 
məlumatlandırılması üçün müalicə şöbələrini müəyyən edir.  
Müalicəsi başa çatmadan azadlığa buraxılacaq xəstələrin siyahısı dəqiqləşdirilərək SX 
İB-nin elektron ünvanina göndərir. 
 
Maarifləndirmə sessiyaları və məlumatlandırma. 
Azadlığa  buraxılacaq  xəstələr  üçün  azad  olmazdan  üç  ay  əvvəl  maarifləndirmə 
sessiyalarının aparılmasına başlanılır.  
Sessiyalar, hər biri azı 45 dəqiqə və iştirakçıların sayı 1-5 nəfər olmaqla həftədə 2 dəfə 
SX  İB-nin  müalicəyə  sadiqliyin  təmin  edilməsi  üzrə  konsultantı  tərəfindən  müvafiq 
müqavilə və vəzifə öhdəliklərinə əsasən aparılır.  
 
Sessiyanın əsas məqsədi xəstələrin müalicəyə ara vermədən, imtina etmədən tam kurs 
müalicə  almalarını  təmin  etmək  və  bu  məqsədlə  müalicənin  tam  sona  çatdırılmasının 
vacibliyi,  dərman  qəbuluna  fasilə  verilərsə,  yaxud  müalicə  yarımçıq  dayandırılarsa    onun 
xoşagələməz  nəticələri  barəsində  xəstələr  maarifləndirilir  və  eyni  zamanda  azadlığa 
buraxıldıqdan sonra müalicənin necə, harada və kimin dəstəyi və nəzarəti vasitəsilə davam 
etdiriləcəyi  barədə  müfəssəl  məlumatlandırılırlar.  Sessiyada  iştirak  edən  xəstələrə  vərəmin 
müalicəsinin davam etdirilməsinin vacibliyi barədə broşürlər paylanılır. 
 
Maarifləndirmə  işinin  səmərəli  və  cəlbedici  olması  mqsədilə  iştirakçılara  məlumatlar 
dəqiq  və  düzgün  olaraq,  vacib  məlumatlar  təkrar-təkrar  söylənilərək,  dinləyicinin  başa 
düşəcəyi və onu inanacağı tərz və üslubda, müxtəlif maarifləndirici vasitələrlə çatdırılır.  

---

Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
 
132 
 
Sessiyalar zamanı aşağıdakı vasitələrdən istifadə olunur:  
•
 
 prezentasiyalar  
•
 
 diskusiya qruplar  
•
 
 fərdi və qrup brifinqlər  
•
 
 plakat broşürlər, flip poster  
•
 
 fakt vərəqələri  
•
 
 tamaşalar  
•
 
 video filmlər 
•
 
 video çarxlar və s. 
 
Maarifləndirici  sessiyada  iştirak  edən  şəxslər,  sessiyanın  sonunda  xüsusi  tərtib 
olunmuş  qeydiyyat  vərəqində  öz  iştiraklarını  imzaları  ilə  təsdiq  edirlər.  Xəstə  imza 
etməkdən  imtina  etdikdə,  qeydiyyat  vərəqini  şöbə  həkimi  imzalayır.  Həmin  sənəddə 
sesiyanın keçirildiyi tarix, başlandığı və sona çatdığı vaxt qeyd edilir.  
SX  İB-nin  müalicəyə  sadiqliyin  təmin  edilməsi  üzrə  konsultantı  tərəfindən  hər  ay, 
həftədə  2  (iki)  sessiya  olmaqla,  bir  ayda  8  (səkkiz)  sessiya  keçirilməsi  planlaşdırılır. 
Xəstələrin  və  sessiyaların  sayı  müvafiq  tələbata  əsasən  ƏR  ilə  razılaşdırıldıqdan  sonra 
artırıla bilər.
 
SX İB-nin müalicəyə sadiqliyin təmin edilməsi üzrə konsultantı hər ayın sonunda ay 
ərzində  apardığı  sessiyaların  sayı  göstərilməklə  İMM-nin  baş  həkimi,  İMM-nin  müalicə 
şöbəsinin  həkimi  və  SX  İB-nin  direktorunun  iştirakı  ilə  akt  tərtib  edir  və  sessiya 
iştirakçılarının siyahıları ilə birgə SX İB-nin layihə rəhbərinə təqdim edir.  
 
Xəstənin kimliyi və sosial vəziyyətinə dair sorğu vərəqəsinin doldurulması. 
ABVX  azadlığa  buraxılmasına  bir  ay  qalmış  onunla  müalicəyə  sadiqliyin  təmin 
edilməsi  üzrə  konsultant  İMM-də  ayrıca  otaqda  ayrılıqda  görüşərək  onunla  bir  daha 
maarifləndirici  söhbət  aparır  və  onun  özü,  ailəsi,  yaxınları  haqqında  məlumatlar,  onların 
əlaqə  telefonları,  onun  azadlığa  buraxıldıqdan  sonrakı  planları,  sosial  vəziyyəti,  yaşayış 
ünvanı və yaşayış şəraiti barədə məlumatları əks etdirən sorğu anketi doldurur. 
 
Xəstə ilə əlaqə saxlamaq üçün məlumatların  əldə olunması 
Xəstə azadlığa buraxıldıqdan sonra onun özü və yaxınları ilə əlaqə saxlanılması üçün 
onun bütün mümkün telefon əlaqələri; xəstənin özünün təqdim etdiyi, sorğu anketində qeyd 
olunan telefon nömrələri öyrənilir.  
Əgər  xəstə  azadlığa  buraxıldıqdan  sonra  əldə  edilən  telefon  nömrələri  vasitəsilə 
onunla  əlaqə  saxlamaq  mümkün  olmursa  o  zaman,  xəstənin  İMM-də  olduğu  müddətdə 
telefon danışıq otağından əlaqə saxladığı telefon nömrələri vasitəsilə o axtarılır və tapılaraq 
müalicəsinin  davam  etdirməməsinə  səbəb  olan  amillər  araşdırılaraq  ona  lazımi  dəstək 
göstərilir və müalicəsinin davam etdirilməsinə çalışılır. 
Müalicə və müayinələrinə dair sənədlərin toplanılması 
ABVX-nin  İMM-dən  mülki  vərəm  əleyhi  müəssisəyə  köçürülməzdən  əvvəl  xəstənin 
müayinə  və  müalicəsinə  dair  aşağıda  qeyd  olunan  tibbi  sənədlərinin  surəti  çıxarılarılaraq 
toplanılır: 
a)
 
Müalicə (gündəlik dərman qəbulunun qeydiyyatı) vərəqinin surəti (TB 01 formada 
sənəd) 
b)
 
DD-vərəm xəstəsinin fərdi vərəqəsi 
c)
 
Dərmanların əlavə təsirlərinin qeydiyyat vərəqi (TB 02 formada sənəd) 
d)
 
Klinik və biokimyəvi analizlərin nəticələri 
e)
 
Xəstənin tibb kitabçasından çıxarış (epikriz) 
f)
 
Xəstənin  İMM-dən  MVƏM-yə  köçürülməsi  üçün  göndəriş/köçürülmə  sənədi  “TB 
09” formada sənəd. 

---