Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT
Yüklə 3,61 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5-ci Cədvəl: Inkişaf etməkdə olan ölkələrdə korrupsiya ilə bağlı baxışlar və yanaş- malar Ölk ələr siyahısı: İnkişaf etməkdə olan ölkələr Kor
Post-kommunist keçid dövrünü ya şayan ölkələrin halına baxsaq,polis korrupsiyasına üç əlavə amil təsir edir. Birincisi, Latın Amerikası, Cənubi Avropa və Cənubi Afrikadan f ərqli olaraq,post-kommunist ölkələrdə həm siyasi,həm də iqtisadi sistemin dəyişməsinə ehtiyac var idi; on lar qısa zaman ərzində,geniş miqyasda dövlətin mülkiyyətində olan m ərkəzi planlaşdırma iqtisadiyyatından bazar prinsipləri ilə idarə olunan,daha çox özəl mülkiyy ətə məxsus sistemə keçməyə çalışırdırlar. Bu iqtisadi keçid, bir çox ölkələrdə çox sayda sual do ğuran var- dövlətin toplanması ilə və köklü dərəcədə iqtisadi bərabərsiz- liyin artma sı ilə müşaiyət olundu. Və bu cür gediş geniş yayılmış narazılıqlara gətir- di,çünki post –kommunist keçid dövrünün “itir ənləri” fərz etdilər ki, üzə çıxan yeni “qa- libl ər” cinayət hesabına varlanmışlar.Öz təcrübələrinə arxalanaraq,çox sayda polis işçiləri meydana g ələn bu yeni var- dövlətin bir hissəsinin uyumsuz və bəzən açıq-aydın qanun- suz vasit ələrlə əldə edildiyini bilirdilər.. Ikinci amil o idi ki, kommunist ölk ələrinin çoxu geniş gizli polis qüvvələrinə malik idi. Kommunistl ərin yıxılması nəticəsində meydana gələn hökümətlərin əvvəlki rejimin fiziki v ə psixoloji terrorundan uzaq durmaq qətiyyəti,bu işçilərin çoxunun öz vəzifələrini itirm əsinə gətirdi. Səngərləşmə,keçmiş işçilərin çoxunun yadlaşdırılmasına aparmış və bel əliklə edilən təkliflərə həssaslıq yaranmışdır; onlar polisin əməliyyat prosedurları ilə bağlı, onların silah təlimi və silahlara çıxışı ilə bağlı içəridən bilgilərə sahib olduqlarına gör ə, cinayətgar dəstələrə cəlbedici olmuşlar Üçüncüsü, post-kommunist keçid dövrü ya şayan ölkələr kommunism dağılandan son- ra “m ənəvi vakkuumda” idilər.Latın Amerika və Cənubi Avropa diktatorluqlarında, avto- ritar liderl ər ümumlikdə dini cəmiyyətləri və ya hökümətdən kənar digər cəmiyyətləri m əhv etməyə cəhd etmirdilər. Əksinə, kommunist ölkələri həyatın bütün sahələrində “kommunist ideologiya sı və mənəviyyatı” təbliğ edirdilər. Dinin və rəsmi dövlət inancın- dan k ənar istənilən rəsmiləşən mənəviyyatın qarşısı güclü şəkildə alınırdı. Bu dövlətlər da ğılanda, onlarda mövcud olan ideologiya və mənəviyyat sistemi də dağıldı. Bu mənə- viyyat vakkuumu, keçid dövrü ya şayan çox sayda ölkələrdəki korrupsiyanın özəlliyini izah ed ən digər amildir; bunları bilmək təsirli anti-korrupsiya strategiyaları qurmaq üçün əhəmiyyətlidir. Keçid dövrü ya şayan ölkələrdə bütün problemlər asanca həll olunmur, lakin nə zaman ki, r əhbərlik bu problemləri qəbul etməyə iradə tapır, o zaman xarici təşkilatlardan gələn köm ək onların təsirini azaldır. Xarici təşkilatların kömək edəcəyi sahələrə yaxşı idarəçi- lik,t əsisatlar qurma və özəl mülkiyyətin öndə getdiyi bazar iqtisadiyyatının yaradılması- dır. Keçid dövrü yaşayan ölkələrin rəhbərliyi, həmçinin cinayətgar və ya kvazi cinayətgar var- dövl ət yaranmasına bəraət verməkdən çəkinməlidir. Keçid dövrü yaşayan ölkələrin beyn əlxalq təşkilatlara üzvlüyünü(məsələn,AB-ə),korrupsiyanı azaltmaq şərti əsasında ed ərlərsə, bu da polis korrupsiyasının azalmasına aparan digər təsirli metod ola bilər. 56 Keçid dövrü ya şayan ölkələrdə əsas fikir verilməli sahələrin siyahısı: Uyğunsuz davranışa şərait yaradan qanunvericilik boşluqları haqqında məlumatlı ol. Polis xid mətinin ştatının sürətlə genişlənməsinin potensial təhlükəsi haq- qında məlumatlı ol. Indiki v ə keçmiş polis işçilərini yadlaşdıran amillər haqqında məlumatlı ol 5.3. Inki şaf etməkdə olan ölkələr Inki şaf etməkdə olan ölkələrdəki polis xidmətləri adətən pis iş şəraitinə və resurs çat- mamaz lığına məruz qalırlar. Onların yaxşı inkişaf etməmiş hüquq sahəsində hərəkət etm əsi də geniş yayılmışdır. Bir çox keçid dövrü yaşayan ölkələrdə olduğu kimi(xüsusilə post-kommunist ölk ələrində) inkişaf etməkdə olan ölkələrin digər xarakteri odur ki, bu ölk ələrdə vətəndaş cəmiyyətləri pis inkişaf etmişdir; məsələn, media çox vaxt müəyyən elit qrupla rın nəzarətində olur. Bu reallığa görə, daha çox beynəlxalq birlik elit korrupsi- ya sına qarşı təsirli mübarizə apara bilər;bu aşağı səviyyələrə,o cümlədən, polis xidmətlə- rin ə də müsbət təsir edə bilər. 5-ci Cədvəl: Inkişaf etməkdə olan ölkələrdə korrupsiya ilə bağlı baxışlar və yanaş- malar Ölk ələr siyahısı: İnkişaf etməkdə olan ölkələr Kor- rupsi- ya prob- lemi- nin d ərə- c əsi Əsas kor- rupsiya prob- lemi/ (d əyişən) Siya si şə- raitin əhəmiy- y əti Strateji qiym ətlən- dirm ə prosesi D əyişim ida- r əetmə yanaş- ma sı K ə- nar(xa- rici) d əstək t ələb olu- nur- mu? Mülki c ə- miyy ətin rolu 57 Yüklə 3,61 Kb. Dostları ilə paylaş:
|