Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT


 
Kontekst 
nədir? (Keçid dövrü? Başqa təşkilatla birləşmə və ya təşkilatın 
yeni
dən qurulması) 

 
Təşkilatın gələcəkdə üzləşəcəyi məsələlər və problemlər hansılardır? 
  
Qanun gücü olan kod
ekslər,hökümətlərin kodekslərə bu cür status vermək iradələrinin 
ifa
də olunmuş nəticəsidir. Ümumiyyətlə desək, hansı yolu tutmaq hökümətlərdən asılıdır. 
Bu o dem
ək  deyildir  ki,  polis  rəhbərliyi  qərar  vermə  prosesinə  cəlb  olunmurlar.Kon-
tekstdən asılı olaraq,polis rəhbərliyinə nazirlik tərəfindən tənzimləyici statusu olan və ya 
informasiya xarak
terli dəyəri olan kodekslər hazırlamaq tapşırıla bilər və ya kodeksi və 
ya onla
rın hazırladığı xartiyanı konkret istiqamətlərlə tamamlaya bilər . 
3.2.3.2.    Davra
nış kodeksinə nə daxil olmalıdır? 
Gi
rişdə, kodekslərin tərifi ilə əlaqədar müəyyən olundu ki, bu fəsil həm ümumi kon-
sepsiyalar(etikalar üz
rə) və konkret vəziyyətə (davranış,özünü aparma)fokuslanan peşə-
kar kod
ekslərə üstünlük verir. Bu cür qarışmış yanaşma əsasında,peşəkar kodeksin Haşi-
yə 4-də  göstərilən aşağıdakı məsələlərə baxmasını tövsiyə edirik: 
 
Ha
şiyə 4: Davranış Kodeksinin sahələri
46
 

 
Ümumi m
əsələlər.  Sadiqlik,dürüstlük,  məsuliyyət,tərəfsizlik,şəffaf-
lıq,imkan,açıqlıq və insan ləyaqəti.. 

 
Davra
nışla əlaqəli tərəflər. Bunlar aşağıdakılarla əlaqədə olan maddə-
l
ərlə əhatə olunur. 
-
 
V
əzifələrini  şərəflə  yerinə  yetirmə(cinayətgarlara məlumat ötü-
rülm
əsi). 
-
 
Ian
ələr,mükafatlar,kömək,üstünlüklər,hədiyyələr(qəbul 
etm
ə,ödəmə). 
-
 
Maraqlar 
toqquşması(sponsorluq).  
-
 
Bir yer
ə sığmamazlıq (başqa funksiyanın yerinə yetirilməsi).  
-
 
G
əlirsiz fəaliyyətə müdaxilə (kimisə tövsiyə etmək).  
-
 
H
əbsdə olan şəxsə hədsiz üstünlük əldə etmək və ya ona can at-
maq. Qanunun 
ədalətli və tərəfsiz tətbiq edilməsi ilə əlaqədar dövlət resursla-
rından uyğun istifadə.  
-
 
Polis funksiyala
rının yerinə yetirilməsi.  
-
 
Dövl
ət işini tərk etmə(keçmiş dövlət işçisi dövlət rəsmisi kimi əl-
d
ə etdiyi gizli informasiyanı,qanuni izn olmayana qədər,istifadə etməməli və 
ya açiqlamama
lıdır.   
-
 
Hakimiyy
ətdən və ya gücdən sui-istifadə etmə.  
-
 
Informasiya idar
əetməsi(peşəkar və özəl həyat arasında sərhəd). 
-
 
G
əlirlərin bəyan edilməsi.  
-
 
Siyasi v
ə ictimai neytrallıq.  
85 

---

-
 
Hüquq mühaviz
ə işçisinin işdən sonra,fiziki olaraq öz coğrafi yu-
risdiksiyasindan k
ənarda olduğu  halda  və  ya  onun səlahyyətləndirilmədiyi 
hüqu
qi işlərdə  öz statusunda hərəkət etməsi qadağan edilir.  
-
 
Bir çox h
əssas məsələlərə  qoyulan tələblər,məsələn,şübhəlilərin 
sual  -cavab edilm
əsi sistemli olaraq  şahidlərin  iştiraki ilə  aparılmalıdir  və 
əgər mümkünsə,audio-video yazılmış  halda. 
 
 
Yuxa
rıdaki siyahı başqa elementlərlə tamamlanmalıdir,məsələn,risk analizləri və təş-
kilati strukturla
rın və nəzarət mexanizmlərinin qurulması(Polis Etikasi haqqında Avropa 
Kodeksinin tövsi
yələrinə baxın). Bundan elavə davranış kodeksinin məzmunu digər mən-
bələrdən götürülə bilər,məsələn,ölkə konstitusiyasından və qanunlarından. 
3.2.3.3.   Davra
nış kodeksinin həyata kecirilməsi 
Davra
nış kodeksi bütün işçilər tərəfindən bilinməli,başa düsülməli,qəbul edilməli və 
həyata keçirilməlidir.Ona görə də onun yerinə yetirilməsi sistem yanaşmasının qaydaları-
na uy
ğundur.Bu o deməkdir ki, polisin həyata keçirdiyi fəaliyyətlər polis funksiyasının 
bü
tün tərəflərini əhatə etməlidir:təlim,xəbərləşmə,insan resursları,rəhbərlik,polis fəaliyyə-
ti prosedurla
rı  və  nəzarət  mexanizmlərini. Uzun vadidə  bütün  bu  dəyişənlərin arasında 
bir
gə fəaliyyət qurmaqla arzu olunan dəyişikliyi əldə etmək olar. 
3.2.4.     
Təlim 
Po
lis işçilərinin təşkilatın dəyərləri haqqında qısa zaman ərzində məlumatlandırılması 
v
ə onların bu dəyərlərə riayət etməsi mühüm əhəmiyyət daşıyır. Ona görə də ilkin təlim 
keçiri
ləndə,etika da təlim kurslarına daxil edilməlidir. Etika xüsusi kursun mövzusu ol-
ma
lıdır, lakin etik norma və qaydalar bütün keçirilən dərslərə inteqrasiya edilməlidir. Bu 
prinsip
lərin təkrar xatırlanması münasibət dəyişikliyini asanlaşdırır. Özlərinin polis xid-
mətində illərlə  fəaliyyətləri zamanı, polis işçiləri bu öyrəndikləri fikirdə qalırlar  və/və ya 
ixtisasla
şırlar.Hər yeni bu cür imkanlar olanda (davamlı təlimlər,ixtisaslaşma təlimləri), 
həmən ilkin etik prinsiplər təkrarlanmalıdır(8-ci Fəsilə bax).  
 Nümu
nə 2: NYPD və korrupsiya 
Nyu York polis departamentin
də (NYPD),polis işçilərinin bütün karyerası dönəmində 
korrupsiyaya ciddi diq
qət yetirilir.Polislərin hər dəfə rütbələri artırılanda,onların bu məsu-
liy
yətləri necə daşımalarını təmin etməkdən ötrü onlara təlim keçirlər. Yəni rəislər 
“Serjant növ
bə sənindir” proqramı altında idarəetmə perspektivindən yanaşaraq etik dil-
emmala
rı öyrənirlər.Burada onlara idarəetmə dilemmaları təqdim olunur və onlar bu dil-
86 

---