Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

Po
lis işçiləri öz təşkilatlarında “yenidən-strukturlaşma”kimi dəyişikliklər ediləndə ba-
ca
rıq  qurulmasına baxa bilərlər;  optimal məhsuldarlığı,səmərəliliyi  və  qənaəti  təmin 
etm
ək məqsədilə polis xidmətində idarələrin və ya şöbələrin son azaldılma tendensiyası. 
Əgər bu Vəsaitdə  olan bütün amillər nəzərə  alınmaqla dəyişikliklər edilirsə,dəyişiklik 
proqra
mı  uğurlu olmalıdır;təəssüf  ki,çox  nümunələr  uğur  qazanmır.  Bunun  səbəbləri 
oxucuya bu f
əsilin sonunda məlum olacaq..  
8-ci F
əsilin məqsədlərinindən biri,polis korrupsiyasının təsirlərini azaltmaq və ya yün-
güll
əşdirməkdən ötrü xüsusi bacarıq qurma tədbirləri təmin etməkdir. Bu,polis xidmətin-
d
ə ideal etik polis xidməti əldə etmək üçün polis xidmətində bacarıqlar yaratmaqla baş 
ver
ə bilər və ictimai və özəl sektorlarda olan başqa təşkilatlarda rol modeli kimi yaxşı nü-
mun
ə göstərə bilər.  
Baca
rıqlar qurulması təşkilatın rəhbərliyinin öhdəliyini və təşkilati mədəniyyətə dəyi-
şikliyi zəruriləşdirir.Anti-korrupsiya fəaliyyəti “işləri burada gördüyümüz yollara” daxil 
edilm
əlidir:başqa sözlərlə, o nə  isə  normal davranış  və  qəbul edilən  iş  praktikası  kimi 
günd
əlik iş fəaliyyətinə daxil edilməlidir və o,yeni təşkilati baxışın və dəyərlərin müəy-
y
ənləşməsi və həyata keçirilməsi vasitəsilə təşkilatın mədəniyyətinə hopdurulmalıdır.  
Di
gər fəsillərlə əlaqə 
 
Bu f
əsildə müzakirə edilən müəyyən mövzular başqa fəsillərdə də ətraflı inkişaf etdirilir:  
F
əsil 1 korrupsiya formaları üzrə,  
F
əsil 2 dəyərlər,qaydalar və davranış üzrə,  
F
əsil 3 təşkilati işlər üzrə,  
F
əsil 4 polis işçilərinə dəstək üzrə,  
F
əsil 5 daxili nəzarət üzrə və  
F
əsil  9 vasitələr üzrə .  
Xüsusi linkl
ər mətndə göstəriləcək. 
269 

---

2-ci Böl
mə:  Korrupsiyaya qarşı  mübarizədə  bacarıqlar qurmaq  nəyə  görə  əhə-
miy
yətlidir? 
8-ci F
əsilin bu 2-ci Bölməsi,korrupsiyaya qarşı mübarizədə bacarıqlar qurmağın nəyə 
gö
rə əhəmiyyətli olduğunu polis işinin təbiətinin müəyyən tərəflərini analiz edərək müza-
ki
rə edir:fərdi və təşkilati səviyyədə,anti-korrupsiya mədəniyyətini inkişaf etdirməklə və 
polis xid
mətinin ictimai gözləntiləri qarşılamaq bacarığı ilə.  
2.1.
 
Baca
rıqlar qurmaq polis korrupsiyasına qarşı mübarizədə 
vacibdir 
Polis xidm
ətlərinin polis korrupsiyasına qarşı bacarıqlar qurma tədbirləri zərurəti po-
lis
lik işinin təbiətindən doğur. Bu daha çox polislərin fəaliyyətlərinə məxsus olan mənəvi 
bağlılıqdan və polis xidməti daxilində baş verən çoxlu səbəblər və meylliliklərdən meyda-
na g
əlir.. 
 
2.2.  Baca
rıqlar qurulması fərdləri korrupsiyadan çəkindirə bilər 
Korrupsiyaya qar
şı mübarizə fərdə qarşı-polis işçisinə qarşı yönəlməlidir. Bacarıq qur-
ma  bir  prosesdir  v
ə  burada fərdi polis  işçisinə  qarşı  anti-korrupsiya tədbirləri müxtəlif 
yollarla h
əyata keçirilə bilər: 

 
Korrupsiya sah
əsində getdikcə daha çox təzyiqlər və ya meyllilik halları 
        il
ə və dəyərlər və normaların toqquşduğu vəziyyətlərlə üzləşən polis işçi 
        l
ərinə kömək edir. 

 
Korrupsiya m
əsələləri üzrə polis işçiləri arasında maarifləndirmə aparır 
        v
ə onlara qəbul edilən və edilməyən davranış arasındakı sərhədi başa 
        
düşməyə imkan verir. 

 
Korrupsiyaya müqavim
əti həm fərdi qaydada,həm də qrup daxilində art 
        
rır. 
2.3.  Baca
rıqlar qurulması təşkilatın korrupsiyaya olan meylliyinin azalmasına 
kö
mək edir 
Po
lis işçilərinin iş şəraiti korrupsiyaya təsir edə bilər. Fəaliyyətlər,mədəniyyət,təşkilati 
z
əiflik,nəzarət və rəhbərlik üslubu korrupsiyaya mane olan və ya ona münbit şərait yarada 
bil
ən amillərdən bir neçəsidir. Ona görə də,polis xidmətinin necə təşkil olunduğunu və 
idar
ə olunduğunu bilmək vacibdir. Bu mövzu ilə bağlı əlavə məlumat 2-ci Fəsildə vardır 
v
ə bu fəsil təşkilatların mədəniyyəti ilə məşğul olur,3-cü Fəsil təşkilatın funksiyası və ida-
r
ə edilməsi ilə bağlı məsələləri əhatə edir və 5-ci Fəsil isə nəzarət sistemi ilə bağlı məşğul 
olur.  Birlikd
ə  götürsək,onlar təşkilat səviyyəsində  korrupsiya ilə  məşğul  olmaq üçün 
geniş yanaşma təklif edir. Bacarıqlar qurulmasına,təşkilatın bütün sahələrində qeyri-etik 
270 

---

v
ə ya korrupsiyalı davranışın mənbəyi ola bilən mümkün zəiflikləri azaltmaq üçün tək-
mill
əşməyə sövq edən qlobal çərçivə kimi baxılmalıdır. 
2.4.  Baca
rıqlar qurulması anti-korrupsiya mədəniyyətinin güclənməsinə kömək 
edir  
Baca
rıqlar qurulması polis mədəniyyətinin dəyişilməsində gedən proses kimi polis iş-
çil
ərinin korrupsiyanı mədəni baxımdan rədd etməsinə kömək edə bilər. Bu problem an-
caq 
geniş  şəkildə,ardıcıl  surətdə,təşkilat boyu,bütün  işçilərin(“and  içən”  və  “içməyən”) 
c
əlb olunduğu strateji yanaşma ilə həll oluna bilər. Bu,həmçinin, korrupsiyanın nə oldu-
ğunu və onun çox sayda formalarını necə müəyyənləşdirməyi və maraq toqquşmalarının 
mülahiz
ə  yürütməyə  necə  təsir  etdiyini  və  onlardan  necə  çəkinməyi öyrədir,korrupsiya 
hallari v
ə ya potensial korrupsiya halları olduqda nə etməli və hara xəbər verməyi bilmə-
y
ə və başa düşməyə gətirir.  
2.5.  Baca
rıqlar qurulması polisə ictimai gözləntiləri qarşılamağa kömək edir   
Polisl
ərin ictimai gözləntiləri,ictimaiyyətin təhlükəsizlik və ədalət gözləntilərini qarşı-
la
yıb onların etibarını qazanmaq və saxlamaq imkanlarını əks etdirir.Polis xidmətlərinin 
öz 
işlərini yaxşı  görmələri üçün əhali tərəfdən dəstəyə,hörmətə  və  köməyə  ehtiyacları 
var
dır.  Əhalinin öz polis xidməti tərəfindən etibarlılıq və səmimilik qavrayışı və təfərlər 
ara
sında mövcud olan inam, polisin öz rolunu və məsuliyyətini necə səmərəli və məhsul-
dar aparaca
ğına təsir edir.Bu məsələ ilə bağlı daha geniş müzakirələr üçün 7-ci Fəsilin 2.1 
Bölm
əsinə baxın. 
3-cü Böl
mə: Korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan polisə bacarıqlar qurulması 
necə inteqrasiya oluna bilər? 
Bu bölm
ə,polis xidmətinin apardığı anti-korrupsiya tədbirlərinə bacarıqlar qurulmasını 
sistemli ya
naşma ilə inteqrasiya etməkdən ötrü mexanizmlər təklif edir.O,xüsusi polislik 
uslubuna fokuslanma
ğa çalışmır,daha çox yaxşı idarəçilik prinsipləri müəyyənləşdirməyə 
v
ə polis xidmətlərində bacarıqlar qurmaq üçün metodlar tətbiq etməyi və ümumi tərzdə 
anti-korrupsiya t
ədbirlərini stimullaşdırmağa çalışır.   
3.1.  Baca
rıqlar qurulması zamanı diqqət verilməli elementlər  
3.1.1. 
Təşkilatın proqrama hazırlanması   
Baca
rıqlar qurulması  proqramının  ilkin tədbirləri,təşkilatı  anti-korrupsiya ilə  bağlı 
müsb
ət düşüncə formatına gətirməyə köklənməlidir. Daxili və kənar korrupsiyaya qarşı 
t
əşkilatı  gücləndirmək məqsədilə  aparılan tədbirlərlə  əlaqədar  hər  hansı  bir  dəyişimin 
uğurunu təmin etmək üçün bu tədbirləri dəstəkləyən ciddi çoxluq yaradılmalıdır. Dəyişi-
m
ə olan müqavimət açıqlanmalıdır.  
 
271 

---