57
Rəbbim! Yaratdıqlarının içərisində dolanacağı (ruzisi) olmayan bir kimsə
yoxdur. Bəs mənim dolanacağım haradandır?”. Allah: “Mənim adım zikr
olunmayan hər nə varsa sənin (dolanacağındır)” deyə buyurdu. Əbu
Nuaym “Hilyə” 8/126). Əgər insan Allahdan qorxub bu cür
yeməkxanalarda (ət) yeməyi yeməzsə onda heç bir günah daşımır.
Həmçinin bunun əksi də belədir, kim ki, belə bir yerlərdə (ət) yeməyi
yeyərsə o, da heç bir günah daşımır”.
“Fətava İslamiyyə” 3/415.
“Fətava Ulama Bilədil Haram” 375.
6. Sual: Hörmətli Şeyx, xarici dövlətlərdən gələn konservləşdirilmiş
toyuqlar barəsində nə deyə bilərsiniz?
Şeyx İbn Baz – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Xarici dövlətlərdə
kəsilmiş toyuq və digər heyvanlar Kitab Əhli olan dövlətlərdən
konservləşdirilmiş şəkildə bizim dövlətlərə daxil olursa Quran ayələrinə
əsasən bu cür ətləri yemək halaldır əgər bizə qadağan olunma səbəbi
məlum deyilsə. Məs: Allah üçün kəsilməyib, qanı axıdılmadan (boğazı
kəsilmədən) öldürülüb və s. Əgər ət yeməyi kommunistlərin, ateistlərin və
müşriklərin dövlətlərindən gələrsə bu cür ətləri yemək haramdır”.
“Fətava İsləmiyyə” 3/16.
7. Sual: Hörmətli Şeyx, Xarici (kafir) dövlətlərdən tədarük edilən və
üstündə - halal – yazılan ət məhsulları barəsində nə deyə bilərsiniz?
Şeyx Saleh əl-Fovzan – hafizahullah – deyir ki: “Mal verənlərin və
həmçinin ət məhsullarının üzərində olan Halal eiketlərinə bel bağlamaq
(güvənmək) olmaz. Arxayın olma ki, bütün bu ət məhsulları şəriət
normalarına əsasən kəsilib. Əgər diqqət etsəniz çox vaxt bazarlarda boğazı
kəsilməmiş (başı yerində) toyuqlar görmək olar. Halbuki onların da
üzərində Halal etiketləri var. Mən özüm Halal etiketini görmüşəm elə bir
ət məhsulunun üzərində ki, ona ehtiyac yoxdur – Balıq. Bu da ona əyani
sübutdur ki, Halal etiketi yalnız alıcını cəlb etmək, malı satmaq və yalan
yolla mülk əldə etməkdir”.
“əl-Atima” 165-166.
8. Sual: Hörmətli Şeyx, Çin dövlətinə köçməzdən öncə eşitmişdim ki,
müsəlman bir kimsəyə ateistlərin kəsdikləri heyvanların ətlərini yemək
haramdır. Öxuduğum Universitetdə müsəlmanlara aid bir yeməkxana var.
Orada bizə ət yeməkləri verirlər. Lakin mən arxayın deyiləm ki, bu İslam
dininə uyğun olaraq kəsilib və mən bu cür ət məhsullarının yeyilməsində
şübhə edirəm. Mənim dostlarım isə heç bir şübhə etməyərək bu ət
məhsullarını yeyirlər. Onlar düzmü edirlər, yoxsa qadağan olunmuş əti
58
yeyirlər? Həmçinin müsəlmanlarla, qeyri müsəlmanların qab-qacaqlarını
da ayırmaq olmur. Bu məslədə mən nə edə bilərəm?
Şeyx İbn Baz – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Kitab Əhli istisna
olmaqla kafirlərin kəsdikləri heyvanların ətlərini yemək olmaz. Bunlar da
istər atəşpərəst olsun, istərsə də bütpərəst. Onların hər biri kafirlərdir. Bu
ətlərin bulyonu da haramdır, çünki Allah kafirlərin yeməklərini bizə
haram etmişdir Kitab Əhlindən başqa. “Bu gün pak nemətlər sizə halal
edilmişdir. Kitab əhlinin yeməkləri sizə, sizin yeməkləriniz isə kitab
əhlinə halaldır!...” (əl-Maidə 5). “İbn Abbas – radıyallahu anhu – nun
dediyi kimi: “Yemək – onların kəsdikləri heyvanların ətləridir”.
O, ki qaldı meyvə və tərəvəzə bu kimi şeylərin istifadəsində heç bir
problem yoxdur, çünki onlar qadağan olunmuş yeməklərin içərisinə daxil
olmurlar. Müsəlmanların, həqiqi müsəlmanların, Allaha şərik qoşmayan,
qəbirlərə ibadət etməyən, nə Peyğəmbəri, nə övliyanı heç kəsi köməyə
çağırmayan müsəlmanların yeməkləri həm müsəlmanlara, həm də
qeyrilərinə halaldır.
Qab-qacağa gəldikdə isə müsəlmanın ayrıca özlərinə məxsus qabları
olmalıdır. Kafirlərin istifadə etdikləri, içərisində içki və yeməklərini
saxladıqları qabları yox. Əgər müsəlmanlar bunu bacarmasalar bu zaman
kafirlərin istifadə etdikləri qabları yumalı və sonra içərisinə yemək
qoymalıdırlar. Əbu Sələbə əl-Xuşani – radıyallahu anhu - rəvayət edir ki,
bir gün Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – dən: “Ya Rəsulallah!
Biz Kitab Əhlinin hakimiyyəti altında olan torpaqlarda yaşayırıq. Onların
qab-qacaqlarından yeməkdə istifadə edə bilərikmi?”. Peyğəmbər: “Kitab
Əhlinə gəldikdə əgər başqa bir şey tapa bilərsinizsə onların qablarından
istifadə etməyin. Əgər tapa bilməsəniz onların qablarını yuyub istifadə
edin....”. Buxari 5478.
“Məcmuu Fətava Va Məqalət” 4/435.
9. Sual: Hörmətli Şeyx, Qeyri İslam dövlətlərində istifadə etdiyimiz
ət, toyuq və balıq məhsulları barəsində şəriət hökmü nədir? Bildiyimiz
kimi onlar şəriətə uyğun olmayaraq heyvanları kəsirlər. Biz sadəcə
yeməkdən öncə Bismilləh deyib yesək kifayət edərmi?
Şeyx AbdurRahman əl-Barrak – hafizahullah – deyir ki: “Balığa
gəldikdə o, halaldır. Çünki balığın halal olması onun kəsilmə üslubundan
və Allahın adının zikr olunmasından aslı deyildir. Şirkətlər və Kitab Əhli
tərəfindən tədarük edilən digər ət məhsullarına gəldikdə isə onlar halaldır,
əgər onların öldürülmə üslubu - elektrik cərəyanı, başından küt alətlə
vurulması və s. üsullar hansıki Avropa ölkələrində məşhurdur – məlum
deyilsə. “Bu gün pak nemətlər sizə halal edilmişdir. Kitab əhlinin