Поверхностное натяжение жидкостей

---

Свойства твердых тел и жидкостей 
С.Агакишиев
1 
Mayenin s
əthi gərilməsi 
Maye daxilində olan hər bir molekula qonşu 
molekullar tərəfindən itələmə və cəzb etmə qüvvələri təsir 
edir. Molekulun yerləşməsindən asılı olaraq molekula təsir 
edən yekun əvəzləyici qüvvə müxtəlif olacaq.

Molekul mayenin daxilində yerləşir. 
Qonşu molekullar tərəfindən molekula təsir edən 
qüvvələr bir birini tarazlaşdırır və, deməli, əvəzləyici qüvvə 
sıfıra bərabər olur.

Molekul mayenin səthində yerləşir. 
Maye səthində olan molekula təsir edən 
molekullararası qüvvələr molekulun bir tərəfindən təsir 
edir. Bu molekula təsir edən əvəzləyici qüvvə sıfıra bərabər 
deyil və maye daxilinə yönəlib. Beləliklə səthə yaxın olan 
hər bir molekul maye daxilinə nüfuz etməyə “çalışır”. 
Maye səthində olan bütün molekullara təsir edən 
əvəzləyici qüvvələr ümumi olaraq maye daxilinə yönəlib və birlikdə mayenin səthi gərilmə qüvəsini təşkil edir.
Sabun köpüklərinin yaranması və su damcılarının sferik şəkildə olması mayedə səthi gərilmə qüvvəsinin 
təsirinə nümunədir. Üfüqi müstəvi üzərində olan kiçik civə damcıları kürə formasında olur. Maye öz sərbəst səthinin 
sahəsini azaltmağa “çalışır”. Həcmi eyni olan fiqurlardan ən kiçik səthin sahəsinə malik olan fiqur – kürədir.
Mayenin səthi gərilmə qüvvəsi mayeni səthinə toxunan kimi yönəlib və maye səthinin sərhədinin uzunluğuna 
düz mütənasibdir:
F
səthi gərilmə 
= σ ∙ l
,
burada 
σ
– səthi gərilmə əmsalıdır. 
l
– maye səthinin sərhədinin uzunluğudur. Dairəvi boruda olan maye üçün: 
l = 
2πr
, en kəsiyi kvadrat olan borudakı maye üçün: 
l = 4a
. 
Mayenin