plastiki adlanır.
Əgər
bir ucundan bərkidilmiş bircins
çubuğun digər ucuna müəyyən F qüvvəsi ilə təsir etsək onda çubuq
uzanma və ya sıxılma deformasiyasına məruz qalacaq. Uzanma və ya sıxılma deformasiyası
mütləq uzanma kəmiyyəti ilə ifadə olunur:
Δl = l – l 0 , l 0 – deformasiya olmamış çubuğun uzunludur,
l – deformasiya olmuş çubuğun uzunluğu. Mütləq uzanmanın ölçü
vahidi:
[
Δl ]=1m
.
Nümunənin (
Δl = l – l 0
) mütləq uzanmasının deformasiya olmamış çubuğun
l 0
uzunluğuna nisbəti nisbi
uzanma adlanır
: nisbi uzanma =
mütləq uzanma
başlanğıc uzunluq
⇔
𝜺 =
𝜟𝒍
𝒍
𝟎
=
𝒍 − 𝒍
𝟎
𝒍
𝟎
Nisbi uzanma – adsız kəmiyyətdir.
Bərk cisimlərin mexaniki xassələri Nümunənin deformasiyası zamanı yaranmış qüvvənin həmin nümunənin en kəsiyinə olan nisbəti
mexaniki g
ərginlik adlanır
:
mexaniki gərginlik =
qüvvə
en kəsiyinin sahəsi
⇔
𝝈 =
𝑭
𝑺.
Mexaniki gərginliyin ölçü vahidi:
[𝜎] =
[𝐹]
[𝑆]
= 1
𝑁
𝑚
2
= 1𝑃𝑎.
Mexaniki gərginlik, en kəsiyinin sahəsi 1
𝑚
2
olan nümunəyə təsir edən qüvvəyə bərabərdir:
S = 1м
2
→ σ = F.
Deformasiya zamanı yaranmış elastiklik qüvvəsi mexaniki gərginliyin nümunənin en kəsiyinin sahəsinə
hasilinə bərabərdir:
F = σ ∙ S (
I )
Свойства твердых тел и жидкостей
С.Агакишиев
6
Məsələ və testlərdə şərtlərdən asılı olaraq mexaniki gərginliyin sonrakı düsturları istifadə olunur.
