Преподавание зыка и литературы anguage and literature
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Shahlo KARIMOVA,
filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori IBRAT IJODINI O‘RGANAMIZ b) “Jome’ ul-xutut” (“Yozuvlar majmuasi”) asarida keltirilgan qadimiy yozuvlar haqidagi qiziqarli ma’lumot- lar va ularning ilmiy qimmati; d) “Tarixi Farg‘ona” asari orqali uning muarrix sifa- tidagi faoliyatiga munosabat, asardagi tarixiy voqealar ifodasiga realistik yondashuv; e) “Mezon uz-zamon” asarida jamiyatdagi illat va kishilardagi kamchiliklarning ayovsiz tanqid qilinishi. Uchinchi mashg‘ulot yakunlovchi dars bo‘lib, unda Ibrat faoliyati haqida o‘zlashtirilgan ma’lumotlarni takrorlash va badiiy ijodi – she’riyati haqida tasavvur hosil qilish nazarda tutilsa, maqsadga muvofiq bo‘ladi. Adib ijodiga bag‘ishlangan adabiy mashg‘ulotlarda bir jihatga alohida ahamiyat berish lozim: Ibrat nafaqat shoir, xattot, musiqashunos, tarixchi, pedagog, balki XX asr boshida Turkistonda yuz bergan eng muhim ij- timoiy-siyosiy voqealarda faol ishtirok etgan yorqin siy- molardan biri ham bo‘lganligini ta’kidlab, uning serqirra faoliyatiga xos mana shu jihatlarni ham o‘rgatish zarur. Ibratning umrbayoniga oid ma’lumotlar yangiligi- ni, ya’ni o‘quvchi-talaba bu faktlar bilan endigina tani- shishini inobatga olib, unga nisbatan keng va batafsil yondashish lozim. O‘qituvchi mazkur biografik dalillarni kengroq sharhlab, qo‘shimcha izohlar bilan bayon etib berishda ayrim darslik va qiziqarli ilmiy-ommabop ma- teriallardan ham foydalanishi mumkin. Ushbu soatda faqat hayot yo‘li, boshdan kechirganlari so‘zlab beril- maydi, tushuntirilmaydi, balki ilmiy, adabiy merosi ham- da ijod olamiga ham umumiy nazar tashlanadi. O‘qituvchining kirish so‘zida Is’hoqxon Ibratning ser- qirra faoliyat sohibi, yurt ozodligi va istiqloli uchun jonini fido qilgan, milliy uyg‘onish davrining yorqin namoyan - dalaridan biri ekanligini ta’kidlab, o‘sha davr dagi ziyo- lilardan biri, shoir va muarrix Ibrohim Davron baholari bilan fikrini dalillashi mumkin: “Is’hoqxonto‘raulumidi- niya va fanniya va adabiyada ustozi komillik bilan butun Farg‘ona va digar ihat Oziyoyi vustoda (O‘rta Osiyoda) inkor o‘lunmas darajada bir mavqe’ mumtoza tutmush - dur. Is’hoqxon to‘ra ulumi diniyada mudarrisdur, fununi dunyaviyda, bilo shubha, arxitektor, texnik va mexanik vafiziqiyailmindatilifonist,tilig‘rofistvayanaximikde- sak yana ozdur, chunki bu ilmlarni bilur. Is’hoqxon to‘ra olim va fozil bir zoti oliy bo‘lub, bu turfa fazoili insoni - yaga molik... Ba’zi ixtiroti ham bordur” . Shoir tarjimayi holini to‘laroq yoritish maqsadida “Lug‘ati sitta al-sina”, “Jome’ ul-xutut”, “Tarixi Farg‘ona”, “Mezon uz-zamon”, “San’ati Ibrat qalami Mirrajab Bandiy” kabi ilmiy, peda- gogik hamda badiiy asarlardagi ma’lumotlardan, Ibratni yaqindan bilgan zamondoshlarining mo‘tabar fikrlaridan Metodik tavsiya veb-sayt: www.tilvaadabiyot.uz 9 навбатчи Metodik tavsiya va o‘sha davr vaqtli matbuotida e’lon qilingan Is’hoq- xon Ibrat haqidagi maqolalardan, shu ningdek, “Milliy uyg‘onish davri o‘zbek adabiyoti”darsligidan foydala- nish mumkin. Bizningcha, talaba-o‘quvchilarni ma’lum nom osti- da guruhlarga ajratib, har bir guruhga dars rejasiga oid topshiriqni avvaldan bo‘lib be rish maqsadga muvofiq. Bunda Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|