|
Proceedings of azerbaijan high technical educational institutionsPAHTEI-29.06.2023-124-134127
PAHTEI
PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS
Pyezoelektrik kristallar toxumaya bir sıra təzyiq dalğaları göndərir. Toxuma arasındakı
sərhədlərdə enerjinin kiçik bir hissəsi yenidən ötürücüyə doğru yayılır. Toxuma ilə səs sürətindən
istifadə edərək, toxuma sərhədinin dərinliyi müəyyən edilir. Şəkil 1(b)-də təsvirdəki hər pikselin
intensivliyi həmin nöqtədən əks olunan aşkar edilmiş siqnalın gücünə mütənasibdir.
Ultrasonoqrafiya şişlərin ölçüsünü və xarakterini qiymətləndirmək üçün rahat və qeyri-invaziv
üsul təqdim edir, eyni zamanda damarlar kimi ətrafdakı strukturlar haqqında məlumat verir.
İonlaşdırıcı şüalanma və ya güclü maqnit sahələrinin olmaması səbəbindən ultrasəs xüsusilə
ginekologiyada geniş istifadə olunur. Ana bətnində Daun sindromunun təsbit edilməsi və dölün
ilk trimestrində mərkəzi sinir sistemi anomaliyalarının aşkarlanması kimi tətbiqlər ultrasəs
görüntüləməsinin istifadələri arasındadır. Normal boyun qalınlığı olan döl şəkilləri şəkil 2(a)-da
və anormal boyun qalınlığı olan döllərin şəkilləri şəkil 2(b)-də göstərilmişdir.
Şəkil 2.
a) Boyun sümüyünün normal qalınlığı, b) Boyun sümüyü anormal olan döl.
Eyni zamanda, hazırda böyrək xəstəliklərinin diaqnostikası və saxlanmasında, qalxanabənzər
vəzin düyünlərinin diaqnostikasında, qaraciyər lezyonlarının təsvirində, süd vəzisində anormal
toxumaların görüntülənməsində, yumurtalıq kistlərinin təsvirində və bir çox ortopedik zədələrin
aşkar edilməsində ultrasəs görüntüləmə üsullarından istifadə olunur.
Ultrasəs görüntüləmə metodu ilə xəstəliklərin effektiv və dəqiq diaqnostikası üçün sistem
parametrlərinin tənzinlənməsi vacibdir. Şəkil 2-də verilən 2D ultrasəs təsvirində parametrlərin
dəqiq tənzinlənməsi nəticəsində düzgün diaqnoz qoyulmuşdur. Ultrasəs aparatında görüntünün
alınması prosesində operator əslində sistemin bir neçə əsas parametrlərini tənzinləməlidir və
görüntü keyfiyyəti onların dəyərlərinə həssasdır. Əsas görüntü parametrlərini tənzinləməmişdən
əvvəl skanlama mühiti düzgün seçilməlidir. Ultrasəs təsvirlərinin optimallaşdırılması ilk olaraq
skanlama mühitinin düzgün seçilməsi ilə başlayır.
Ən keyfiyyətli təsviri əldə etmək üçün sonoqraf skan mühitini elə təşkil etməlidir ki, xəstəyə və
avadanlıqlara giriş optimallaşdırılsın. Masa sonoqrafın rahat vəziyyətdə dayanmasına və ya
oturmasına imkan verən hündürlükdə yerləşdirilməlidir ki, sonoqraf ötürücünü xəstənin bədəninə
qarşı sabitləşdirə bilsin. Bu, ultrasəs ötürücüsünün arzuolunmaz hərəkətini minimuma endirir və
sonoqrafa aparat xüsusiyyətlərini tənzimləyərkən ötürücünün istiqamətini və mövqeyini
saxlamağa imkan verir. Sonoqraf elə yerləşdirilməlidir ki, sistem parametrlərini tənzinləmək üçün
fiziki konsola və ya sensor ekrana rahatlıqla çata bilsin. Bir çox ultrasəs qurğuları ötürücünün
özündə bir düymə və ya ayaq açarı vasitəsilə ötürücünü dondurmaq və açmaq imkanı verir.
İstənilən halda, sonoqraf bir əli ilə xəstəni skan edə, konsolu manipulyasiya edib digər əli ilə
sənədləşdirə bilməlidir. Sonoqrafın monitora birbaşa baxışı olmalıdır. Monitordakı parlaqlıq
|
|
|