Proceedings of azerbaijan high technical educational institutions
Yüklə 444,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 126
PAHTEI PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS VOLUME 29 ISSUE 06 2023 E-ISSN: 2674-5224 ultrasəs aparatının ekranında eninə və uzununa kəsikdə həcmli effekti olmayan ağ-qara görüntü alınır. Müayinədən sonra lazım gəldikdə patologiya olan hissənin görüntüsünü kağızda qeyd etmək olar. Ultrasəs B rejimli görüntüləmə yüksək rezolyasiyalı şəkillər yaratmaq qabiliyyətinə görə real vaxtda zədələnməni qiymətləndirmək üçün faydalıdır. Müasir aparatlar operatora müəyyən müayinə növü üçün proqram parametrlərini əvvəlcədən təyin etməyə imkan verir. Qarın boşluğunun qiymətləndirilməsində istifadəsi ilə yanaşı, mamalıq və ginekologiyada, ürək və damar müayinələrində və döş, qalxanabənzər vəz və dayaq-hərəkət aparatının müayinəsi kimi digər kiçik hissəli müayinələrdə də istifadə olunur. Maraqlanan bölgənin dərinliyi, toxuma növü və həmin bölgədəki orqan və strukturların ölçüsü baxımından fərqliliklərə görə müxtəlif müayinələr üçün müxtəlif sonoqrafik parametrlər lazımdır. Bu müayinələrin unikallığına görə, xəstələr arasında fərqli müayinə üçün parametrləri tənzimləmək çox vaxt apara bilər. Ultrasəs görüntüləmə sisteminin əsas parametrlərinə ümumi qazanc, vaxt qazancının kompensasiyası, fokus, dərinlik, dinamik diapazon və toxuma harmonikasının təsviri daxildir. İşin aktuallığı, ultrasəs görüntüləmə üsullarının təkmilləşdirilməsi və perspektivli tibbi diaqnostika metodunun əhatə dairəsini məhdudlaşdıran bir çox çətinlik və problemlərin öhdəsindən gələ biləcək əsaslı yeni həllərin axtarışı vəzifəsinin çox yüksək əhəmiyyəti ilə bağlıdır. Məqsəd Ultrasonoqrafiya megahertz (MHz) səviyyəsində yüksək tezlikli genişzolaqlı səs dalğalarından istifadə edən diaqnostik texnologiyadır. Tibbi ultrasəs 30 kHz-dən 500 MHz-ə qədər tezlik diapazonuna malikdir. Ümumiyyətlə, terapevtik məqsədlər üçün aşağı tezliklər (30 kHz-3 MHz), Doppler ilə görüntüləmə və diaqnostika üçün yüksək tezliklər (2-40 MHz) və çox yüksək tezliklər (50-500 MHz) mikroskopik görüntüləmə üçün istifadə olunur. Görünütü yaratmaq üçün istifadə olunan ultrasəs dalğaları adətən 512 müstəqil aktiv mənbədən ibarət pyezoelektrik kristallar tərəfindən istehsal olunur. Xəstə bölgəsinin yaxınlığında dəriyə qarşı yerləşdirilən ultrasəs ötürücüsü xəstəyə ultrasəs dalğaları göndərir. Bu ötürülən dalğa ya toxumalar tərəfindən udulur, ya da birbaşa əks olunur, ya da dalğanın bir hissəsi toxumaların xüsusiyyətlərindən asılı olaraq zəifləmiş formada ötürücüyə qayıdır. Bir sözlə, fərqli toxumalar bu ultrasəs dalğalarının ultrasəs aparatına fərqli şəkildə əks olunmasına səbəb olur və fərqli görüntülər əldə edilir. Ultrasəs görüntüləməsinin əsas prinsipi şəkil 1(a)-da, 2D ultrasəs təsviri isə şəkil 1(b)-də verilmişdir. Şəkil 1. Ultrasəs görüntüləməsinin əsas prinsipi (a) və 2D ultrasəs təsviri (b). |