Prognoza oddziaływania na środowisko planu urządzenia lasu
Formy ochrony przyrody występujące na gruntach nadleśnictwa
Yüklə 1,66 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rezerwaty przyrody
- Parki krajobrazowe
- Obszary chronionego krajobrazu
- Obszary Natura 2000
- Pomniki przyrody
- Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
1.13.Formy ochrony przyrody występujące na gruntach nadleśnictwaWystępujące na terenie Nadleśnictwa Waliły formy ochrony przyrody, według stanu na 1.01.2010 r. obrazuje poniższe zestawienie. Tabela 9. Zestawienie form ochrony przyrody w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa.
Na terenie nadleśnictwa znajdują się trzy rezerwaty przyrody: Chomontowszczyzna, Jezioro Wiejki oraz Rabinówka. Łączna powierzchnia rezerwatów wynosi 909,37 ha. Tabela 10. Wykaz rezerwatów przyrody w zasiegu administracyjnym nadlesnictwa
Rezerwat „Chomontowszczyzna” został powołany do życia Rozporządzeniem nr 28/99 Wojewody Podlaskiego z dnia 10 sierpnia 1999 roku. Obiekt położony jest na terenie leśnictwa Radunin, w oddziałach: 62, 63, 63A, 85, 86, 86A, 107, 108, 130 i 131. Jego powierzchnia wynosi 234,42 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu Puszczy Knyszyńskiej odznaczającego się wysokim stopniem naturalności, stanowiącego dodatkowo ostoję wolno żyjącego stada żubrów. Realizowana jest tu ochrona łąk śródleśnych oraz dolin strumieni porośniętych lasami łęgowymi, olsami i wilgotnymi grądami, z licznymi gatunkami roślin chronionych i rzadkich. Na obszarze rezerwatu wyróżniono osiem siedliskowych typów lasu, spośród których dominują siedliska lasu mieszanego bagiennego - 64,6%. Znaczny jest udział siedlisk lasu świeżego - 13,0% powierzchni i lasu wilgotnego - 12,3%. Pozostałe siedliska nie przekraczają 3% powierzchni i są to: bór mieszany świeży, bór mieszany wilgotny, las mieszany świeży, las mieszany wilgotny i ols. Panującymi gatunkami w drzewostanach są brzoza brodawkowata i omszona, świerk pospolity, olsza czarna oraz sosna z domieszkami klonu, lipy, dębu, grabu, wiązu, jesionu, iwy i modrzewia. W rezerwacie dominują dobrze zachowane leśne zbiorowiska roślinne. Występują tu także ciekawe zbiorowiska łąk śródleśnych. Obszar ten odznacza się bogactwem florystycznym oraz licznymi gatunkami roślin chronionych i rzadkich. Flora rezerwatu liczy ponad 250 gatunków roślin naczyniowych. Podczas prac nad planem ochrony rezerwatu w 2004 roku, stwierdzono tu występowanie 220 gatunków roślin, w tym 12 gatunków drzew, 12 gatunków krzewów, 153 gatunków ziół, 15 gatunków skrzypów, widłaków i paprotników oraz 28 gatunków mszaków. Z rzadkich w północno-wschodniej Polsce gatunków chronionych, zasługujących na uwagę, wymienić należy podkolan biały Platanthera bifolia listerę jajowatą Listera ovata, listerę sercowatą Listera cordata, storczyk plamisty Dactylorhiza maculata, storczyk szerokolistny D. majalis, kruszczyk błotny Epipactis palustris, kruszczyk szerokolistny E. helleborine, wielosił błękitny Polemonium coeruleum oraz widłak wroniec Huperzia selago.
Jest to obszar wodno-błotny o powierzchni 19,26 ha, położony na terenie leśnictwa Wiejki w oddziale 286A orazpowierzchnia 3,24 ha na działce wsi Wiejki o nr ewidencyjnym 773/1. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 22,50 ha, z czego 4,34 ha stanowi powierzchnia leśna. Obiekt jest jednym z nielicznych pozostałości systemu jeziornego obszarów staroglacjalnych, związanych genetycznie z formami wytopiskowymi zlodowacenia środkowopolskiego. Chroni naturalny układ wodnych i bagiennych zbiorowisk roślinnych oraz jest ostoją zagrożonych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Najcenniejszym walorem rezerwatu jest ekosystem niewielkiego jeziorka z wyraźnie zaznaczonym, strefowym układem roślinności wodnej i bagiennej. Koncentrycznie od środka jeziora układają się kolejno szuwary skrzypu bagiennego i pałki szerokolistnej oraz pła bagiennego z zespołem turzycy dzióbkowatej i turzycy obłej. Tu można znaleźć stanowiska rosiczki okrągłolistnej, storczyka plamistego i storczyka krwistego. W obrębie pła bagiennego, zarówno od strony otwartego lustra wody jak i od strony zewnętrznej duże powierzchnie zajmują łozowiska. Strefę okalającą tworzy las brzozowo-wierzbowy. W obrębie zakrzaczeń brzozowych w kierunku północno-wschodnim znajduje się stanowisko rzadkiego reliktowego gatunku - brzozy niskiej. Otaczające łąki zajmuje zbiorowisko roślinne z dominacją kostrzewy czerwonej. Jezioro wraz z zespołami roślinności bagiennej jak i otaczające łąki stanowią ważną ostoję dla ptactwa zarówno lęgowego jak i w czasie przelotów. W sumie na tej powierzchni gniazduje corocznie około 26-29 gatunków ptaków.
Obserwacje prowadzone w latach 1992 - 1993 przez Północno - Podlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków wykazały występowanie na tym terenie 207 gatunków ptaków, z tego 140 gniazdujących. Wiele z nich jest bardzo rzadkich, a nawet zagrożonych wyginięciem w skali Europy. Najciekawsze występujące tutaj ptaki to: cietrzew Cyrurus tetrix, dubelt Gallinago media, bocian czarny Ciconia nigra, puchacz Bubo Bubo i orlik krzykliwy Aquila pomarina.
Na terenie Nadleśnictwa Waliły znajduje się jeden park krajobrazowy wraz z otuliną: Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej imienia Profesora Witolda Sławińskiego został powołany uchwałą nr XXVI/172/88 WRN w Białymstoku z dnia 24 maja 1988 r. Wcześniej na tym samym obszarze funkcjonował Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Knyszyńskiej utworzony w 1986 r. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej (PKPK) obejmuje swym zasięgiem grunty należące do siedmiu nadleśnictw: Czarna Białostocka, Dojlidy, Knyszyn, Krynki, Supraśl, Waliły i Żednia. Jego powierzchnia wynosi 74447 ha. Wokół Parku na mocy Rozporządzenia Wojewody Białostockiego nr 3/98 z dnia 20 maja 1998 r. ustanowiono otulinę o powierzchni 52255 ha. PKPK posiada wybitnie leśny charakter, ponieważ chroni główną i najcenniejszą część Puszczy Knyszyńskiej, jednego z największych, zwartych kompleksów w Polsce, którego wiele fragmentów zachowało jeszcze naturalny charakter. Rzeźba terenu Puszczy jest bardzo zróżnicowana a deniwelacje względne dochodzą do 80 m. Przeważnie występują tu odosobnione wzniesienia terenowe otoczone rozległymi obniżeniami, w których często znajdują się doliny rzeczne. Walorem Puszczy jest około 450 wypływów wód podziemnych w postaci źródlisk, źródeł, młak i wysięków. Puszczańskie źródła zasilają czyste śródleśne strumienie i rzeczki lub rozległe tereny podmokłe wykazujące się wysokim stopniem naturalności. Liczne torfowiska oraz przewaga drzewostanów iglastych podkreślają odrębny, borealny charakter Puszczy Knyszyńskiej. Różnorodności form geomorfologicznych towarzyszy duże bogactwo przyrody ożywionej. „Operat ochrony floty w PKPK” pod redakcją Andrzeja Czerwińskiego podaje, że na terenie Puszczy Knyszyńskiej występują: 844 gatunki roślin naczyniowych, 198 gatunków mszaków i 280 gatunków porostów, wśród których można znaleźć wiele gatunków chronionych, rzadkich, zagrożonych lub cennych dla nauki. Fauna omawianego terenu jest znacznie słabiej zbadana, ale nie mniej bogata. Według „Operatu ochrony fauny w PKPK” autorstwa Wojciecha Staręgi w Parku występują: 44 gatunki ssaków, 166 gatunków ptaków, 5 gatunków gadów, 11 gatunków płazów, 533 gatunki chrząszczy, 90 gatunków motyli dziennych i 380 gatunków pająków. Omawiany teren spełnia bardzo ważną rolę jako ostoja ptaków o znaczeniu ponadregionalnym. Schronienie znajdują tu również chronione gatunki ssaków, takie jak ryś, wilk, żubr i koszatka. W Puszczy występuje wiele starodrzewi, niektóre drzewostany sięgają wieku 170 lat. Sosna wykształca tutaj szczególnie cenny ekotyp sosny supraskiej, zwanej też sosną masztową, z egzemplarzami o wysokości przekraczającej 35 m i dobrej jakości technicznej.
nadleśnictw puszczańskich 
Jednocześnie Puszcza Knyszyńska spełnia bardzo ważną rolę „lokalnych płuc” dla miasta Białystok, gdyż tak rozległy kompleks leśny poprzez zjawisko fotosyntezy oddziałuje bardzo korzystnie na warunki klimatyczne tej aglomeracji. Najcenniejsze przyrodniczo fragmenty PKPK zostały objęte ochroną rezerwatową. Na terenie Parku i w jego otulinie zostało powołanych 21 rezerwatów przyrody. Na mocy Rozporządzenia nr 22/01 Wojewody Podlaskiego z dnia 9 sierpnia 2001 r. został ustanowiony „Plan ochrony Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej imienia Profesora Witolda Sławińskiego”. Generalnym jego ustaleniem jest teza, że działalność gospodarcza i życie społeczne rozwijane na obszarze Parku nie mogą spowodować pomniejszenia lub utraty wartości Parku i odwrotnie, mieszkańcy Parku nie mogą doznawać ograniczeń standardu życia z powodu wprowadzonych reżimów ochronnych wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. W granicach PKPK znajduje się 5374,40 ha gruntów będących w zarządzie Nadleśnictwa Waliły (33,98% powierzchni nadleśnictwa), a dodatkowe 912,19 ha (5,79%) gruntów nadleśnictwa położonych jest w otulinie Parku.
Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Sokólskie” znajduje się na wschód od Puszczy Knyszyńskiej. Rozciągnięty jest wzdłuż granicy polsko-białoruskiej od Krynek do okolic Bobrownik. Zajmuje powierzchnię ogólną 38433 ha. Cechuje się bardzo urozmaiconą, polodowcową rzeźbą terenu podobną do Suwalszczyzny. Najwyższe wzniesienia - na wschód od Sokółki – Wojnowskie Góry dochodzą do 235 m. n.p.m. Cześć południowa to wschodnie obrzeża Puszczy Knyszyńskiej z licznymi zalesieniami gruntów porolnych. Cześć północna to tereny o większym rozdrobnieniu kompleksów leśnych z większym udziałem terenów rolniczych. Mozaika polno-leśna urozmaicona jest rzekami (m.in.: Słoją i Świsłoczą) oraz torfowiskami. W skład obszaru chronionego wchodzi 5864,22 ha gruntów zarządzanych przez nadleśnictwo. Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Narwi” obejmuje większą część Doliny Górnej Narwi - od granicy państwa do Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Całkowita powierzchnia obszaru wynosi 41862 ha. OChK Dolina Narwi obok Bagien Biebrzańskich jest jednym z największych w Europie Środkowej kompleksów mokradeł. Dzięki naturalnym stosunkom wodnym wykształciły się tutaj ekosystemy bagienne z liczną siecią koryt rzecznych i mozaikowym układem siedlisk wodnych wilgotnych oraz lądowych. Taki układ zapewnia egzystencję unikatowej w skali Europy faunie i florze. Jest to również miejsce występowania wielu zabytków budownictwa wiejskiego. W skład obszaru chronionego wchodzi 27,68 ha gruntów zarządzanych przez nadleśnictwo.
Ostoja Knyszyńska – PLH 200006 Obszar obejmuje rozległy kompleks leśny Puszczy Knyszyńskiej. Powierzchnia ostoi wynosi 136084,43 ha. Znajduje się tu wiele fragmentów lasów o naturalnym charakterze. Powierzchne leśne porozcinane są przez użytkowane rolniczo doliny niewielkich rzek i polany. Bardzo zróżnicowana rzeźba terenu i mozaika siedlisk decyduje o dużych walorach krajobrazowych tego terenu. Osobliwością Puszczy Knyszyńskiej są liczne źródliska. Istnieje tu ponad 450 wypływów wód podziemnych w postaci źródeł, młak i wysięków. Występują tu również liczne tereny podmokłe i torfowiska. W Puszczy dominują drzewostany iglaste. Największy udział powierzchniowy posiadają tu siedliska borów mieszanych. Lasy liściaste to przede wszystkim grądy, olsy, sosnowo-brzozowe lasy bagienne, a w dolinach rzecznych łęgi. W południowo-wschodniej części ostoi zachowały się nieliczne na tych terenach oligotroficzne jeziora - Gorbacz i Wiejki. Na terenie ostoi stwierdzono 12 rodzajów siedlisk przyrodniczych cennych z punktu widzenia Wspólnoty, m.in. bory i lasy bagienne, łąki użytkowane ekstensywnie i torfowiska wysokie. Teren ten charakteryzuje się także bogatą florą z istotnym udziałem gatunków borealnych i górskich. Ryc. 8. Zasięg obszaru SOO Natura 2000 „Ostoja Knyszyńska” 
Faunę o charakterze puszczańskim reprezentują m. in. duże drapieżniki - wilk i ryś. Na terenie ostoi występuje jedno z pięciu wolno żyjących stad żubra w Polsce. W sumie Puszcza jest ostoją 43 gatunków zwierząt cennych dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy. Obszar ten jest również ważną ostoją ptasią o randze europejskiej. Na terenie „Ostoi Knyszyńskiej” znajduje się 14719,27 ha gruntów w zarządzie Nadleśnictwa Waliły, co stanowi 93,07 % jego powierzchni ogólnej.
Na terenie obszaru znajduje się 14743,83 ha gruntów w zarządzie Nadleśnictwa Waliły, co stanowi 93,22 % jego powierzchni ogólnej. W zasięgu terytorialnym omawianego obiektu znajduje się 16 pomników przyrody ożywionej, w tym 13 pojedynczych drzew i 3 grupy drzew. Położone one są na terenie miejscowości: Gródek, Podozierany, Zubry, Grzybowce i kolonia Glejak poza gruntami w zarządzie nadleśnictwa. W formie pomników przyrody chronione są:
Wykaz pomników przyrody z określeniem lokalizacji, aktów ustanowienia i krótkim opisem zamieszczono w „Programie ochrony przyrody”. Informację o pomnikach oznaczono również na odpowiednich mapach tematycznych dołączonych do planu urządzenia lasu.
Pełna lista gatunków chronionych i rzadkich występujących w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Waliły nie jest znana, ze względu na brak specjalistycznych opracowań florystycznych i faunistycznych, obejmujących całą omawianą powierzchnię. Na podstawie Programu Ochrony Przyrody, SDF-ów obszarów Natura 2000, waloryacji przyrodniczej rezerwatu oraz danych z terenu parku krajobrazowego można stwierdzić, iż potencjalnie możliwe jest występowanie w zasięgu administracyjnym nadleśnictwa następującej liczby gatunków chronionych ściśle lub częściowo: 66 – roślin, grzybów i wątrobowców, 3 – bezkręgowców, 10 – płazów,5 – gadów, 172 - ptaków i 16 - ssaków. Część z tych gatunków chronionych nie posiada zinwentaryzowanej wielkości populacji, ani lokalizacji stanowisk występowania, w związku z czym ich występowanie na przedmiotowym terenie należy uznać za potencjalne. Dodatkowo, przy braku rozpoznanego areału występowania danego gatunku i nieznanych jego ostojach analiza wpływu poszczególnych zabiegów zaprojektowanych w Planie na te gatunki nie jest możliwa. Dlatego, w niniejszej Prognozie zostały przytoczone gatunki o potwierdzonym występowaniu na gruntach w zarządzie nadleśnictwa. W przypadku gatunków chronionych pospolicie występujących na danym terenie, nie podano ich dokładnej lokalizacji, a jedynie określono typ zajmowanego przez nie biotopu. Rośliny podlegające ochronie gatunkowej Gatunki roślin i grzybów objęte ochroną ścisłą o potwierdzonym występowaniu na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Waliły zestawiono w tabeli 10. Ujęto w niej gatunki podlegające ochronie ścisłej, których występowanie zostało potwierdzone na podstawie danych z wykonanej w Lasach Państwowych w 2007 r. inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt w aspekcie sieci Natura 2000 lub waloryzacji przyrodniczych rezerwatów. Tabela 11. Gatunki roślin i grzybów objęte ochroną ścisłą o potwierdzonym występowaniu na gruntach Nadleśnictwa Waliły
Poniżej zestawiono gatunki roślin i grzybów podlegające ochronie ścisłej, mogące potencjalnie występować na gruntach Nadleśnictwa Waliły lub w jego zasięgu terytorialnym. Stanowiska tych gatunków nie zostały zlokalizowane, natomiast według dostępnych danych, pochodzących np. z SDF-ów obszarów Natura 2000, dostępnych waloryzacji przyrodniczych oraz danych z terenu parku krajobrazowego, mogą one występować na przedmiotowym obszarze.
W tabeli 12 zestawiono gatunki roślin i porostów podlegających ochronie częściowej występujących lub mogących potencjalnie występować na gruntach Nadleśnictwa Waliły lub w jego zasięgu terytorialnym. Tabela 12. Gatunki roślin i porostów podlegających ochronie częściowej występujące lub mogące potencjalnie występować na gruntach Nadleśnictwa Waliły lub w jego zasięgu terytorialnym
Zwierzęta podlegające ochronie gatunkowej Zwierzęta podlegające ochronie prawnej o potwierdzonym występowaniu na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Waliły przedstawia tabela 13. Ujęto w niej gatunki chronione, których występowanie zostało potwierdzone na podstawie danych z wykonanej w Lasach Państwowych w 2007 r. inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt w aspekcie sieci Natura 2000 lub waloryzacji przyrodniczych rezerwatów. Według danych z SDF-ów obszarów Natura 2000 oraz Programu Ochrony Przyrody, w zasiegu administracyjnym nadleśnictwa może wystepować potencjalnie jeszcze wiele gatunków, jednak leśnej informacje te wymagają potwierdzenia poprzez odnalezienie ich stanowisk. Tabela 13. Chronione gatunki zwierząt występujące na gruntach Nadleśnictwa Waliły
Część gatunków zwierząt występujących na obszarze Nadleśnictwa Waliły figuruje w „Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt”. Opracowanie to jest wzorowane na wydawnictwie Światowej Unii Ochrony „IUCN Red Data Book” i zawiera gatunki zwierząt uznane za zanikające, silnie zagrożone wyginięciem, rzadkie i narażone na wyginięcie. Opracowanie wyróznia m. in. następujące kategorie zagrożenia poszczególnych gatunków:
Gatunki Natura 2000 występujące na gruntach w zarządzie nadleśnictwa Załącznik II Dyrektywy Siedliskowej obejmuje 159 taksonów i 4 całe rodzaje kręgowców oraz 134 gatunki bezkręgowców (m.in. 38 gat. chrząszczy, 37 gat. motyli, 11 gat. ważek, 33 gat. mięczaków). Spośród nich do fauny Polski zaliczanych jest 49 taksonów kręgowców (gatunków i podgatunków) i 42 gatunki bezkręgowców – w sumie 91 taksonów, w tym 13 priorytetowych. W tej liczbie są 22 taksony (11 kręgowców i 11 bezkręgowców). Na podstawie dostępnych danych można stwierdzić, że na gruntach w zarządzie nadleśnictwa wystepuje 17 gatunków z Załącznika II DS. W tej liczbie zawiera się: 1 gatunek rośliny, 4 gatunki bezkręgowców, 1 gatunek płaza, 3 gatunki ssaków i 8 gatunków ptaków. Tabela 14. Lista gatunków z Załącznika II DS występujących na gruntach nadleśnictwa
Strefy ochrony Załącznik nr 5 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. określa gatunki dziko występujących zwierząt, dla których wymagane jest ustalenie stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania. Na terenie Nadleśnictwa Waliły aktualnie zatwierdzonych jest 6 stref obejmujących ochroną miejsca lęgowe bielika, orlika krzykliwego i cietrzewia. Tabela 15. Gatunki ptaków dla których ustalono strefy ochrony
Yüklə 1,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
