62
3)
altruistik (boshqalar manfaati uchun harakat qilish, yordam berish)
yo'nalishlar.
Muloqotga kirishuvchanlik.
Pedagogik
faoliyatni tashlab ketgan
o'qituvchilardan so'rovnoma asosida olingan ma'lumotlarga ko'ra, ularda
muloqotchanlik sifatlari kasbiy fazilat sifatida shakllanmaganligi aniqlangan.
Shu
jumladan, kuchsiz rahbarlarda ham xuddi shunday holat kuzatilgan. Pedagogik
faoliyatdagi
muloqot uzoq, davomli muloqotdir.
Ijtimoiy yaqinlik vaqtinchalik ruhiy holat sifatida emas, balki shaxsning
kasbiy-
pedagogik yo'nalishi bilan bog'liq holda ishtirok etadi. Muloqotchanlik shaxs
fazilati sifatida pedagogik muloqotning mahsuldor bo'lishini ta'minlaydi.
Muloqotchanlikning uchta tarkibiy qismini ko'rib chiqish lozim: muloqotga
ehtiyoj, muloqot paytida va muloqotdan keyin yaxshi kechinmalar his qilish,
kommunikativ ko'nikma va malakalar.
Muloqotchanlik hissiy tabiatga ega bo'lib, ular kommunikativ va altruistik
hislardir. Kommunikativ hislarga fikr almashish, hayajon-lanish, simpatiya
(yoqtirish) his qilish, muloqotda bo'layotgan hamsuhbatni hurmat qilish kabilar
kiradi. Altruistik hislar esa kishilarga quvonch
keltirishni xohlash, boshqalar
quvonchidan xursand bo'lish, hamdardlik bildirish kabilardan iborat.
Pedagogning kommunikativ faoliyatiga uning qobiliyatlari ham kiradi.
Jumladan, didaktik (mavzuni tushunarli, sodda tilda bayon qilib bera olish), hissiy-
irodaviy ta'sir eta olish, perseptiv — pedagogik kuzatuvchanlik asosida o'quvchi
ruhiyatiga ta'sir qilish, ekspressiv — nutqiy, mimika, pantomimika asosida fikmi
tushuntirish, kommunikativ — o'quvchilar bilan munosabatlarni to'g'ri yo'lga
qo'yish, pedagogik odob va xushxulq, talabchanlik kabilar. Ko'rinib turibdiki,
barcha pedagogik qobiliyatlar kommunikativ qobiliyatlar bilan bog'liq bo'ladi.
Dostları ilə paylaş: