Q ə r I b m ə mm ə dov, mahmud X
Yüklə 10,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sanitar – mühafiz ə zonas ı n ı n
- Kommunal-anbarlar ı n yerl əş diyi zona
| S
ə naye zonas ı . Bu zonan ı n ə razisind ə müxt ə lif sah ə l ə rin s ə naye obyektl ə ri (metallurgiya, kimya, ma ş ı nqay ı rma, elektron v ə s.) v ə onlarla ə laq ə li dig ə r obyektl ə r yerl əş ir. Bu ə razi ə traf mühiti çirkl ə ndir ə n ə sas m ə nb ə say ı l ı r. Sanitar – mühafiz ə zonas ı n ı n ölçüsü 3000 m t ə l ə b ed ə n s ə naye mü ə ssis ə l ə ri şə h ə rd ə n v ə dig ə r ya ş ay ı ş m ə nt ə q ə l ə rind ə n k ə narda yerl əş dirilm ə lidir. S ə hiyy ə bax ı m ı ndan daha z ə r ə rli olan mü ə ssis ə l ə r, partlay ı ş v ə yan ğ ı n qorxusu olan mü ə ssis ə l ə r s ə naye rayonunun ya ş ay ı ş zonas ı ndan uzaqda v ə dig ə r mü ə ssis ə l ə r ə nisb ə t ə n kül ə k tutmayan ə razid ə yerl əş dirilm ə lidir. S ə naye rayonlar ı n ı rekonstruksiya etm ə k üçün a ş a ğ ı dak ı lar n ə z ə r ə al ı nmal ı d ı r: planla ş d ı rman ı qaydaya salmaq üçün v ə tikinti apar ı lan rayonda saxlan ı lan mü ə ssis ə l ə r v ə yeni tikil ə c ə k istehsalat obyektl ə rinin yerl əş dirilm ə si üçün ə razi ehtiyatlar ı n ı n a ş kar edilm ə si; ə razi ehtiyat ı olmayan kiçik v ə köhn ə lmi ş mü ə ssis ə l ə r v ə obyektl ə rin, h ə mçinin ya ş ay ı ş ə razisin ə , qon ş u mü ə ssis ə l ə r ə v ə ə traf mühit ə m ə nfi t ə sir göst ə r ə n mü ə ssis ə v ə obyektl ə rin l əğ v edilm ə si; rayonda n ə qliyyat ə laq ə l ə rini qaydaya salmaq, az f ə aliyy ə td ə olan ə sas magistrala ç ı xan d ə mir yollar ı n ı n l əğ v edilm ə si; s ə naye mü ə ssis ə l ə rinin ə traf ə razisini abadla ş d ı rmaq v ə ya ş ı lla ş d ı rmaq, ictimai v ə şə xsi n ə qliyyat üçün dayanacaqlar t əş kil etm ə k. Müh ə ndis kommunikasiyalar ı n ı iqtisadi bax ı mdan q ə na ə tcil, faydal ı h ə ll etm ə k, yük, t ə mir, energetik, n ə qliyyat v ə dig ə r t ə s ə rrüfat mü ə ssis ə l ə rini ümumi qrup hal ı nda t əş kil etm ə k m ə qs ə dil ə haz ı rda s ə naye mü ə ssis ə l ə rini kompleksl əş dirm ə k meyli mü ş ahid ə olunur. Texnoloji prosesl ə ri, xammal bazalar ı n ı , m ə hsul v ə ya tullant ı lar ı n qar ş ı l ı ql ı utilizasiyas ı n ı n birl əş dirilm ə si ə sas ı nda mü ə ssis ə l ə rin birl əş dirilm ə si daha m ə qs ə d ə uy ğ un olard ı . S ə naye mü ə ssis ə l ə rinin ümumi ə razid ə kompleks yerl əş dirilm ə si xüsusil ə kimya s ə nayesind ə inki ş af etmi ş dir. Mü ə ssis ə l ə rin qrupla ş d ı r ı lmas ı nda texnoloji ə lam ə tl ə rl ə yana ş ı , b ə zi s ə hiyy ə göst ə ricil ə ri d ə n ə z ə r ə al ı nmal ı d ı r. M ə s ə l ə n, b ə zi kimy ə vi mü ə ssis ə l ə rin ə rzaq (qida) m ə hsullar ı na t ə siri n ə z ə r ə al ı nmal ı d ı r. Aqressiv qaz v ə toz ay ı ran mü ə ssis ə l ə r, f ə hl ə l ə r v ə onlar ı n istehsal etdiyi m ə hsullar ı z ə r ə rli t ə sirl ə rd ə n mühafiz ə etm ə k üçün dig ə r mü ə ssis ə l ə rd ə n aral ı olmal ı d ı r. Atmosfer ə z ə r ə rli madd ə l ə r ay ı ran s ə naye kompleksl ə ri v ə ayr ı -ayr ı mü ə ssis ə l ə r el ə yerl əş dirilm ə lidir ki, hakim kül ə kl ə r ya ş ay ı ş zonas ı ndan s ə naye kompleksl ə rin ə do ğ ru yön ə lsin. S ə th sular ı n ı çirkl ə ndir ə n s ə naye rayonlar ı (istehsal zonas ı ) mü ə ssis ə l ə ri il ə birlikd ə çay ı n ax ı n istiqam ə tind ə ya ş ay ı ş ə razil ə rind ə n v ə s ə hiyy ə -kurort yerl ə rind ə n a ş a ğ ı da yerl əş dirilm ə lidir. Atmosfer ə ayr ı lan tullant ı lar ı n yay ı lmas ı (s ə p ə l ə nm ə si) prosesini yax ş ı la ş d ı rmaq üçün mü ə ssis ə l ə rin daha yüks ə k sah ə d ə yerl əş dirilm ə si m ə qs ə d ə uy ğ undur. S ə naye t ə r ə find ə n çirkl ə nmi ş meydançalara malik olan mü ə ssis ə l ə r, çirkl ə ndiricil ə rin leysan ya ğ ı ş lar ı il ə ya ş ay ı ş ə razil ə rin ə axmas ı n ı n qar ş ı s ı n ı almaq üçün ya ş ay ı ş yerl ə ri mü ə ssis ə l ə r ə nisb ə t ə n hündür sah ə l ə rd ə sal ı nmal ı d ı r. S ə hiyy ə – qoruyucu zonas ı s ə naye v ə n ə qliyyat obyektl ə rinin ə traf ya ş ay ı ş yerl ə rin ə m ə nfi t ə sirini azalt- maq üçün mü ə yy ə nl əş dirilir. S ə hiyy ə -qoruyucu zonan ı n t əş kili ə traf mühitin çirkl ə nm ə si il ə sanitar-texniki üsullarla mübariz ə ni istisna etmir v ə t ə mizl ə yici qur ğ ularla t ə chiz olunmu ş obyektl ə r yerl əşə n rayonlarda t əş kil olunur. S ə hiyy ə -qoruyucu zonan ı n ə razisind ə v ə mü ə ssis ə l ə r aras ı nda mövcud ya ş ı ll ı qlar saxlanmal ı v ə onlar ı n sah ə si daha da art ı r ı lmal ı d ı r. S ə hiyy ə -qoruyucu zonada v ə s ə naye mü ə ssis ə l ə ri aras ı nda qaza-toza dözümlü a ğ ac cinsl ə rind ə n istifad ə olunmal ı d ı r. Ab ş eron şə raiti üçün onlardan nar ı nc ı maklüra, daryarpaq iyd ə , x ı rdayarpaq qara ğ ac, yapon saforas ı , ya ş ı l göyrü ş , l ə l ə k, amerika a ğ caqay ı n ı , kanada qova ğ ı , şə rq s ə lbi, oleandr, tobira pit- tosporumu, yul ğ un v ə s. göst ə rm ə k olar. S ə naye obyektl ə rinin ya ş ı ll ı qlar ı ndak ı meyv ə -gil ə meyv ə a ğ ac v ə kollar ı n meyv ə v ə gil ə meyv ə l ə rind ə n yaln ı z mü ə yy ə n t ə crüb ə l ə r apararaq ayr ı lan madd ə l ə rin bitkil ə rd ə toplanmas ı n ı t ə yin etdikd ə n sonra istifad ə etm ə k olar. Bel ə ki, alüminium zavodunun tüstü at ı lan zonas ı nda otar ı lan in ə kl ə rin südünd ə xeyli miqdarda flüor a ş kar edilmi ş dir. Kommunal-anbarlar ı n yerl əş diyi zona – ticar ə t anbarlar ı n ı n (ümumi, ixtisasla ş d ı r ı lm ı ş v ə s.), t ə r ə v ə z, kartof v ə meyv ə anbarlar ı ; n ə qliyyata xidm ə t ed ə n (tramvay deposu, avtobus, trolleybus v ə taksimotor parklar ı , 135 t ə darük ma ş ı nlar ı park ı ); m ə i şə t xidm ə ti mü ə ssis ə l ə ri (cama ş ı r fabriki, kimy ə vi t ə mizl ə m ə fabriki); t ə krar xammal ı n istifad ə si mü ə ssis ə l ə ri, maddi-texniki t ə chizat v ə s. Kommunal-anbar zonas ı ya ş ay ı ş ə razisind ə n aral ı yerl əş dirilir, imkan daxilind ə bu m ə qs ə dl ə s ə naye mü ə ssis ə l ə rinin s ə hiyy ə -mühafiz ə ə razisind ə n istifad ə olunur. Yüklə 10,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|