Qadinlar indd

66
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
dü ünür m, h r halda, xalqımıza b l d m. Onlar öz b lalarından daha az danı acaq,
siz  b sl dikl ri m h bb td n daha çox söhb t açacaqlar. Ona gör  d  insanlarımızın
nec  ç tin
raitd  ya adıqlarını bilm k üçün heç olmasa Sabirabad rayonundakı  bir 
çadır
h rciyin  getm k t
bbüsünüzü b y nir m.
Hesab  edir m ki, forumunuz u urla keçmi dir. Q bul etdiyiniz   s n dl rin   bizim 
üçün böyük  h miyy ti var. Y qin ki, siz onları BMT-y  d , beyn lxalq t kilatlara
da gönd r c ksiniz. Bu bizim üçün böyük d st kdir. Siz burada dediniz ki, dünyada 
insanların yarısından çoxu qadınlardır. Bu h r yerd   v  bizd   d  bel dir. Qadın
h lledici qüvv dir, el  deyilmi? Sözsüz ki, el dir. Ki il r qadınlarsız n  ed  bil rl r?
Mü yy n müdd t ya adıqdan sonra o dünyaya ged c k v  özünd n sonra heç n
qoymayacaq. Ba a dü ür m, ki isiz qadınlar üçün d  ç tindir Ancaq bir ki i olaraq 
dem liy m ki, qadınsız h yat mümkün deyildir. Bir d  ona gör  ki, bizim qadınlar
çox layiqli insanlardır. Bilirsinizmi, biz f xr ed  bil rik ki, xalqımız qısa müdd td
böyük sivilizasiya yolu keçmi dir, qadın azaddır, qadın ictimai-siyasi h yatda,
dövl t i l rind  yaxından i tirak edir, elmi-t dqiqatla m
ul olur,  qadın s hiyy ,
m d niyy t sah l rind  çalı ır. M s l n, bizim m kt bl rd  mü lliml rin 50-60 faizi 
qadınlardır, s hiyy d  d  bel dir. Bu, keçmi
ttifaqımızın s ciyy vi xüsusiyy tidir. 
lb tt , indi keçmi  Sovetl r ttifaqını h r üzün  t nqid edirl r, m lum s b bl r
gör  t nqid etm y
saslar var. M n onları sadalamayaca am. Amma sizin kimi, m n
d  o dövr h yatımın heç bir s hif sind n imtina etm y c y m. H r bir normal insan 
bel  h r k t etm lidir. Çünki o ill r, o onillikl r olmasaydı, ölk l rimiz indi müst qil
ölk , müst qil dövl t, müst qil xalq kimi mövcud olmaq üçün bel  iqtisadi, siyasi, 
sosial, m d ni, intellektual potensiala malik olmazdılar. Bax, budur müst qilliyimizin
bünövr si. Bunsuz müst qilliyimiz olmazdı, m kt bl rimiz, savadlı adamlarımız, ali 
m kt bl rimiz, x st xanalarımız, fabrikl rimiz, zavodlarımız olmazdı. Bir baxın,
Az rbaycanda nec  böyük s naye potensialı var, k nd t s rrüfatında nec  böyük 
potensial var, elmd , dig r sosial sah l rd  nec  böyük potensial var. Bunların hamısı
bir il  yaradılmır, bunun üçün ill r, onillikl r g r kdir. Bunların hamısı var. Ona 
gör  d  hesab edir m ki, sizli-bizli hamımız bütün ç tinlikl ri aradan qaldıraca ıq.
M n g l c y  çox nikbin baxır v  inanıram ki, indi keçdiyimiz bu dövr tamamil
qanunauy undur. Kim hesab edirs  ki, bu dövrsüz keçinm k olardı, yox, olmazdı.
Tarixin qanunları, b
r tarixinin qanunları var. Biz bu dövrü keçib ged c yik v
lb tt , xalqlarımız daha yax ı ya ayacaqlar, qadınlarımız is  daha göz l olacaqlar, 

---

67
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
h rç nd, onsuz da göz ldirl r.
Siz  bir daha t
kkür edir, sizi salamlayıram, Ukrayna qadınlarına salam yetirin. 
Ümumiyy tl , az ki i tapılar desin ki, o, qadınları sevmir. Lakin m n ba qalarının
yerin  danı maq ist mir m, öz adımdan dem k ist yir m ki, m n qadınları sevir m.
Ona gör   d , m s l n, dey  bil r m ki, Az rbaycanda qadınlar m nim böyük 
daya ımdır. 1994-cü ild  burada bir hadis  ba  verdi, silahlı dövl t çevrili i c hdi
oldu. Bu, mür kk b bir vaxt idi. M n burada c mi bir il idi ki, prezident i l yirdim.
Çevrili  can atan adamların lind  silah, h r ey vardı. O zaman m nim yegan
vasit m televiziya il  xalqa müraci t etm k idi. Gec  saat 10, h tta 11 olardı. Bütün 
imkanların tük ndiyini gördükd , m n xalqa müraci t ed r k bildirdim ki, ölk
t hlük  qar ısındadır, dövl t  köm k edin. C mi iki saatdan sonra buradakı meydan 
adamla doldu. Yarım milyonad k adam topla mı dı. Halbuki gec d n keçmi di,
insanlar istirah t edirdi, n qliyyat i l mirdi v  sair. Lakin m n onlarla görü  çıxdıqda
onların arasında çoxlu qadın oldu una diqq t yetirdim 
Bilirsinizmi, quca ında süd m r u aq olan qadın gördükd   t sirl ndim. Onlar 
haradan g lmi dil r, axı
h r böyükdür. M n bel  mür kk b
raitd , nec  dey rl r, 
silahların i  salındı ı
raitd  heç n d n qorxub ç kinm d n buraya g lmi  qadınları
gördüm, halbuki onlar da, u aqları da z r r ç k  bil rdil r, buraya evd n çox vaxt 
çıxmayan qoca qadınlar da topla mı dılar. Ki il r d  vardı. Lakin ki i h mi  ki i
olaraq qalır. Qadınlardan f rqli olaraq onlar daha çox h r k t etm k imkanına, dig r
imkanlara malikdirl r. Qadın, h r halda çox inc  m xluqdur. Bununla bel , qadınlar
g lmi dil r. M n bir çox g rgin hallarda yoxlamı am, Az rbaycan qadınları h mi
m nim daya ım olublar.
Mariya Orlik: Yeri g lmi k n, onlar bu forumu Sizin icaz nizl , Sizin razılı ınızla
keçirdil r. Az rbaycan qadınları heyr tamiz d r c d   f aldırlar. Heyr tamiz
d r c d  t
bbüskardırlar. Bütün s n dl ri hazırlayıb biz , müst qil respublikalara 
gönd rmi dil r. Odur ki, biz buraya hazırlıqlı g ldik. Heç d   h r eyi burada 
öyr nm dik, bütün s n dl rin layih l rini h l  evd  olark n almı dıq. Onları
t yyar d  oxuyur v   n yi müzakir  ed c yimizi, haraya v   n  üçün getdiyimizi 
bilirdik. Bir sözl , siz yax ı qadınlar t rbiy  etmisiniz.
Heyd r
liyev: Sa  olun. M nim s mimi salamımı v  xo  arzularımı Ukrayna 
qadınlarına, Gürcüstan qadınlarına yetirin. Xahi  edir m, salamımı v
n xo
duy ularımı dostum Leonid Daniloviç Kuçmaya, salamımı v
n s mimi duy ularımı

---

68
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
dostum Eduard  evardnadzey , el c  d  xalqlarınıza yetirin. 
Sonra prezident Heyd r
liyev v  q bul i tirakçıları xatir
kli ç kdirdil r.
Az rbaycan dövl tinin ba çısı Mariya Orlikin ona ba ı ladı ı «Jen inı Ukrainı»
kitabını n z rd n keçirdi. O, Qadın Probleml ri üzr  Dövl t Komit sinin s dri Z hra
Quliyevaya Az rbaycanın görk mli qadınları haqqında bu cür n r hazırlanması
bar d  tap ırıq verdi.
Mariya Orlik: Heyd r
liyeviç, bu kitabda  n q dim dövrl rd n, knyaginya 
Olqadan ba layaraq, bu gün d k üç min qadının t rcümeyi-halı toplanmı dır.
Heyd r
liyev: Çox yax ı kitabdır.
Ukraynanın xalq deputatı Yelena Bondarenko Az rbaycan Prezidenti Heyd r
liyev  müraci t ed r k dedi:
-  Icaz  verin, Siz  cansa lı ı, s ad t arzulayım. M n dey rdim ki, Siz Az rbaycan
qadınları üçün müdrik atasınız.
Heyd r
liyev: van Plyu a salam yetirin. O, buraya g lmi di, m n onunla 
görü düm. Parlamentinizd  qadınlar çoxdurmu?
Yelena Bondarenko: 37 n f rdir, faiz hesabı il  qadınlar ki il rd n azdır. Hesab 
edir m ki, sizin ölk y  müdrik r hb rlik nümun niz bizi d  ir lil d c kdir.
Heyd r
liyev: Parlamentd  qadınlar v  ki il r yanbayan olmasa da, h tta qadınlar
bir q d r az da olsalar, f rqi yoxdur, h r halda, t msil edilm lidirl r.
Ukrayna Az rbaycanlıları Konqresi Qadınlar
urasının s dri M tan t Rzayeva 
Az rbaycan prezidentin  müraci t ed r k dedi:
- M n Ukrayna az rbaycanlılarından Siz  salam yetirm k ist yir m.  M n
keçirdiyim hissl ri sözl  ifad  ed  bilmir m. M n bütün qadınlarımıza danı aca am
ki, Sizinl  görü düm. Dem k ist yir m ki, Ukraynada harada oluramsa olum, 
Sizin haqqınızda h mi  xo  sözl r söyl yirl r, xidm tl rinizi qeyd edirl r. Kiyev 
Konservatoriyasının yenid n qurulmasına nec  köm k etdiyinizd n m n  danı ıblar. 
Sizin adınız say sind  bizi h r yerd  r
b tl  qar ılayırlar. Biz sizin xidm tl rinizl
çox f xr edirik. Biz orada, Ukraynada Sizin h yanlı ınızı duyuruq. Sizin Leonid 
Daniloviçl  dostlu unuz biz  olan münasib t  böyük t sir göst rir.
Mariya Orlik: Ukrayna Az rbaycanlıları Konqresi f al t kilatdır. Bizd  yarım
milyondan artıq az rbaycanlı ya ayır.

---