Qadinlar indd

60
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
ki, o vaxtlar, cavanlıq ill rimizd  biz gürcül rl  abxazları bir-birind n ayıra bilmirdik 
v  hesab edirdik ki, abxazlar da gürcüdürl r. Amma indi bir baxın, onlar separatçı
mövqe, özü d  davakar separatizm mövqeyi tutmu lar. Onlar bundan n  qazandılar?
B s Erm nistan bundan n  qazanmı dır? Heç n . Erm nistan da, biz d  ziyan ç kmi ik,
Abxaziya v  bütün Gürcüstan da ziyan ç kmi dir. Bununla bel , xalqlarımız arasında,
gürcü v  Az rbaycan xalqları arasında, ölk l rimiz arasında, xo b xtlikd n, liderl r
arasında çox sıx, çox yaxın dostluq münasib tl ri olmu dur. Mariya Andreyevna, 
sizinl  birlikd  xatırladı ımız o vaxtlar biziml  Gürcüstan v  Eduard Amvrosiyeviç 
evardnadze arasında möhk m dostluq vardı. Burada m n respublikaya r hb rlik
etdiyim kimi, o da orada Gürcüstana ba çılıq edirdi, biz Moskvada da birlikd
i l yirdik. Amma sonra tale el  g tirdi ki, h r ikimiz öz respublikalarımıza qayıtdıq
v  yeni  raitd  xalqlarımız biz  etimad göst rdi v  bizi prezident seçdi. 
Probleml r olduqca çoxdur, ancaq xalqlarımız arasında mövcud olan dostluq da, 
gürcül rl  az rbaycanlıların s mimi münasib tl ri d , prezident  evardnadze il
m nim aramda mövcud olan s mimi dostluq biz  bir çox bel  mür kk b m s l l ri
birlikd  aradan qaldırma a köm k edir. Biz böyük layih l r h yata keçirmi ik
Bilirsiniz ki, X z rin Az rbaycan sektorundakı «Az ri», «Çıraq», «Gün li» neft 
yataqlarının birg   i l nilm si haqqında 11 xarici neft  irk ti il  dünyada ilk  n
iri müqavil nin imzalandı ı vaxtdan bu gün, sentyabrın 20-d  7 il ötür. Bu neftin 
ixracı üçün biz Gürcüstanı seçdik, Bakı-Supsa neft k m rini ç kdik v  1999-cu 
ild  istifad y  verdik. Biz artıq neç  ill rdir ki, Bakı-Tbilisi-Ceyhan sas ixrac boru 
k m ri layih sinin gerç kl m si il  m
uluq. Yeri g lmi k n, bu layih  d  artıq
hazırdır, tezlikl  tikinti i l rin  ba lanacaqdır. Az rbaycanda qaz h mi  olmu dur. 
« srin müqavil si» imzalandıqdan sonra gördüyümüz i l r n tic sind  bir çox 
dig r müqavil l r imzalandı, iri qaz yata ı a kara çıxarıldı.
lb tt , bu qazı dünya 
bazarlarına ixrac etm k lazımdır v  biz yen   d  Gürcüstandan keç n yolu seçdik. 
Y qin ki, biz tezlikl  Gürcüstan il  Az rbaycan arasında q ti sazi  imzalayaca ıq.
Bu s n di Eduard Amvrosiyeviçl  m n imzalayaca ıq - çünki biz Türkiy  il  bel
s n di mart ayında, m n Ankarada olark n imzalamı ıq - v  qaz k m rinin in asına
ba layaca ıq. lb tt , bu, Az rbaycanın da, Gürcüstanın da g l c k n sill ri üçündür. 
Biz böyük perspektivl r, böyük imkanlar üz  çıxarırıq. Bununla yana ı, Gürcüstandan 
keç n v  keç c k, Az rbaycan neftini v  qazını dünya bazarlarına ixrac ed c k bu 
boru k m rl ri çox möhk m iqtisadi tell rl  ba lı olan Gürcüstanla Az rbaycan

---

61
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
arasında onsuz da mövcud olan dostlu u daha da möhk ml d c kdir.
Lakin m s l  t kc  bununla bitmir, qon u rayonlarımız da çox yaxından dostluq 
edirl r. Biz prezident  evardnadze il  d  çox tez-tez görü ürük. Y qin ki, bu ay onunla 
burada görü ümüz olacaqdır. Odur ki, Gürcüstan qadınlarının nümay nd l rinin
burada olmasına adam. Onlar g nc n sl  m nsubdurlar. Bu da yax ıdır. Ona gör  ki, 
biz i imizin davam etdirilm si qeydin  qalmalıyıq. Bundan ötrü is  g nc n sli daim 
hazırlamaq lazımdır. Onu c sar tl  hazırlamaq lazımdır. Bir sözl , m n çox  adam,
siz  t
kkür edir m v  sizin burada olma ınız xo dur. 
B lk  Az rbaycan nümay nd  hey ti n s  dem k ist yir, yoxsa, siz burada 
 
özümüzünkül rsiniz?
Z hra Quliyeva (Qadın Probleml ri üzr  Dövl t Komit sinin s dri): Möht r m,
ziz v  sevimli prezidentimiz, hörm tli Heyd r lirza o lu! lb tt , GUÖAM ölk l ri
birliyi yaradılanda biz çox  ad olduq. Biz qadınlar buna,  übh siz,  sevindik.  Söhb tin  
vv lind  Sizin dediyiniz kimi, 1997-ci ill  Strasburqda dörd ölk  idi, 1999-cu ild
is  Özb kistan da qo uldu v  biz 90 milyon n f rd n artıq olduq. Onların yarısından
çoxunun qadın oldu unu n z r  alsaq, dem li, qadınların da  m yi mü yy n
qüvv y  malikdir. Biz hamımız bu birlikd  i tirak etm yi v  qar ılarına qoyduqları
m qs dl r  nail olmaqda öz hökum tl rimiz , öz prezidentl rimiz  köm k etm yi
çox ist yirdik.
Biz Siz  minn tdarıq ki, GUÖAM ölk l ri qadınlarının forumunu yaratmaq 
bar d  ideyamızı d st kl diniz. Bu forumun keçirilm si üçün respublikada müvafi q 
rait yaradılmı dı. Forum beyn lxalq konfransların, lam tdar hadis l rl  ba lı
t dbirl rin t kil edildiyi Gülüstan sarayında keçirilmi dir. Sız bizim foruma t brik
gönd rdiniz. Heyd r
lirza o lu,  bilirsinizmi, ilk qadın forumuna gönd rilmi  bu 
t brik t dbirimizin h miyy tini daha da artırdı. Odur ki, biz, bütün qadınlar öz 
t brikinizd  ifad  etdiyiniz sözl r  gör  Siz  çox minn tdarıq. Orada h r ey hat
edilmi dir. Söz yox ki, biz  indiki vaxtda oraya topla an qadınlar IV ümumdünya 
qadınlar konfransının platformasını da, orada qar ıya qoyulmu   v zif l ri d ,
hamımızın Sovet  ttifaqında
rs y  çatdı ını da unutmamı ıq. Bizim aramızda
h mi  dostluq münasib tl ri olmu dur. Xalqlarımız, qadınlarımız arasındakı bu 
dostlu u möhk ml tm k v  bu dostlu u n sild n-n sl  ötürm k - GUÖAM ölk l ri
qadınlarının birinci forumunun  h miyy ti bundadır.

---

62
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
Qadınları h mi  d st kl diyiniz bar d  sözl r  gör  Siz  çox minn tdarıq. T kc
ona gör  yox ki, son vaxtlar beyn lxalq t kilatlarda gender probleml rin , ki il rl
qadınların hüquq b rab rliyin  böyük diqq t yetirilir.  lb tt , bizd  bel  bir hüquq 
b rab rliyi var v  o, h l  1918-ci ild   q bul edilmi dir. Lakin Siz respublikamıza
h l  ilk d f  r hb rlik ed rk n gender proqramını h yata keçirdiniz, bu proqramla 
m
ul olurdunuz, ona böyük  h miyy t verirdiniz.
H l  1969-cu ild  bütün dünyada gender problemind n dem k olar ki, söhb t
getmirdi. Bizim respublikamızda is  bu problem h ll olunurdu. Az rbaycanın
h yatında ilk d f  olaraq, qadınlar yüks k v zif l r  ir li ç kilir, ali m kt bl rin
rektorları t yin edilirdil r. Az rbaycanın, el c   d  dig r respublikaların h yatında
bel
eyl r heç vaxt olmamı dı. Odur ki, prezidentimizin qadınların inki afına
olduqca böyük diqq t yetirdiyini biz indi d  hiss edirik. Prezidentimizin 2000-ci il 
martın 6-da verdiyi v  siyas td  qadınların rolunun da n z r  alındı ı f rmanı BMT-
nin r smi s n di kimi q bul edilmi  v  bütün ölk l r  gönd rilmi dir.
lb tt , biz f xr edirik ki, prezidentimiz qadınların inki afına böyük diqq t
yetirir. Dem k olar ki, biz Az rbaycan qadınları prezidentimizin diqq tind n
rköyünl mi ik. Biz f xr edirik ki, bel  prezidentimiz var. Odur ki, biz qadınlar
ölk mizin müst qilliyinin qorunub saxlanmasında v  bütün t
bbüsl rind
prezidentimiz  köm k etm k ist yirik.
Ona gör  d  biz Az rbaycan qadınları GUÖAM ölk l ri birliyinin yaradılmasına
ad olduq v  birinci forumu m hz Az rbaycanda keçirm yimiz  daha çox 
sevindik. Forumda Ukrayna, Gürcüstan nümay nd  hey tl ri il  yana ı, Moldova 
v  Özb kistandan ekspertl r d   i tirak edirdi. Onlar bizim forumla eyni zamanda 
öz iclaslarını keçirdil r. Dün n biz Bakı memorandumunu v  müraci tl ri
imzalayark n onlar da i tirak etdi, öz razılıqlarını bildirdil r v  bizi  min etdil r
ki, q bul olunmu  s n dl rin hamısını öz qadınlarına mütl q çatdıracaqlar. Forum 
çox yax ı, i güzar
raitd  keçdi, bütün dövl tl rin nümay nd l rinin çıxı  etm si
üçün
rait yaradılmı dı, Ukrayna nümay nd  hey tind n is , dem k olar, hamı çıxı
etdi. Gürcüstan nümay nd  hey ti çox maraqlı çıxı  etdi v  bizim deputatlarımızın
çıxı larına da imkan verildi. Forumda 100-d n çox adam i tirak edirdi. Nümay nd
hey tl ri el  t kil olunmu du ki, forumda r smi nümay nd  hey ti il  yana ı, bütün 
ölk l rin parlamentl rinin qadın deputatları da i tirak edirdil r, qeyri-hökum t
t kilatları t msil olunmu dular, aliml rimiz, akademikl rimiz, tanınmı  qadınlarımız

---