Qadinlar indd

54
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
iqtisadiyyatdan, sosial sah d n gedir, söhb t insanların, xüsus n g nc n slin, habel
sistem v  ideologiyası dünyanın dig r ölk l rind kind n tamamil   f rqli olmu
ölk d  do ulub, boya-ba a çatmı   m nim n slimin nümay nd l rinin üurunda
d yi iklikd n gedir. Biz hamımız bu sistemd  ya amı , bu ruhda t rbiy  almı ıq v
t bii ki, bütün bunlar d rin kök salmı dır. Ona gör  d  bu bar d  açıq v  obyektiv 
danı maq lazımdır. Do rudur, b zi adamlar iddia edirl r ki, onlar bunun düzgün 
olmadı ını o vaxtlar da bilirdil r. B lk  d  kims  bel  dü ünürdü, h r halda, bel l ri
t k-tük idi. M n bunu ona gör  demir m ki, guya dü ünür m ki, onlarda hansısa
ideoloji ziddiyy t vardı. Sad c  olaraq, bu adamların çoxu özl rinin hansısa
xsi
probleml rin  gör  indi nec dirl rs , o cür olmu dular. Ona gör  d  bu proses asan 
deyildir v  h r bir ölk d  h m müxt lif
kild , h m d  eyni cür gedir. Ona gör  eyni 
cür gedir ki, bizim yolumuz birdir, ona gör  müxt lif
kild  gedir ki, h r bir ölk  bu 
probleml ri özü bildiyi kimi h ll edir. Haradasa yax ıdır,   haradasa   pisdir,  haradasa 
kims  h l  d  mühafi z kar baxı larını saxlayır, haradasa b zil ri hesab edir ki, bir 
qütbd n dig r qütb  az qala bir il  rzind  tullanıb keçm k olar. Ona gör  d  t krar
edir m, bu keçid dövründ  bizim ox ar c h tl rimiz d , müvafi q  raitl , müvafi q 
hallarla laq dar olaraq bir-birimizd n f rql rimiz d  çoxdur.  slin  qalsa, m n bu 
fi kri m hz ona gör  söyl yir m ki, indi gedi -g li , bir-birini görm k, harada n  kimi 
i l r ba  verdiyini görm k çox vacibdir. Kim yax ı i l yirs , ondan n  is  öyr nm k,
kim pis i l yirs , ona köm k göst rm k olar.
Qonaqlarımız çox olmasa da, siyahıdan gördüm ki, Moldova, Özb kistan
nümay nd l ri g l  bilm yibl r. H r nin öz probleml ri var. Buna baxmayaraq, 
m n Ukraynanın bel  möt b r nümay nd  hey tini salamlayıram, xüsus n ona gör
ki, nümay nd  hey tin  çoxdan tanı  oldu um Mariya Andreyevna Orlik ba çılıq
edir. M n Gürcüstan nümay nd  hey tini v  Az rbaycan nümay nd  hey tini
salamlayıram.
GUÖAM-ın t rkibind  biz be  ölk yik, burada is  üç ölk nin nümay nd l ri
var. Bir sözl , çoxluq göz qaba ındadır. T krar edir m, sizin buraya topla ma ınıza
çox adam v  inanıram ki, çox s m r li i l misiniz. Televiziya il  göst rdil r, m n
gördüm, m n  bir az danı ıblar. Odur ki, m n  sizin i inizi alqı layır v  siz  u urlar
arzulayıram. Görür m ki, Mariya Andreyevna çıxı  etm k ist yir.
Mariya Orlik (Ukrayna Qadınlar Ittifaqının s dri, Ukrayna nümay nd  hey tinin
r hb ri):
ziz Heyd r
liyeviç, m n d  Sizin n sl  m nsubam.

---

55
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
Heyd r
liyev: Amma bir q d r sonrakı n sl .
Mariya Orlik: Bizim sinnimizd  bir neç  ya ın az v  ya çox olması böyük rol 
oynamır. H r halda, m n sovet dövründ  h yat m kt bi keçmi  n sl  m nsubam v
h min dövrd n bir günü bel  öz h yatımdan silm r m. Ona gör  ki, biz faydalı çox 
i l r görmü ük v  indi müst qil dövl tl r üçün bazaya çevrilmi  n  varsa, hamısı o 
dövrd  yaradılmı dır.
Qadınlar
halinin el  bir kateqoriyasıdır ki, onlar h r bir ölk d  prezidenti 
d st kl yirl r. Ona gör  d  be  prezident sazi  imzaladıqları halda, qadınlar k narda
qala bilm zdil r. Ba a dü ürük ki, ist r ictimai t kilatlar, ist rs  d  deputat qüvv l ri,
qadınların i l dikl ri dövl t orqanları olaraq bizim sözümüz, f aliyy timiz GUÖAM-
ın qar ısında qoyulmu  v zif l rin yerin  yetirilm sin  köm k v  yardım göst rm y
qadirdir. Bizi q bul etdiyiniz  gör , ist r GUÖAM-ın yaradılmasında, ist rs  d  bu 
forumun keçirilm sind   t
bbüsünüz  gör  nümay nd  hey timiz adından  Siz
ür kd n   t
kkür edirik. Biz m qs d  nail olduq, GUÖAM ölk l ri qadınları
forumunun yaradılması haqqında s n d imzaladıq v  indi nizamnam ni i l yib
hazırlayacaq, öz i imizi planla dıracaq v  i imizi nec  s m r li v  faydalı qurmaq 
bar d  dü ün c yik. M n Az rbaycanda ilk d f  deyil m. Sizin yadınızdadır ki, biz 
1979-cu ild  burada Ukraynanın d biyyat v  inc s n t günl rini keçirmi dik.
Heyd r
liyev: Ukrayna Nazirl r Soveti s drinin müavini kimi nümay nd
hey tin  d  Siz ba çılıq edirdiniz.
Mariya Orlik: M n bu v zif d  12 il i l dim, indi is  Ukrayna Qadınlar ttifaqına
ba çılıq edir m. Xalqlarımız arasındakı o dostluq,  m kda lıq, qar ılıqlı anla ma v
m h bb tin bünövr si indiki görü ümüzün d  bünövr sin  çevrilmi dir. M n öz ev 
arxivimd  g nclik ill rimizi Siz  xatırladacaq çoxlu maraqlı materiallar tapmı am.
Bax, bu, nümay nd  hey timizi q bul etdiyiniz bar d  material verilmi
«Kommunist» q zetidir, bu is  nümay nd  hey timizin foto klidir. Bax, bu  kild
d biyyat günl rinin açılı ı ks olunmu dur, burada is  biz Sizinl  söhb t edirik. Bu 
kild  biz Neft Da larındayıq. Bu  kild  is  Sizin m rhum h yat yolda ınız var, 
o, Neft Da larına ged nd  bizi mü ayi t edirdi. Burada nümay nd  hey timiz Sizin 
q bulunuzdan sonra  ks olunmu dur. Bu  kil is  Ali Sovetd
d biyyat günl rinin
u urla keçm sin  gör  biz  mükafatlar t qdim edil rk n ç kilmi dir (Mariya Orlik 
arxiv materiallarını v  foto kill ri Az rbaycan Prezidenti Heyd r
liyev  t qdim
edir). Qoy bunlar Siz  o vaxtları xatırlatsın.

---

56
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
Heyd r
liyev: Sa  olun.
Mariya Orlik:  M n Siz  iki kitab - Ukrayna Qadınlar ttifaqı t r fi nd n n r
olunmu  « edevrı Ukrainskoy kulturı («Ukrayna m d niyy tinin incil ri») kitabını
v  «Jen inı Ukrainı («Ukrayna qadınları») bioqrafi k-ensiklopedik  lü
tini t qdim
edir m. M n bunları Siz  ba ı layıram. Qoy onlar Siz  dostlu umuzu xatırlatsın.
Heyd r
liyev: Mariya Andreyevna, sa  olun. Sizd  bel  foto kill r varmı?
Mariya Orlik: M n onları Siz  h diyy  edir m.
Heyd r
liyev:   B s bu q zet Sizd  varmı? Yoxsa m n onu sizin  linizd n almı
oluram.
Mariya Orlik: Yox, bunlar hamısı Sizin üçündür. Siz m nd n heç n  götürmürsünüz, 
m n ancaq h diyy  ed  bil r m. Nümay nd  hey tinin r hb ri kimi m n  bir neç
nüsx   h diyy  etmi dil r v   m n onların iç risind n götürmü m. Qoy bu, bizim 
görü l rimizi, ba lıcası is , xalqlarımızın dostlu unu Siz  daim xatırlatsın.
Bizi burada çox yax ı qar ıladılar, özümüzü evd kind n d  yax ı hiss edirdik. 
Ba lıcası is  budur ki, biz qar ımızda duran v zif ni yerin  yetirdik v  indi t miz
vicdanla prezidentimiz  m lumat ver  bil rik ki, i  planla dırılan s viyy d  h yata
keçirildi. Allah el sin ki, biz prezidentl rimizin planla dırdıqlarının hamısını
mehribancasına h yata keçir k. Biz Sizi d st kl yirik.
Heyd r
liyev: Mariya Andreyevna, sa  olun. Bu  kill r m ni öt n günl r
qaytarır, h rç nd m n h r eyi bu  kill rsiz d  yax ı xatırlayıram. 1979-cu ild
Az rbaycanda Ukrayna m d niyy ti günl ri la keçdi. O vaxtlar bizd  bel  günl rin
keçirilm si n n  halını almı dı. Sonra Ukraynada Az rbaycan m d niyy ti günl ri
keçirildi. Onda nümay nd  hey tin  MK-nın ideologiya üzr  katibi Ba ırov ba çılıq
edirdi. T krar edir m ki, bizd  bir çox respublikalarla bel  günl rin mübadil si
olurdu, onların hamısı çox yüks k s viyy d  keçirdi v  hamısı da t krarolunmaz
idi. Ukrayna m d niyy ti günl rind  siz buraya çoxlu adam, ba lıcası is  görk mli
inc s n t ustaları g tirmi diniz.
Mariya Orlik:  ki xüsusi t yyar
 il  400 adam g lmi di.
Heyd r
liyev: M s l n, m n görk mli mü
nni Solovyanenkonu xatırlayıram.
Mariya Orlik: Sofıya Rotaru da vardı.
Heyd r
liyev: Yeri g lmi k n, m n bu yaxınlarda Rotaru il  Soçid  görü düm.
M n Moskvada i l y n vaxtlarda o, h tta bizim ba da olmu du, h yat yolda ımla
v  qızımla görü mü dü, çünki o, xo uma g lirdi. Burada is  o, el  göz l çıxı  etdi 

---