Qadinlar indd
Yüklə 5,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TAR X ARAYI LAR AZ RBAYCAN XALQININ ÜMUMM LL L DER HEYD R L YEV V AZ RBAYCANDA DÖVL T QADIN S YAS T
- Az rbaycan Respublikasının Prezidenti lham liyev - qadın siyas ti yeni m rh l d .
106 www.aliyevheritage.org Az rbaycan qadını namin TAR X ARAYI LAR AZ RBAYCAN XALQININ ÜMUMM LL L DER HEYD R L YEV V AZ RBAYCANDA DÖVL T QADIN S YAS T Az rbaycan qadınının XX srin son 30, XXI srin is ilk 10 ili rzind qazandı ı u urlar Az rbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heyd r liyevin h yata keçirdiyi m qs dyönlü siyas tl bilavasit ba lıdır. H l 1969-1982-ci ill rd , Az rbaycanda hakimiyy tinin birinci dövründ Heyd r liyev qadınların f aliyy t göst rm si üçün geni meydan yaratmı dı. Bir çox rayonlara qadınlar r hb rlik edirdi, respublika parlamentind deputatların 142 n f ri qadın idi ki, bu da bütün deputatların 37 faizini t kil edirdi. Qadınlar ictimai h yatın bütün sah l rind geni t msil olunmu dular. 1993-cü ild Ümummilli Lider Heyd r liyevin xalqın t l bi il Az rbaycanda yenid n hakimiyy t qayıdı ı say sind Az rbaycan qadınının inki afında daha böyük perspektivl r yarandı. Heyd r liyevin q tiyy tli addımları n tic sind qadınların ictimai-siyasi h yata transformasiyası, onların dövl t idar çiliyind t msilçiliyi, bütün sah l rd ki il rl b rab r hüquqlara malik olması dövl t idar çiliyi kursunun prioritet istiqam tl rind n birin çevrildi. Respublikada gender siyas tinin müasir dövrün t l bl rin uy un h yata keçirilm sinin hüquqi sasını da m hz Ulu Önd r Heyd r liyevin t bbüsü v birba a r hb rliyi altında 1995- ci il noyabrın 12-d q bul olunmu müst qil Az rbaycan Respublikasının Konstitusiyası t kil edir. Konstitusiyanın 25-ci madd sinin II b ndind qeyd olunur: «Ki i il qadının eyni hüquqları v azadlıqları vardır.» 34-cü madd nin III b ndind is yazılmı dır: « r il arvadın hüquqları b rab rdir. U aqlara qay ı göst rm k, onları t rbiy etm k valideynl rin h m hüququ, h m d borcudur». Az rbaycan Respublikası BMT-nin «Qadınların siyasi hüquqları» üzr 1952-ci il, «Nikaha daxil olma, nikaha daxil olmaq üçün minimal ya h ddi, nikahların qeyd alınması haqqında» 1962-ci il tarixli konvensiyalarına imza atmı , 1995-ci ild BMT-nin «Qadınlara münasib td ayrı-seçkiliyin bütün formalarının l v olunması haqqında» Konvensiyaya qo ulmu dur. BMT- nin Qadınlara qar ı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının l v edilm si haqqında Konvensiyasının müdd alarının milli qanunvericiliy implementasiyası v beyn lxalq öhd likl rin yerin yetirilm si istiqam tind z ruri t dbirl r h yata keçirilmi dir. 1995-ci ild «Sevil» Az rbaycan Qadınları M clisinin yaradılması qadınların t kilatlanması istiqam tind mühüm addımlardan biri olmu dur. Az rbaycan qadınlarının nümay nd l ri 1995-ci ilin iyun ayında Çinin paytaxtı Pekind keçiril n IV Ümumdünya Qadınlar Konfransında böyük u urla i tirak etdil r. 107 www.aliyevheritage.org Az rbaycan qadını namin Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Heyd r liyevin 14 yanvar 1998-ci il tarixli f rmanı il Qadın Probleml ri üzr Dövl t Komit si yaradıldı. Bununla da qadınlara lav s lahiyy t verildi, birba a onların probleml ri il m ul olan dövl t qurumu yaradıldı. Bu s n d h r bir m nada ölk mizd qadınların daha f al olmasını, onların c miyy tin bütün sah l rind mühüm yer tutmalarını d st kl y n yüks k dövl t siyas tinin göst ricisidir. 14 yanvar 1998-ci il tarixd Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Heyd r liyev «Az rbaycanda qadınların rolunun artırılması t dbirl ri haqqında» s r ncam imzalamı dır. S r ncamda qadınlara münasib td dövl t siyas tinin sasları, qadınların dövl t orqanlarının i ind , ölk nin ictimai h yatında i tirakına, onların sosial müdafi sinin gücl ndirilm si v s. m s l l rl ba lı t klifl rin hazırlanması Nazirl r Kabinetin tap ırılırdı. Az rbaycanda dövl t qadın siyas tinin t m l prinsipl rinin mü yy n edilm si Ümummilli Lider Heyd r liyevin adı il ba lıdır. O, Az rbaycana r hb rliyinin bütün dövrl rind qadın siyas ti m s l l rin xüsusi diqq t yetirmi dir. Müst qil Az rbaycanda qadın qurultayları da m hz Heyd r liyevin t bbüsü il keçirilmi dir. 1998-ci il sentyabrın 16-da keçiril n Az rbaycan qadınlarının qurultayı tarixi baxımdan 5-ci qurultay hesab edils d , Müst qil Az rbaycanın 1-ci qadın qurultayı idi. Qurultayda Ümummilli Lider Heyd r liyev geni nitq söyl y r k, Az rbaycan c miyy tind qadının rolunu yüks k qiym tl ndirmi dir: «...Sona çatan XX sr Az rbaycan qadını üçün böyük nailiyy tl r, hadis l r, böyük d yi iklikl r sri olmu dur. n böyük nailiyy t ondan ibar tdir ki, Az rbaycan qadını azadlı a çıxmı dır. Az rbaycan qadınının emansipasiyası tarixi bir hadis , böyük inqilabdır». V t nda c miyy tinin qurulmasında qadınların f aliyy tin böyük ön m ver n Heyd r liyev qadınların ki il rl hüquq b rab rliyini, xüsusil onların dövl t idar çiliyi sistemind lazımi s viyy d t msil olunmasını m li sur td t min etm k m qs dil 6 mart 2000-ci ild «Az rbaycan Respublikasında dövl t qadın siyas tinin h yata keçirilm si haqqında» F rman imzaladı. Az rbaycan qadınının öz potensial imkanlarını realla dırması baxımından bu f rmanın son d r c böyük h miyy ti oldu. F rmanda qadınların bugünkü inki af, t r qqi dövrün q d r keçdiyi g rgin, ke m ke li mübariz yoluna n z r yetirilmi , respublikamızda möt b r v möht m qadın h r katının f aliyy tin yüks k qiym t verilmi dir. F rmanda xüsusi vur ulanmı dır ki, Az rbaycan Respublikasının bütün dövl t qurumlarında f aliyy t növü n z r alınmaqla, qadınların r hb rlik s viyy sind ki il rl b rab r t msilçiliyi t min edilm lidir. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Heyd r liyev 2003-cü ilin 8 martında Beyn lxalq Qadınlar günü münasib til t brikind is Az rbaycan qadınlarının c miyy td ki hazırkı statusunu d qiq ifad etmi dir: «Mür kk b v ke m ke li h yat yolu keçmi , tarixin sınaqlarından alnıaçıq, üzüa çıxmı Az rbaycan qadını müst qil respublikamızda b rq rar olmu demokratik c miyy tin f al üzvü kimi çıxı etm k imkanı ld etmi dir». Az rbaycan Respublikasının Prezidenti lham liyev - qadın siyas ti yeni m rh l d . 2003-cü il oktyabrın 15-d Az rbaycan Respublikasının Prezidenti seçil n lham liyevin d f aliyy tind qadın siyas ti prioritet istiqam tl rd ndir. Yüklə 5,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|