57
bir şeydir, qorumaq lazımdır. Bu, bir yana, siz mənim bəxt ulduzumsunuz, mənə
xoşbəxtlik gətirmisiniz və yenə də gətirməlisiniz!
– Elədir, – deyə Ket onun üzünə baxdı.
– Yaxşı, hələlik, Ket. Saat səkkizdə gəlib götürərəm.
– Hələlik, Ravik. Mən də indi «Maynboşa» gedirəm. Gedim, özümə abırlı bir
paltar alım, bu kəsalətdən çıxmaq lazımdır. İndi, elə bil, tikan üstə oturmuşam. Ah,
Vyana... – O, acı-acı güldü. – Arzular beşiyi...
Ravik liftlə düşərək, barın yanından keçib, dəhlizə çıxdı. Orada bir neçə amerikalı
oturmuşdu. Lap ortada, stolun üstündə bir dəstə qladiolus var idi və bomboz,
seyrək işıqda qana oxşayırdı. Ancaq yaxınlaşanda gördü ki, lap təzədir, bayırdan
düşən tutqun işıqda elə görünürmüş...
Əyninə qızılı haşiyəli frak geymiş Boris Morozov «Şəhrizad»ın qabağında
dayanmışdı və taksinin qapısını da özü açdı. Əvvəlcə Ravik düşdü. Morozov
qımışdı:
– Elə bilirdim, daha buralara gəlməyəcəksən.
– Gəlmək də istəmirdim...
– Mən gətirmişəm, Boris, – deyə Ket Morozovu qucaqladı. – Allaha min şükür ki,
yenə sizinlə bir yerdəyəm.
– Sizdə rus ürəyi var, Katya. Bircə Allah özü bilir, siz Bostonda dünyaya
gəlmisiniz. Gəl, Ravik, – Morozov qapını açdı. – İnsanlar niyyət eləməkdə
ustadırlar, ancaq onu həyata keçirəndə zəif olurlar. Bizim bədbəxtliyimiz də elə
bundadır.
«Şəhrizad» Qafqaz üslubunda bəzədilmişdi. Xidmətçilər rus idilər və qırmızı rəngli
çərkəzi çuxa geymişdilər. Orkestrda çalıb-oxuyanlar da ruslar, rumın qaraçılar idi.
Müştərilər divar boyu düzülmüş taxtlarda oturdular. Hərəsinin də qarşısında balaca
bir stol qoyulmuşdu. Zal alaqaranlıq idi və içəridə xeyli adam oturmuşdu.
– Nə içəcəksiniz, Ket? – Ravik soruşdu.
– Araq. Qoy qaraçılar da çalıb-oynasın. Hərbi marş üstündə «Vyana meşələri»nə
qulaq asdığım yetər. – O, ayaqqabılarını çıxarıb, taxtda bardaş qurdu. – Yorğunluq
keçib getdi. Ravik. Paris məni bir-iki saatın içindəcə dəyişdi. Ancaq hələ də elə
bilirəm, həbs düşərgəsindən yenicə qaçmışam. Təsəvvür edirsən?
Ravik ona baxdı:
– Təxminən, bəli... – dedi.
Çərkəzi çuxalı xidmətçi balaca şüşədə araq və qədəh gətirdi. Ravik qədəhləri
doldurub, birini Ketə uzatdı. Qız onu su kimi başına çəkdi, qədəhi yerinə qoyub,
yan-yörəsinə baxdı:
– Əsl taxtabiti məskənidir, – dedi və gülümsədi, – ancaq axşamlar tərkidünyalığın,
xəyalların oylağına çevrilir. – O, geri söykəndi. Stolun altından süzülən zəif işıq
onun üzünə düşürdü. – Niyə belədir, Ravik? Gecələr hər şey belə al-əlvan görünür,
hər şey asanlaşır, adama elə gəlir ki, nə istəsə eləyə bilər. Həqiqətdə eləyə
bilmədiyini isə xəyallarında eləyirsən. Niyə belədir?
Ravik gülümsədi:
– Xəyallar bizə ona görə lazımdır ki, onlarsız həyata dözə bilmərik.
Orkestrdə alətləri kökləməyə başladılar. Kvint və skripka danqıltısı eşidildi.
– Ancaq siz heç xəyalların aldatdığı adama oxşamırsınız, Ravik.
58
– Adam özünü həqiqətlə də aldada bilər. Bu lap təhlükəli xəyaldır.
Orkestr çaldı. Əvvəlcə simbal başladı. Qaranlığın köksündən qopan ahəstə, həzin
melodiya simlərin kövrək iniltisinə qarışdı, sonra skripkalar da ona qoşuldu...
Qaraçı yavaş-yavaş rəqs meydançası ilə onlara tərəf gəldi. Skripkanı çiyninə
sıxaraq, dayanıb təbəssümlə, sirayətedici nəzərlərlə onlara baxırdı. Üzünü də ona
söykəmişdi və güclə seçilən sir-sifətindən hərislik yağırdı. Əlində skripka
olmasaydı, deyərdin, mal-heyvan alverçisidir, ancaq indi yetim səhraların, xatirəyə
dönmüş gecələrin, nəhayətsiz ənginliklərin – bir sözlə, gerçək olmayan şeylərin bu
dünyadakı elçisidir...
Həzin melodiya sərin bulaq suyu kimi Ketin üz-gözünə, bütün varlığına çilənirdi.
Qulağına əks-səda gəldi, ancaq onu çağıran yox idi. Pıçıltılı səslər eşitdi, kövrək
xatirələr qanad çaldı, nəsə zərxara kimi işıldadı, ancaq birdən hamısı burulğana
düşdü, dalğa-dalğa çəkilib yox oldu. Heç kim onu çağırmırdı. Heçcə kim...
Qaraçı baş əydi, Ravik stolun altından onun ovcuna pul basdı. Ket, sanki, yuxudan
ayıldı:
– Heç xoşbəxt olmusunuzmu, Ravik?
– Ço.. o.. x!
– Onu demirəm. Mən əsl xoşbəxtliyi nəzərdə tuturam: özündə olmayasan... Hər
şeyi unudasan... Bütün varlığınla onun olasan...
Ravik Ketin titrəyən zərif sifətinə baxdı. O yalnız bircə xoşbəxtlik tanıyırdı. Özü
də ən kövrəyini – məhəbbəti... Heç nəyi yox, yalnız məhəbbəti!
– Çox olmuşam, Ket, – deyən Ravik tamam başqa şeyi nəzərdə tuturdu və eyni
zamanda bilirdi ki, heç o da xoşbəxtlik deyil.
– Siz məni başa düşmək istəmirsiniz, ya da bu haqda danışmağa qorxmusunuz.
Orkestrdə oxuyan kimdir?
– Tanımıram. Çoxdandır buralara yolum düşmür.
– Buradan görünmür. Qaraçıların yanında da deyil. Yəqin, hansı stol arxasında
oturub.
– Qonaqlardan olar. Burada elə şeylər çox olur.
– Qəribə səsi var. Həm kədərlidir, həm də çılğın.
– Mahnıları elədir.
– Bəlkə də, mən özüm eləyəm. Nə oxuduğunu başa düşürsünüz?
– «Ya vas lyubil» «mən səni sevirdim» deməkdir. Puşkinin sözləridir.
– Rusca bilirsiniz?
– Morozov bir-iki söz öyrədib. Çoxu da söyüşdür. Söymək üçün rus dilinin əvəzi
yoxdur.
– Siz özünüz haqda danışmağı sevmirsiniz, elə deyilmi?
– Heç fikirləşməyi də xoşlamıram.
Ket bir anlığa susdu, sonra dedi:
– Hərdən mənə elə gəlir ki, o günlər daha keçib getdi. Qayğısızlıq da, ümid də...
keçmişdən qalan nə var idisə, hamısı...
Ravik gülümsədi:
– Keçib getməyib, Ket. Həyat adi şey deyil. Əksinə, çox mürəkkəbdir. Nə qədər ki
nəfəsimiz var, demək, onlar da var.
Ket Raivkə heç qulaq asmırdı.
59
– Məni tez-tez vahimə basır, Ravik. Heç özüm də bilmirəm nədir. Çox qəribə
qorxudur. Bax, məsələn, mənə elə gəlir ki, buradan çıxanda görəcəyik ki, dünya
qopur. Sizdə də belə şeylər olur?
– Olur, Ket. Bu, hamıda olur. Avropada xəstəlikdir. İyirmi ildir yaranıb.
Qız susdu.
– Daha rusca oxumur. – Ket diqqətlə musiqiyə qulaq asırdı.
– Xeyr, italyancadır. «Santa Luçiya Luntana»dır...
Projektorun işığı gəzə-gəzə skripkanın üstündən keçib balaca bir stola tərəf gəldi.
Ravik oxuyan qadını gördü. Joan Madu idi. Təkcə oturub, əlini stola söykəmişdi,
harasa uzaqlara baxırdı, xəyal dəryasına cummuşdu və sanki, burada tək idi.
Dümağ işıqda sifəti solğun görünürdü. Ancaq Ravikin o vaxtlar gördüyü
məchulluqdan, ölgünlükdən əsər-əlamət yox idi. Ravik birdən həmin üzdə
cazibədar, kövrək bir gözəllik gördü və yadına düşdü ki, bunları bir dəfə də onun
yanında qaldığı gecə ötəri görüb. Ancaq onda elə bilmişdi ki, sərxoşluq gözünü
tutub və həmin dəqiqə də o gözəllik solmuş, qeybə çəkilmişdi. İndi təzədən
qayıtmışdı və ondakından da betər idi...
– Sizə nə oldu, Ravik?
Onun baxışları geri qayıtdı.
– Heç nə. Mahnı tanışdır. Neapol haqqında sentimental mahnıdır.
– Keçmiş xatirələri oyatdı?
– Xeyr, mənim xatirəm yoxdur.
Bu sözlər onun istədiyindən kəskin çıxdı və Ket diqqətlə Ravikin üzünə baxdı:
– Hərdən sizə nə olduğunu lap dəqiq bilmək istəyirəm, Ravik.
Ravik əlini yellətdi.
– Mən də başqaları kimi. Bu dünya gözlənilməz macəralarla doludur. Qaçqınların
məskən saldığı mehmanxanaların hamısında var. Hərənin də taleyi bir cürdür.
Aleksandr Düma, Viktor Hüqo üçün bunlar sensasiya olardı. Ancaq indi onlara
qulaq asanda adamı əsnəmək tutur. Sizə araq süzmüşəm, Ket. Sakit, dinc yaşamaq
bu günün ən böyük macərasıdır.
Orkestr oyun havası çalır, ancaq yaxşı alınmırdı. Qonaqlardan bir-ikisi oynamağa
başladı. Joan durub qapıya tərəf getdi. Elə gedirdi ki, deyərdin, ondan başqa zalda
adam yoxdur. Birdən Ravikin yadına Morozovun sözləri düşdü. Joan düz onların
yanından keçdi. Ravikə elə gəldi ki, hətta qız onu gördü. Ancaq Joanın baxışları,
yad adamlar kimi, onun üstündən sürüşüb, başqa səmtə yönəldi və o, zaldan çıxdı.
– Bu qadını tanıyırsınız? – deyə Raviki diqqətlə müşahidə edən Ket soruşdu.
– Xeyr.
VIII
– Görürsünüzmü, Veber? – Ravik soruşdu. – Bax, bu.. bu...
Veber yaraya tərəf əyildi.
– Bəli...
– Bu balaca vəzlərə baxın... Budur... Nə xora deyil, nə də bitişmə.
– Xeyr...
Ravik dikəldi.
Dostları ilə paylaş: |