Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti
Yüklə 5,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 19). Ömər bin Xəttab
- 20).Əsbəğ bin Nübatə əl-Məcaşi
- 22).Meysəm ət-Təmmar
- 24.Abdullah bin Hürr əl-Cəfi
- 25.Rəbiə bin Səmi
- 2.3.PEYĞƏMBƏRİN (S) ƏMRİ İLƏ YAZILAN RƏSMİ VƏ QEYRİ- RƏSMİ VƏSİQƏLƏR
[43]
ehtiva edən bir kitab buraxacağam, amma doğrusu bu hədislər mənə rəvayətedildiyi şəkildə olmayacaq və bunları rəvayətetmiş olacağam, bu isə doğru deyildir.” 186
Qaynaqların verdiyi məlumata görəÖmər bin Xəttab Həzrət Peyğəmbərin (s) hədislərinin bir yerə toplamaq üçün rəsmi tədbirlər düşünmüşdür. Bunun üçün səhabələrin ən böyükləri ilə məşvərət etmiş, məşvərət etdiyi insanların hamısı hədislərin tədvininin zəruri olduğunu desələrdə, Ömər bunlarla razılaşmayıb fikrindən dönmüşdür. 187
Bu mövzuda mühəddis Mömər bin Raşid (öl.153) Zöhri təriqi ilə Ürvədən bu xəbəri nəql etmişdir: “Ömər hədisləri bir kitab halında yazmağı niyyət etmişdi. Bu xüsusda Peyğəmbərin (s) əshabi ilə məşvərət etdi. Səhabə hədislərin yazılması fikrini qəbul edirdi. Ömər bir aylıq istixarəyə çəkildi. Bir gün necə qərar verəcəyi xüsusunda Allahın ilhamı ilə ortaya çıxdı. Ömər dedi: sizdən öncə yaşayan və kitablar yazan millətlər bu yazdıqları kitablarla o qədər çox məşğul oldular ki, Allahın kitabını tərk etdilər. Allaha and içirəm ki,mən Quranla heç bir şeyi qarışdırmayacağam.” 188
20).Əsbəğ bin Nübatə əl-Məcaşi Onu İmam Əlinin (ə) xüsusi dostlarından və tabeunun görkəmli şəxsiyyətlərindəndir. O, Əlidən sonra da uzun müddət yaşamışdır. Əsbəğ İmamdan (ə) onun “Əhd lil-Əştər” əsərini rəvayət etmişdir. 189
bin İmam Əli (ə)” adlı bir əsəri olmuşdur. Bu əsəri ondan əd-Duri adlı şəxs nəql etmişdir
190 .
21).Səlim bin Qeys əl-Hilali O, İmam Əlinin (ə) ən yaxın səhabələrindən biri olmuşdur. Əlidən (ə) çoxlu rəvayətlər edən Hilali “Cəlilün Əzim” adlı bir əsər də qələmə almışdır. 191
Əsərdə müəllif imamətin Allah tərfindən təyin olunması məsələsinə toxunmuş və burada imamətin isbatına çalışmışdır. Bu əsər İslam dünyasında ən qədim əsər hesab olunur. Əsər doğma dilimizə tərcümə olunmuşdur. Səlim bin Qeys Həccac bin Yusif Kufədə vali olduğu vaxt öldürülmüşdür.
186
Təzkirətül-hüffaz, c. I, Həmmam bin Münəbbihin səhifəsi, səh. 39, Ali Yardım, Hədis I-II, səh. 30, Sübhi əs-Saleh, Hədis elmləri və Hədis istilahları, səh. 26 187 Ali Yardım, Hədis I-II, səh. 30 188 Həmmam bin Münəbbihin səhifəsi, səh. 39, Xətib əl-Bağdadi, Təqyidül-elm, c. I, səh. 49 və s. mənbələr 189 Şeyx Tusi, əl-Fihrist, səh. 85, Seyid Həsən əs-Sədr, əş-Şiə və fünunil-islamiyyə, səh. 161 190 Şeyx Tusi, əl-Fihrist, səh. 85 191 həmin mənbə, səh. 114, rəqəm-1136 [44]
Meysəm bin Yəhya Əbu Saleh Təmmar İmam Əlinin (ə) ən yaxın dostlarından və sirdaşlarından olmuşdur. Onun “Kitab fil-hədis” adlı məşhur bir əsəri olmuşdur. Onun bu əsərindən Şeyx Tusi, Şeyx Əbu Amr əl-Küşşivə Təbəri rəvayət etmişlər. 192
23.Məhəmməd bin Qeys əl-Cəbəli Onun İmam Əlidən (ə) nəql etdiyi bir kitabı olmuşdur. 193 Şeyx Tusi onun kitabı haqqında məlumat vermiş və ondan rəvayət etmişdir.
O, tabeunun böyük alimlərindən və məşhur hədisşünaslarındandır. Onun İmam Əlidən (ə) çoxlu sayda rəvayətləri vardır ki, şiə alimləri də bu rəvayətlərin bir hissəsini öz əsərlərində nəql etmişlər. əl-Cəfi həm də öz dövrünün tanınmış ədib və şairlərindən olmuşdur. Muxtar Səqəfinin zamanında (680-cı ilin ortalarında) ölən əl-Cəfini Nəcaşi birinci təbəqədən olan şiə müsənniflərdən saymışdır. 194
25.Rəbiə bin Səmi Onun “Zəkatün-niəm” adlı məşhur bir əsəri olmuşdur. O, tabeunun böyük şəxslərindəndir. 195
Həzrət Peyğəmbərin (s) dövründə yazılan səhifələr bizə bir daha əsas verir ki, hədislərin yazılması heç vaxt Peyğəmbər (s) tərəfindən qadağan edilməmiş, bəlkə bir qrup qərəzli insanlar tərəfindən ortalığa atımış bir siyasi manevr olmuşdur. Şübhəsiz ki, hədislərin yazılması yasaq edilsəydi, bu qədər səhabə, xüsusilə də o Həzrətin (s) Əhli-beyti (ə) bu qədər hədis toplamazdılar. Hədislərin Qurani-kərimlə qarışması isə, əvvəldə qeyd etdiyimiz kimi mümkünsüzdür. Çünki Qurani-kərimin özünəməxsus ecazkarlığı vardır ki, bunu biz hədislərdə görmürük. Deməli, Qurani-kərimin hədislərlə qarışması mümkün bir iş deyil.
2.3.PEYĞƏMBƏRİN (S) ƏMRİ İLƏ YAZILAN RƏSMİ VƏ QEYRİ- RƏSMİ VƏSİQƏLƏR
Hədistarixindənbizəməlumdurki, HəzrətPeyğəmbərin (s)
elməvəmaarifətəşviqinəticəsindəonunsağlığındabirçoxsəhabələrondaneşidib- dinlədikləri hədisləriyazmışdılar. Onlarınminbirəziyyətləyazıbtədvinetdikləribuçalışmaları“Səhifə”adıaltındatanınmaqd adır. Artıqbizsəhifəsahibiolanbirneçəsəhabənitanıdıq. İndiisəHəzrətPeyğəmbərin (s) əmriiləyazılanvəsiqələrənəzəryetirməklazımdır. MəşhurİslamalimProf. Dr.
192
Şeyx Tusi, əl-Amal, səh. 148, əl-Kəşşi, İxtiyari mərifətir-rical, c. I, səh. 292, Təbəri, Bəşarətül-Mustafa, səh. 143 193
Ağa Bozorg Tehrani, əz-Zəriə ilə təsanifiş-şiə, c. XVII, səh. 153 194
Nəcaşi, Rical, c. I, səh. 71 195
Ağa Bozorg Tehrani, əz-Zəriə ilə təsanifiş-şiə, c. XII, səh. 42 Yüklə 5,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|