Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti

[50] 

 

səniİslamındəvətiilədəvətedirəm.  Müsəlmanolqurtul!  Allahəcriniikidəfəverəcəkdir. 

Əgərüzçevirsənxalqindəgünahısəninolacaqdır. 

Eykitabəhli! 

Bizimləsizinaranızdabərabərolanbirkəlməyəgəlin. 

Ancaq 

Allahaibadətedərik, 

onaheçbirşeyişərikqoşmarıq. 

Allahıburaxıbbirqismimizdigərbirqismimizirəbbqərarverməsin. 

Əgəronlarüzdöndərsələr,belədeyin: “Şahidolunki, bizmüsəlmanıq.”

209

 

 

2).Peyğəmbərin (s) Həbəskralı Nəcaşiyəməktubgöndərməsi 

HəzrətPeyğəmbər  (s)  əmisioğluCəfərbinƏbiTalibi  AmrbinÜmeyyəəd-Dəmriilə 

Həbəşistan hökmdarı Nəcaşiyəgöndərdi. Məktubda belə yazılmışdı: 

“Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. 

AllahınRəsuluMəhəmməddənHəbəşiştankralı 

Nəcaşiyə! 

Yeganəgücvəqüdrətsahibi 

Qüddis, 

Mühəyminolan 

Allahahəmdedirəm. 

Şəhadətedirəmki, 

İsabin 

Məryəm 

Allahınruhuvəkəlməsidir. 

Onubakirə, 

təmizvənamuslu  Məryəminbətninəatmışvəbeləliklə,  Məryəm  İsayahamiləqalmışdı. 

Sənitəkvəşərikiolmayan 

Allahatərəfçağırıram. 

Onavəmənimgətirdiyiməimanetməyədəvətedirəm. 

Mən 

Allahınrəsuluyam. 

SənəəmimoğluCəfəriləbirlikdəbirqrupmüsəlmangöndərdim. 

Salamhidayətətabeolanlaraolsun.”

210

 

NəcaşiPeyğəmbərin  (s)  məktubunuoxuduqdansonra  AllahınPeyğəmbərinə  (s) 

beləbirməktubyazmışdı: 

“Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. 

AllahınRəsuluMəhəmmədə  Nəcaşidən.  Ey  Allahınpeyğəmbəri!  Allahınsalamı, 

rəhmətivəbərəkətisəninüzərinəolsun.  Allahdanbaşqa  Allahyoxdur.  O  Allahki, 

məniİslamahidayətetmişdir. 

Bunlardansonra, 

eyPeyğəmbər, 

İsailəəlaqədarsözləriehtivaedənməktubunmənəyetişdi. 

GöylərinvəyerinRəbbinəandiçirəmki, 

İsasəninsöylədiyimkimidir, 

artıqdeyildir. 

Bizsəninbizəgöndərdiyinitanıdıqonları, 

əminoğlunuvəsəhabələriniqarşıladıq. 

Şəhadətedirəmki, 

Allahınrəsulusan. 

Sənəvəəminoğlunabiətetdim. 

OnunəliiləaləmlərinRəbbiolan 

Allahatəslimoldum. 

Ey 

AllahınRəsulu! 

Sənə 

(oğlumƏrihabinƏshəmbinƏbcəri) 

göndərirəm. 

Səninyanınagəlməyimiistəsəney 

AllahınRəsulu, gələrəm. Şəhadətedirəmki, Səninsöylədiklərinhaqdır. 

Sənə Allahınrəhmətivəbərəkətiolsun.”

211

 

 

3)Peyğəmbərin (s) Farsimperatoru XosrovPərvizəməktubgöndərməsi 

Peyğəmbərin 

(s) 

Sasani 

imperatoru 

Xosrov 

Pərvizə 

məktubgöndərməsitarixibirgerçəklikolmasınabaxmayaraq, 

məktubunmətniüzərindətarixçilərləsiyəryazanlararasındacüziixtilaflarvardır.  Beləki, 

Əlləma Məclisiməktubunmətninibelərəvayətedir: 

                                                 

209

Biharül-ənvar, c. XX, səh. 747 

210

 həmin mənbə, c. XX, səh. 750. Qeyd: məktubun mətni çox cüzi fərqliklə Təbərinin “Tarix” əsərinin II cildində qeyd 

edilmişdir. 

211

Biharül-ənvar, c. XX, səh. 750 

---

[51] 

 

“AllahınRəsuluMəhəmməddənHörmüzoğlu  Kəsraya.  Bundansonramüsəlmanol. 

Əkshalda 

AllahvəonunPeyğəmbərinəqarşımübarizəetmişolarsan. 

Hidayətətabeolanlarasalamolsun.”

212

 

Məşhurtarixalimi 

Yəqubiisə 

“Tarixi-

Yəqubi”adlıəsərindəKəsrayagöndərilənməktubunmətninibelərəvayətedir: 

“Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. 

AllahınRəsuluMəhəmmədənFarsınböyüyü 

Kəsraya.Salamhidayətətabeolub 

AllahvəPeyğəmbərinəimanedən, 

Allahdanbaşqa 

Allaholmadığına, 

onuntəkvəşərikiolmadığına, 

Məhəmmədindəonunquluvərəsuluolduğunaşahidlikedənlərinüzərinəolsun. 

Mən 

Allahıninsanlaragöndərilmişolduğurəsuluyam. 

Vəzifəmdiriolankimsələriqorxutmaqdır. 

Vəəzabkafirlərinüzərinəvaqeolacaqdır. 

Müsəlmanol, qurtul, əgərüzçevirsənatəşəsitayişedənləringünahısəninboynundadır.” 

TariximəlumatlaragörəPeyğəmbərin 

(s) 

məktubuKəsrayaçatankimionucırmışdıvədemişdi: 

“Bukimdirki, 

məniözdininədəvətedirvəözadınıməninadımdanəvvəlyazır.” 

Peyğəmbərə  (s)  onunməktubununcırılmasıxəbəriçatandabuyurdu:  “o  mənin 

məktubumu cırdığı kimi Allahda onunmülkünü parçalasın.” 

Xosrovun taleyiPeyğəmbərbuyurduğukimioldu.

213

 

 

4)HəzrətPeyğəmbərin (s) İsgəndəriyyəkralı Miqavqisəməktubgöndərməsi 

AllahınRəsulu(s) HatibbinƏbi Bəltəni İngəndəriyyəkralı Miqavqisəgöndərmişdi. 

Hatiborayetişənkimikral 

onaehtiramedibPeyğəmbərin 

(s) 

məktubunualdı. 

Miqavqisəgöndərilənməktubunmətnibelədir: 

“BismillahirRəhmanirRəhim. 

Məhəmmədbin 

Abdullahdan 

Qibtin 

(Misirin) 

böyüyü 

Miqavqisə! 

Allahınsalamıhidayətətabeolanınüzərinəolsun. 

Bundansonra, 

səniİslamındəvətiilədəvətedirəm.  Müsəlmanolqurtul.  Allahəcriniikidəfəverəcəkdir. 

Əgərüzçevirsənqibtilərindəgünahısəninolacaqdır. 

Eykitabəhli! 

Bizimləsizinaranızdabərabərolanbirkəlməyəgəlinki, 

biz 

Allahaşərikqoşmarıqvəonaibadətedirik. 

Allahıburaxıbbirqisminizdigərbirqisminizirəbbqərarverməsin. 

Əgəronlarüzdöndərsələr,  deyinki,  bizmüsəlmanıq.”

214

 İsgəndəriyyənin  (Qibtin) 

kralıPeyğəmbərin(s) məktubunuoxuduqdansonraHəzrətəaşağıdakıcavabıyazdı: 

“Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. 

Qibtinböyüyü 

Miqavqisdən 

AbdullahoğluMəhəmmədə! 

Sənəsalamolsun. 

Bundansonra, 

mənsəninməktubunuoxudum, 

səninoradaqeydetdiklərinivənəyəçağırmağınıanladım. 

Sənindavamedənpeyğəmbərliyinibildim. 

                                                 

212

həmin mənbə, c. XX, səh. 744 

213

həmin  mənbə,  c.  XX,  səh.  744.  Qeyd:  Əlləma  Məclisiyə  görə  Kisraya  Peyğəmbərin  məktubunu  aparan  şəxsin  adı 

Abdullah bin Hüzafədir, həmin mənbə, c. XX, səh. 745 

214

 həmin mənbə, c. XX, səh. 745 

---