Qirx altinci kitab ————— may 2011 İyul 2011
Yüklə 2,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
134
edən ölkə kimi tanıda bilmişdir. 1994-cü ildən bu günə qədər Azərbaycan ilə xarici neft şirkətləri arasında heç bir ciddi mübahisə, heç bir qarşıdurma, kontraktlara yenidən baxılmaq arzuları olmamışdır. Bunu ona görə deyirəm ki, bəzi ölkələrdə vaxtilə imzalanmış kontraktlara yenidən baxılır, onların dəyişdirilməsi üçün addımlar atılır. Biz isə etimadı qazanmışıq və bu etimadı qiymətləndiririk. Hesab edirəm, investorlar üçün ən vacib amil ondan ibarətdir ki, onlar tam əmin olmalıdırlar, onların investisiyaları dövlət tərəfindən lazımi səviyyədə qorunur və bu siyasət dəyişməz olaraq qalır. «Əsrin müqaviləsi»nin imzalanması nəticəsində investisi- yaların cəlb edilməsi, əlbəttə ki, işimizə birinci təkan vermişdir. Ondan sonra nefti xarici bazarlara çıxarmaq üçün böyük addımlar atılmağa başlanmışdır. Görülən çox vacib işlərin arasında mən neft kəmərlərinin tikintisini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Hazırda Azərbaycan nefti dünya bazarlarına üç istiqamətlə nəql edilir. Biz bu sahədə şaxələndirmə məqsəd- lərimizə tam çatmışıq. Bu gün üç istiqamətdə nəql edilən neftimiz dünya bazarlarına çox etibarlı yollarla çıxarılır. Neft kəmərinin, xüsusilə Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəməri- nin tikintisi də tarixi hadisə idi. Təkcə ona görə yox ki, ilk dəfə olaraq Xəzər dənizinin nefti Aralıq dənizinin bazarlarına çıxarılırdı, həm də ona görə ki, bu kəmər yeni bir yol, yeni bir dəhliz açdı. O vaxt bizim bölgədə çox çətin geosiyasi vəziyyət mövcud idi. Buna baxmayaraq, xarici investorlar böyük vəsait cəlb etdilər, beynəlxalq maliyyə qurumları öz dəstəyini göstərdi. Azərbaycan tərəfi də üzərinə düşən bütün vəzifələri ləyaqətlə və uğurla icra etmişdir. Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəmərinin istismara verilməsi nəticəsində biz nəinki yeni bazara çıxa bilmişik və dəhlizi açmışıq, eyni zamanda, ölkə iqtisadiyyatına böyük həcmdə vəsait gəlməyə başlamışdır. Biz bu vəsaitdən çox səmərəli şəkildə istifadə etdik. 1999-cu ilin sonunda Azərbaycanda yaradılmış Dövlət Neft Fondu bu gün dünya səviyyəsində ən şəffaf qurumlardan biridir. Fondun fəaliyyəti beynəlxalq təşkilatlar, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və
135
digər təşkilatlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Neft fondu tam şəffaf bir qurumdur. Bu bizə imkan verdi ki, əldə olunmuş gəlirlərdən səmərəli və ədalətli istifadə edək. Nəticədə Azərbaycanda yoxsulluq şəraitində yaşayanların sayı son 7 ildə 49 faizdən 9 faizə düşmüşdür. Əgər əlimizdə Neft fondu kimi çox şəffaf və müasir qurum olmasaydı, biz bu nailiyyətlərə çata bilməzdik. Azərbaycana gələn vəsait ədalətli bölünür, vəsaitin toplanması və xərclənməsi çox şəffaf şəkildə həyata keçirilir. Müəyyən mərhələdə, xüsusilə Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəmərinin istismarından sonra belə bir fikir oyana bilərdi ki, artıq biz qarşımızda duran bütün vəzifələri icra etdik. Bundan sonra əldə edilmiş gəlirlərin idarə edilməsi ilə məşğul olmalıyıq. Lakin bizim yanaşmamız tam fərqlidir, nəinki bu sahədə, bütün başqa sahələrdə də. Əldə edilmiş nailiyyətlər bizim üçün bir mərhələdir, addımdır, bir pillədir. Biz daim gələcəyə baxırıq və ölkəmizin uğurlu və dayanıqlı inkişafı üçün uzunmüddətli proqram
çərçivəsində addımlarımızı planlaşdırırıq. Qarşımızda duran ikinci vacib məsələ Azərbaycanı dünyada nəinki neft dövləti kimi, qaz dövləti kimi də tanıtmaqdır. 1996-cı ildə imzalanmış «Şahdəniz» qaz yatağı üzrə kontrakt icra edilməyə başlamışdır və Azərbaycanda çox böyük qaz yataqları aşkarlanmışdır. Deyə bilərəm ki, «Şahdəniz» qaz yatağının kəşfi o dövrdə bir o qədər də böyük diqqət cəlb etməmişdi. Çünki dün- yada, xüsusilə Avropada qaz amilinə o qədər də böyük diqqət göstərilmirdi. Sonrakı dövrdə qaz amilinin ölkələrin enerji təhlükəsizliyinə nə qədər təsir edən məsələ olduğunu hamımız daha da yaxşı başa düşdük. Azərbaycan öz tərəfindən bütün lazımi tədbirləri görmüşdür və «Şahdəniz» qaz yatağının aşkarlanması dünya enerji bazarında çox təsirli bir hadisə olmuşdur. Biz hazırda enerji siyasətimizi daha çox qaz amili üzərində qururuq. Çünki neft sahəsində bütün layihələr icra edilib. Bundan sonra biz yalnız hasilatı sabit saxlamaqla öz siyasətimizi davam etdirəcəyik. Qaz bazarı istiqamətində çalışmalarımız məqsədyönlü xarakter daşıyır. Şaxələndirilmiş ixrac infrastrukturumuz bu gün 136
həm Azərbaycanın maraqlarına xidmət edir, həm də qonşu bazarlara dəstəkdir. Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz kəmərinin tikintisi də tarixi hadisə idi. Əvvəlki fikrə qayıtmaq istəyirəm ki, əgər Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəməri tikilməsəydi və bu dəhliz açılmasaydı, sınaqdan keçməsəydi, qaz dəhlizinin açılması da böyük problemlərlə üzləşə bilərdi. Yəni mövcud dəhliz üzərindən qaz kəmərini də çəkdik və Bakı–Tbilisi– Ərzurum qaz kəməri regional və qitə miqyasında ciddi bir amildir. Bu gün Azərbaycan qazı dörd istiqamətdə dünya bazarlarına çıxarılır. Biz qonşu dövlətlərə qazı ixrac edirik və artıq neft-qaz kəmərlərimizin sayı yeddiyə çatmışdır. Zəngin qaz yataqlarımızdan səmərəli şəkildə istifadə etmək üçün bizə böyük, etibarlı bazarlar lazımdır. O bazarlar ki, qanunlarla tənzimlənir, bizim qazımıza orada ehtiyac vardır. Bir neçə ildir ki, Cənub qaz dəhlizi ilə əlaqədar çox fəal siyasət aparırıq, müzakirələr gedir və konkret addımlar atılır. 2006-cı ildə Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında enerji sahəsində əməkdaşlığa dair memorandum imzalanmışdır. Bu birinci addım idi. Ondan sonrakı dövrdə müxtəlif beynəlxalq fo- rumlarda Azərbaycan öz qaz resurslarını təqdim edə bilmişdir. Bu gün bizim təsdiq edilmiş qaz ehtiyatlarımız 2,2 trilyon kubmetrə bərabərdir. Bu ilin yanvarında Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında yeni vacib sənəd – «Cənub qaz dəhlizi haqqında Birgə Bəyannamə» imzalanmışdır. Bu bəyannamə konkret sənəddir və biz bu sənəd üzərində işləyirik. Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında işçi qrupu yaradılmışdır. Bu işçi qrupu çox səmərəli işləyir. Ümid edirəm ki, bütün lazımi sənədlər yaxın zamanlarda imzalanacaq və «Şahdəniz» layihəsinin ikinci mərhələsinin işlənməsi üçün bizdə əsas olacaqdır. Hesab edirəm ki, Cənub qaz dəhlizinin gələcəyi çox gözəl olacaqdır. Hazırda bildiyiniz kimi, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında tranzit məsələlərinin həlli üçün danışıqlar aparılır. Bu danışıqlar son mərhələdədir. Keçən ilin iyun ayında Türkiyə ilə Azərbaycan arasında qaz tranziti haqqında protokol imza-
Yüklə 2,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|