Rauf Məlikov Nizami İbrahimov MƏKTƏBLİNİn tarix lüĞƏTİ
Yüklə 4,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vaşinqton Corc
- Vatikan
- "Vays" planı
- Vazeh
- Velaskes
- Venera (Zöhrə)
- Venesiya
398
yaratmışdır. 1524-cü ildə Vasko da Qama Hindistanın vitse-kralı təyin olunmuşdur. vassal (hərfən - "hərbi qulluqçu", "nökər", "xidmətçi") - senyordan torpaq payı alan feodal. Vassal senyorun əmri ilə yürüşə getməyə, məsləhəti ilə senyora kömək etməyə borclu idi. İri torpaq payı olan vassalın bəzən öz vassalları da olurdu. Bundan əlavə, o, senyoru əsirlikdən pulla satın almalı idi. Vaşinqton Corc (1732 - 99) - Virciniya plantatoru, koloniya qoşunlarının polkovniki, görkəmli dövlət xadimi, ABŞ-ın ilk prezidenti (1789 - 97). Vaşinqton Şimali Amerikada ingilis koloniyalarının müstəqilliyinin qətiyyətli tərəfdarı idi, hindilərə və fransızlara qarşı hərbi əməliyyatlarda xüsusilə fərqlənirdi. Sonralar Vaşinqton özünü böyük sərkərdə və görkəmli siyasi xadim kimi göstərə bilmişdir. Müstəqillik uğrunda müharibədə ABŞ konqresi ordusunun baş komandanı təyin edilmişdi. Vaşinqton hərbi işi bilməyən fermer və sənətkarların nizam-intizamını möhkəmlətmək məqsədi ilə orduda ciddi tədbirlər görürdü. Vaşinqtonun və Lafayetin qoşunları 1871-ci ildə Yorktaun yaxınlığında ingilislərin əsas qüvvələrini mühasirəyə alıb darmadağın etdilər. ABŞ-da konstitusiya qəbul edildikdən sonra 1789-cu ildə Vaşinqton ABŞ- ın ilk prezidenti seçildi. 1793-cü ildə ikinci və sonuncu dəfə prezident vəzifəsinə seçilmək üçün öz namizədliyini irəli sürməyə razılıq verdi. ABŞ paytaxtı Vaşinqtonun şərəfinə adlandırılmışdır. Vaterloo - Belçikada yaşayış məskəni. 1815-ci il iyunun 18-də burada "yüz gün "lük hakimiyyətə qayıtmış I Napoleonun qoşunları ilə hersoq Vellinqtonun komandanlıq etdiyi birləşmiş antinapoleon müttəfiq qoşunları arasında döyüş baş vermişdir. Fransız qoşunları 72 min nəfər və 243 top, müttəfiq qüvvələri isə 67,5 min nəfər və 156 topdan ibarət idi. Çox əlverişli mövqe seçən Vellinqton qoşunlarını yamaclar arxasında fransız artilleriyasının atəşindən gizlətməyə müvəffəq oldu. İngilis əsgərlərinin cəsurluğu sayəsində fransızların ilk hücumu uğursuz oldu, lakin ikinci hücum zamanı onlar bir sıra yüksəklikləri ələ keçirə bildilər. Döyüşün həlledici anında Prussiya qoşunları dəstəsi marşal Blüxerin komandanlığı ilə yürüşlə fransızların cinahına zərbə endirdi. Bu, Vellinqtona imkan verdi ki, əks-hücuma keçib fransız qoşunlarını döyüş meydanından sıxışdırıb çıxarsın. Döyüşdə fransızların itkisi ölən, yaralanan və əsir götürülən 25 min nəfər, ingilislərin - 15 min nəfər, prussiyalılarınkı isə 7 min nəfər olmuşdur. Vaterloo yaxınlığındakı məğlubiyyət I Napoleonun ikinci dəfə hakimiyyətdən imtina etməsinə və Müqəddəs Yelena adasına sürgün edilməsinə səbəb olmuşdur. Vatikan - Romada Monte-Vatikano təpəliyində bir neçə məhəllədən ibarət olan cırtdan dövlət; katolik kilsə başçısının -Roma papasının iqamətgahı. 399
("Voys" - alm. "ağ") - faşist Almaniyasının Polşaya qarşı müharibə planının şərti adı. Hitler tərəfindən 1939-cu il aprelin 3-də təsdiq edilib. 1939-cu il sentyabrın 1-də Polşa üzərinə hücumu nəzərdə tuturdu.
şairi, maarifçisi Mirzə Şəfi Sadıq oğlu (1794 -1852). Vazeh Gəncədə memar ailəsində anadan olmuşdur. Atası onu ruhani görmək istəyirdi, amma atasının ölümündən sonra o, mədrəsəni tərk edərək bir neçə il Cavad xanın qızının mirzəsi olmuşdur. Sonra bir müddət mədrəsə şagirdlərinə nəstəliq xəttini öyrətmişdir. 1840-cı ildən 1846-cı ilə kimi Vazeh Tiflis qəza məktəbində türk (Azərbaycan) və fars dillərini tədris etmişdir. Vazeh 1844-cü ildə Tiflisdə "Divani- hikmət" ədəbi dərnəyi təşkil etmiş və alman şərqşünası Fridrix Bodenştedt də bu dərnəyin üzvü olmuşdur. Vazeh 1846-cı ildən 1850-ci ilədək Gəncədə rus dilindən dərs demişdir. O, 1850-ci ildə İ.Qriqoryevlə birlikdə türkcə (azərbaycanca) "Kitabi-türk" vəsaitini hazırlayır. Vazeh təkrar Tiflisə qayıdır və Tiflis gimnaziyasında dərs deyir. O, Tiflisdə vəfat etmiş və orada da dəfn olunmuşdur. Vazeh öz satirik şerlərində cəmiyyətin çatışmazlıqlarını tənqid edir, şəxsiyyətin azadlığı uğrunda mübarizəyə, varlığın dərk olunması zərurətini qəbul etməyə, daimi hərəkətdə olan təbiəti anlamağa çağırırdı. Vazehin bir çox lirik şerləri xalq mahnısına çevrilmişdir. O, qəzəl, rübai, məsnəvi və s. formalarda yazıb-yaratmışdır. Mirzə Şəfi ilə Azərbaycan və fars dilləri üzrə məşğul olan Bodenştedt onun şerlərini alman dilinə tərcümə edir və onları "Mirzə Şəfinin şərqiləri" adı ilə nəşr etdirir. "Şərqilər" böyük uğur qazanır və demək olar ki, bütün Avropa dillərinə və eləcə də bir çox Asiya dillərinə tərcümə olunur və dəfələrlə nəşr edilir. Şöhrət düşkünü olan Bodenştedt az sonra özünü "Şərqilər"in müəllifi kimi qələmə verməyə başlayır, lakin tapılmış arxiv sənədləri və digər sənədlər onun ədəbi oğurluğunu ifşa edir və Mirzə Şəfi Vazehin müəllifliyini təsdiqləyir.
əfsanəvi, tarixi süjetlərlə, xalq həyatı ilə bağlı əsərlər, eləcə də portretlər çəkirdi. Ən məşhur əsərləri: "Vakx" "Bredanın təslimi", "Səhər yeməyi", "İpəyirən qadınlar". Velaskesin boyakarlığı cəsarətli realist müşahidəçiliyi, modelin xarakterinə müdaxilə etmə qabiliyyəti, incə harmoniya həssaslığı, zərif və zəngin koloritliyi ilə fərqlənir. Venera (Zöhrə) - Roma əsatirlərində ilk vaxtlar bahar, bağ və bostan ilahəsi. Sonralar yunanların Afrodita ilahəsi ilə eyniləşdirilmiş, məhəbbət və gözəllik ilahəsi kimi ona sitayiş edilmişdir.
Venesiya körfəzindəki adalarda yerləşir. Venesiya şəhəri IX əsrdə meydana gəlmişdir. IX – XVI əsrlərdə Venesiya Qərbi Avropa ilə Şərq ölkələri arasında ticarət vasitəçiliyinin iri mərkəzi olmuşdur. Orta əsrlərdə tabeliyində müəyyən Yüklə 4,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|