Rauf Məlikov Nizami İbrahimov MƏKTƏBLİNİn tarix lüĞƏTİ
Yüklə 4,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ulanlar
- Urartu
- Useynov (Hüseynov)
390
- Azərbaycan Respublikasının şimal-şərqində (5 min nəfərə yaxın) və Gürcüstan Respublikasında (6 min nəfərə yaxın) yaşayan xalq. Tarixçilərin çoxu belə hesab edir ki, udinlər qədim uti tayfasının nəslindəndir. Azərbaycan ərazisindəki udinlər helə XVIII əsrin əvvəllərində də "aqvan (yəni alban) və milliyyətcə uti" olmaları haqqında ənənəni saxlamışlar. Azərbaycan Respublikası ərazisindəki müasir udinlər qədim Qafqaz Albaniyasının müvafiq şimal rayonlarında (Qəbələ, Oğuz) məskunlaşmışlar. Müasir udin dili Qafqaz dilləri qrupuna aiddir. Ulanlar - 1) mizraqlı monqol-tatar süvari döyüşçüsü; 2) XVI - XX əsrlərdə Avropada yüngül süvari növü.
- bir tərəfin (dövlətin, qoşunların və s.) digər tərəfə öz şərtlərini yerinə yetirmək haqqında qəti tələbi (qalanı təslim etmək, əsirləri azad etmək və s.).
uluclar - Azərbaycanda ərəb ağalığı dövründən asılı kəndli kateqoriyası. ulus - Mərkəzi Asiya və Sibir xalqlarında başçının və ya xanın tabeliyində olan müəyyən əraziyə malik nəsil-tayfa birliyi.
- dövlət quruluşu forması; burada dövlətin ərazisi federasiyadan fərqli olaraq federativ vahidlərə (ştat, respublika, torpaq, muxtariyyət və s.) deyil, inzibati-ərazi vahidlərinə (rayon, vilayət və s.) bölünür. universitet - əsas elmi fənlərin öyrənildiyi ali elmi-təhsil müəssisəsi. Avropada universitetlər ilk dəfə Bizans imperiyasında meydana gəlib. XII - XIII əsrlərdə belə universitetlər İspaniyada, İtaliyada, Fransada və İngiltərədə yaranmışdır.
- İngiltərədə 1381-ci il anti-feodal kəndli üsyanının rəhbərlərindən biri (digəri - Con Boll). Üsyan İngiltərə qraflıqlarının əksəriyyətini bürümüşdü. İyulda üsyançılar şəhər yoxsullarının yardımı ilə Londona daxil oldular. Kralın yaxın adamlarından bir çoxu edam edildi. Kralla ilk görüş zamanı üsyançılar tələb etdilər ki, bir nəfər də təhkimli olmamalı, torpaq üçünsə yalnız cüzi haqq ödənilməlidir, kral ölkə daxilində ticarətə qoyulan bütün rüsumları ləğv etməli və üsyançılara amnistiya verməlidir. Kral bu tələbləri yerinə yetirəcəyinə vəd verdi. Kəndlilər Londonu tərk etməyə başladılar, amma Uot Taylerin dəstəsi şəhərdə qaldı. Kralla aparılan ikinci danışıqlar zamanı üsyançılar tələb etdilər ki, təhkimçilik hüququ və feodalların bütün hüquqları ləğv olunsun, vahid kilsə hakimiyyəti yaradılsın, icma torpaqları qaytarılsın və silklər bərabərləşdirilsin. Danışıqlar zamanı Uot Tayler ölümcül yaralandı. Üsyan yatırılsa da (hərçənd ayrı- ayrı qraflıqlarda çıxışlar bir neçə il davam etdi), İngiltərədə təhkimçilik hüququnun və biyarın ləğvinə yardım etdi.
- ABŞ-da 1972-ci il seçki kampaniyası zamanı Vaşinqtonun "Uotergeyt" hotelində Demokratlar partiyasının mənzil-qərargahında dinləyici qurğunun quraşdırılmasına cəhdlə bağlı hadisələrin təhqiqi. Ağ Evin 391
vəzifəli şəxsləri tərəfindən pulla ələ alma, hədələmə, yalan şahidlik və digər qanun pozuntuları da aşkar edilmişdir. "Uotergeyt məsələsi"ndə təqsirləndirilən ABŞ prezidenti R.Nikson impiçment təhlükəsi altında 1974-cü ilin avqustunda istefa vermişdir.
ən qədim şəhəri. Uran - qədim yunan mifologiyasında səma allahı, Geyanın əri, titanların, siklopların (təpəgözlərin) və yüzəlli nəhənglərin atası; oğlu - allah Kronos tərəfindən devrilmişdir.
arasında (müasir Türkiyə ərazisi) mövcud olmuş qədim dövlət. Urartu dövlətinin faktik yaradıcısı bir sıra dövlət islahatları keçirmiş çar Menua (e.ə. 810 - 786) olmuşdur. Menuanın oğlu və varisi I Argişti (e.ə. 786 - 764) atasının siyasətini davam etdirmişdir. Bundan başqa, onun işğalçılıq siyasəti nəticəsində Assuriya, Manna və Cənubi Qafqaza çoxsaylı yürüşlər təşkil olunmuşdur. E.ə. VIII əsrin ortalarına yaxın Urartunun əraziləri xeyli böyüdü və o, Qədim Şərqin qüdrətli dövlətlərindən birinə çevrildi. Urartu çarı II Sardur (e.ə. 760 - 730) Manna dövlətinin bir hissəsini Urartuya tabe etdi. Manna hökmdarı İranzu Urartu tərəfindən tutulmuş Manna torpaqlarını müharibə edərək geri qaytardı. Lakin Urartu çarı I Rusa (e.ə. 730 - 714) Mannanın Zikirtu vilayətinin canişini Metattini İranzuya qarşı üsyan qaldırmağa sövq edə bildi. E.ə. 716-cı ildə də Manna hökmdarı Azaya qarşı baş vermiş üsyanda yenə Urartu çarı I Rusanın adı çəkilir. E.ə. 714-cü ildə əvvəlcə Metattiyə, sonra isə Urartu çarı I Rusaya zərbə endirən Assuriya hökmdarı II Sarqon Urartunun cənub-şərq vilayətlərini darmadağın etdi. I Rusa özünü öldürdü. Bundan sonra Urartu əvvəlki qüdrətini bərpa edə bilmədi və e.ə. VI əsrdə Midiya tərəfindən işğal edildi.
memarlıq tarixçisi, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının akademiki (1945), SSRİ xalq memarı. Onun layihəsinə əsasən M.F.Axundov adına kitabxana, Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının kompleksi inşa edilmişdir. M.Ə.Hüseynov memarlıq və şəhər quruculuğu məsələləri üzrə bir sıra əsərlərin müəllifidir. usta (sexdə) - orta əsrlərdə xırda, iqtisadi cəhətdən müstəqil istehsalçı-sənətkar. Öz şəxsi emalatxanasında işləyən, tabeliyində köməkçiləri və şagirdləri olan tamhüquqlu sex üzvü. Kəndlilərdən fərqli olaraq usta düzəltdiklərini sifarişlə və ya satış üçün hazırlayırdı. Şah əsər (şedevr) yaratmaqla imtahan verən usta köməkçiləri usta ola bilərdilər. uşr, uşur (ər. "ondabir") - müsəlman ölkələrində natural vergi və ya rüsum; 1) fəth hüququ, xəlifə hədiyyəsi və ya becərilməsinə görə xərac alınmayan Yüklə 4,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|