Rauf Məlikov Nizami İbrahimov MƏKTƏBLİNİn tarix lüĞƏTİ
Yüklə 4,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Britaniya imperiyası
- Brut Lutsi Yuni
- Brut Mark Yuni
- Buxara xanlığı
- Busefal
81
və s.) meydana gəldi. Bundan sonra bitkilər, heyvanlar, quşlar, böcəklər, iblislər yaradılır. Bütün canlı aləm, dünyanın bütün nizamı Brahma tərəfindən idarə olunur, istiqamətləndirilir və nəzarətdə saxlanılır. Brahmanın ömrünün uzunluğunu kainatın xronoloji çərçivəsi müəyyən edir - Brahma 311.040.000.000.000 "insan" ilinə bərabər olan "yüz Brahma ili" yaşamalıdır. brahmanlar - qədim Hindistanda kahinlər kastası. Hesab edilirdi ki, Brahma öz dodaqlarından kahin brahmanları yaratmışdır. Buna görə də onlar adamlarla Brahmanın adından danışa bilərlər. Kahinləri hər evə dəvət edir, allaha qurban vermək istəyirdilər, belə ki, kahinlər qurbanvermənin icraçısı, din bilicisi və şərhçisi idilər. Brahmanlar hindlilərin birinci ali kastası sayılır. Bretan - Fransanın şimal-qərbində yarımada. Adı buraya köçmüş brit tayfaları ilə bağlıdır.
- mətbuat nümayəndələrinin qısa yığıncağı. Belə toplantıda xüsusi səlahiyyətli şəxs tərəfindən hökumətin, hər hansı partiyanın, təşkilatın və ya ayrıca siyasi xadimin müəyyən məsələ üzrə mövqeyi açıqlanır. Britaniya - müasir İngiltərənin brit tayfasından alınmış qədim adı. E.ə. 55 - 54-cü illərdə Yuli Sezarın Britaniyanı tutmaq cəhdləri uğursuz oldu. Lakin eramızın I əsrində romalılar Britaniyanı işğal etdilər. V - VI əsrlərdə isə Britaniya anql və saks german tayfaları tərəfindən tutuldu.
- istilahı bütövlükdə Böyük Britaniyanı, onun dominionları və müstəmləkələrini bildirir. Rəsmi olaraq XIX əsrin 70-ci illərindən istifadə edilir. britlər - kelt tayfaları, e.ə. VIII əsrdən eramızın V əsrinədək Britaniyanın əsas əhalisi. Britlərin dəyanətli müqavimətləri və üsyanları romalıların Britaniyada istilalarını zəiflədirdi. Britaniyanın anql və saks german tayfaları tərəfindən istila edildiyi dövrdə britlər qismən məhv edilmiş, qismən də Uelsə, Şotlandiyaya və Qalliyanın şimal-qərbindəki yarımadaya (sonralar Bretan adlandırıldı) köçürülmüşlər.
- Qədim Roma əfsanəsinə görə, Romada respublikanın əsasını qoyan. Patrisilərin sonuncu Roma hökmdarı Tarkvini Qordoya qarşı baş vermiş üsyanına rəhbərlik etmişdir. E.ə. 509-cu ildə sonuncu hökmdarın qovulmasından sonra Brut Roma Respublikasının konsullarından biri olmuşdur.
(e.ə. 85 - 42) - Qədim Roma siyasi və hərbi xadimi, ən bacarıqlı sərkərdələrdən və Sezarın öz oğlu kimi münasibət bəslədiyi dostlarından biri. Romada vətəndaş müharibələri illərində Pompeyin tərəfində Sezara qarşı çıxmışdır, lakin Sezar qələbə çaldıqdan sonra onu bağışlamış və Sizalpin Qalliyasına canişin təyin etmişdi. E.e. 44-cü ildə respublikaçı senatorların senatın yığıncağında Sezarın öldürülməsi ilə başa çatan sui-qəsdinə rəhbərlik etmişdi. Roma əhalisi tərəfindən dəstəklənməyən Brut paytaxtdan qaçmaq məcburiyyətində qaldı. Sui-qəsdçilər Makedoniyada qoşun toplamağa başladılar. E.ə. 42-ci ildə Filipp yaxınlığındakı döyüşdə respublikaçıların qoşunları Antoni və
82
Oktavianın qoşunları tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı. Qılınc üzərinə yıxılan Brut özünü öldürdü. buddizm - dünyanın bütün ölkələrində davamçıları olan üç dünyəvi dindən biri. Buddizm e.ə. VI əsrdə Hindistan yarımadasında meydana gəlmişdir. Buddizmin banisi hind şahzadəsi Siddhartha Qautama (e.ə. 623 - 544) olmuşdur. 29 yaşına çatan şahzadə Qautama sarayı və arvadını tərk edib cəlayi-vətən oldu. 7 il sərgərdan, tərki-dünya həyat sürdükdən sonra Qautama özünü Budda ("Oyanmış") adlandırdı və təlimini ) təbliğ etməyə başladı. Buddizm öyrədir ki, həyat bütün təzahürlərində şor və iztirab mənbəyidir. Bu şerə qalib gəlmək üçün insan onu əhatə edən aləmdən imtina etməli və rahib olmalıdır. Yalnız müəllimin rəhbərliyi altında rahib olduqdan sonra insan öz hissləri və arzularına qalib gələ bilər. Digər dünyəvi dinlərdən fərqli olaraq buddizm gerçəklik haqqında düşünmək yolu ilə tədricən özünə qapılmaqdan ibarətdir. Beləliklə, insanın dini şərəfi yalnız onun özünün şəxsi davranışından asılıdır. Ayinlərin bu sayaq sadəliklə icrası buddizmin dünyanın müxtəlif ölkələrində geniş yayılmasına səbəb olmuşdur.
- Almaniyada Veymar şəhəri yaxınlığında 1937 - 45-ci illərdə alman-faşist həbs düşərgəsi. Buhenvaldda saxlanılan 56 min məhbusdan 10 mini öldürülmüşdür. 1958-ci ildə Buhenvaldda memorial kompleks açılmışdır. Buxara əmirliyi - 1747- 1920-ci illərdə Mərkəzi Asiyada dövlət, 1868-ci ildən Rusiya imperiyasının vassalı. Paytaxtı – Buxara. Əmirləri Mınqıtlar sülaləsindən idilər. 1920-ci ildə Qırmızı Ordu tərəfindən işğal olunmuşdur. 1924- cü ildə milli sərhədləşmə nəticəsində onun ərazisi Türkmənistan, Özbəkistan və Tacikistan SSR tərkibinə daxil olmuşdur.
- XVI - XVIII əsrlərdə Mərkəzi Asiyada, paytaxtın Buxaraya köçürülməsindən sonra yaranmış dövlət. Daha çox II Abdulla xanın hakimiyyəti illərində XVI əsrin ikinci yarısında genişlənmiş və siyasi nüfuza malik olmuşdur. Həştərxanilər sülaləsi dövründə zəifləmişdir. 1740-cı ildə Nadir şah tərəfindən tutulmuşdur. 1747-ci ildən Buxara əmirliyi adlanmışdır. Busefal - Makedoniyalı İsgəndərin atı. E.ə. 326-cı ildə ölmüşdür. Onun şərəfinə İsgəndər Hindistanda Busefaliya şəhərini saldırmışdır.
(1242) - 1242-ci il aprelin 5-də buz bağlamış Çud gölü üzərində Aleksandr Nevskinin başçılığı altında Novqorod rus qoşunları ilə alman cəngavərlərinin Tevton ordeni arasında baş vermiş döyüş. Alman cəngavərlərinin tam məğlubiyyəti ilə başa çatdı.
- Yerin tarixində bir neçə dəfə soyuqlaşma və istiləşmə dövrlərinin bir-birini əvəz etdiyi mərhələ. Sonuncu buzlaq dövrü 100 min il əvvəl başlamışdı. O zaman Avropa və Asiyanın şimalında nəhəng buzlaq əmələ gəlmişdi - buz təbəqəsinin qalınlığı 2 kilometrədək olmuşdur. Buzlağın ucları indiki Kiyev,
Yüklə 4,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|