Tamsillar
535
sacaya m .
LeylaK ağlaya-ağlaya yır-yığış edir, başqa bir yera KÖçmaya
hazırlaşır. Bunu göran qonşusu Vağ soruşur:
- Qonşu , xeyir ola, hara Köçürsan? Na olub?
LeylaK deyir:
- Vağ, daha na olacaq. Har dafa TülKü mani qorxudub, bala
larımı bir-bir alıb yeyir. Mana möhlat verdi, vada vaxtı galib, bal
ta ila, mişarla ağacı Kasib balalarıının hamısını yeyacaK.
Vağ qah-qaha çaKib güldü :
- LeylaK, san Ki, avammışsan, ay evi dağılanın balası, tülKü
sana na eda bilar, o yerda, san göyda, ağacın başında. Avam Ley
laK , tülKünün baltası, mişarı hardadı, onun Kasar tutan alimi var?
Bax , leylaK, sana bir sirr öyradib gediram . Olmaya-olmaya bu sirri
tülKüya açasan.
LeylaK dedi:
- Vağ, tülKüdan san da qorxursan?
- Ela-bela, mardi-mardana yox . Bu uzun dimdiyimla vurub,
tülKünün iKi gözünü çıxararam . Amma tülKünün tülKülüyündan,
hiylasindan ehtiyat ediram . Bil Ki, tülKülarin hiylasi çoxlarını ha
da verib. Ağzında tülKü deyirsan .
LeylaK dedi:
- Qurban olum , Vağ, mana balalarımı xilas etmaKdan danış.
Vağ dedi:
- TülKü galanda aliboş galacaK . San onu qabaqla, de Ki, tül-
KÜ, baltan, mişarın hanı? DeyacaK Ki, Kolun dalına qoymuşam . De
Ki, get gatir. TülKünün acizliyini onda göracaKsan . San bu söz la
onun başına bir qazan qaynar su töKmüş olacaqsan .
Bir gün TülKü qaça-qaça Leylayin yuvası olan ağacın dibina
galdi va Leylaya dedi :
- At balanın birini, acam .
LeylaK ondan soruşdu :
- Hanı sanin baltan, mişarın, a TülKü?
TülKü:
- Kolun dibina qoymuşam, - dedi.
LeylaK qanadlarını oynada-oynada dedi:
- TülKü , sanin baltan, mişarın hardandır, sanin Kasar, tutan
alinmi var? Neça ildir man avaını aldadıb balalarımı yemisan. Man
göyda, ağacın başında, san yerda, ağacın dibinda. Qanadınmı var
uçub bura qonasan? Heç o şala quyruğunu yerda gazdira bilmirsan.
Çıx get, daha mani qorxuda bilmazsan.
5 3 6
Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası
TülKü yazıq görKam alıb Leylaya yalvarınağa başladı:
- LeylaK, sanin müallimin sana yaxşı dars verib, hala! olsun.
Onda na olar, onun adını de, qoy man da bir maslahat alım, ac qal
mayım . Man da bir ruzi tapım, sanin balalarından gözümü çaKim .
Sirrsaxlamaz LeylaK o saat yumşaldı .
- TülKü, Kim olacaq, yaxınlıqdaKı qamışlıqda yaşayan qon
şum Vağ.
TülKü :
- Hala! olsun, uzunboğaz Vağa, sanda bu ağıl? NeynaK , san
durursan, şalaquyruq tülKü durur. Salamat qal, Leyla K, - deyib
getdi.
TülKü intiqam almaq üçün qamışlığın atrafında Vağı axtarır
dı . Vağ birdan qamışlıqdan çıxdı. Vağın uzun boğazını, qılınc Kimi
dimdiyini göranda TülKünün qorxudan tüKü ürpaşdi, dili tutar
tutmaz :
- aziz im V ağ, heyran qalmışam sa nin uzun boğazına, dimdi
yina. Deyiram, geca yatanda bu boyun-boğazı soyuqdan neca qoru
yursan?
Vağ cavab verdi:
- Na galib manim uzun qanadlarıma, harasi bir yorğan boy
dadı, çaKirarn başıma, lazzatla yatıram .
TülKü dedi:
- Düzü , yerişini, duruşunu çox görmüşam, amma yatışını heç
görmamişam .
Vağ cavab verdi:
- Onu da görarsan.
TülKü :
- Na vaxt?
V ağ:
- Ela indi.
TülKü :
- Qurban olum o uzun boğazına, bir yat, qanadlarının duru-
şuna da baxım .
Vağ yatdı. Qanadlarının biri ila boğazının bir tarafini örtdü .
TülKü :
Bas bir tarafi açıq qaldı.
V ağ:
- A TülKü, altıaylıq deyilsan Ki, hövsalan olsun, gözla da.
Vağ o biri qanadını da çaKib, boyun-boğazını, başını tamam
örtdü .
Tamsillar
5 3 7
TülKü atılıb darhal Vağı tutdu.
V
ağ:
- TülKü , bu na hiyladi?
TülKü :
- Bas Leylaya dars verib müallimliK edanda bilmadin Ki, Tül
KÜ maKtabi çoxdan bitirib.
Andın İKİ başı olur
Sürü dağdan arana enir. Qabaq qolunun biri qırılmış qara qo
yun arxacda qalır. Ela bilir sahibi sürünü sağına gatiranda onu bu
rada göracaK, sınıqçı gatirib qolunu sarıtdıracaq.
Qoyun bir da görür, oba Köçüb yurdu qalıb. Yurd yerinda bir
canavar harlanir. İstayir birtahar aradan çıxsın, görür yox, cana
var ona sarı galir. Canavarın pancasindan hara qaça bilardi, tarpan
mayib, deyir, halKa m ana bela galir, m ani h eç gözü almayı b, man
qara, arxac qara, bir az sümsünaraK, ötüb KeçacaK .
LaKin Canavar düz onun üstüna galir, qoyunun qabağında da-
yanır, onu mazammata başlayır.
- M ani m yurdumda na gazirsan?
Qoyun deyir:
- Bura ata-babadan bizim yurddu .
Canavar deyir:
- San mani neca inandıra bilarsan Ki, bura sizin yurddu?
Qoyunun dili gödalir, axı sahibinin heç olmasa bir atı, ya da
bir ulağı burda olsaydı, o, qoyunun sözünü tasdiq edardi. indi qo
yun lap yüz dafa and içsin, aman elasin, Canavarı inandıra bilar-
mi?
Qoyun dedi:
- Bas san neca inandırarsan Ki, bura bizim yox, sizinKidir?
Canavar öyüna-öyüna deyir:
- Bu saat bura yüz şahid yığaram .
Canavar bela deyib dağın dalına aşır Ki, tülKüdan, çaqqaldan
birini tapıb gatirsin, şahidliK elatdirsin .
Bu zaman qara qoyunu sürüda görmayan Bozdar geri götürü-
lür, özünü arxaca salır.
Qoyun onu görüb üraKlanib deyir:
- San get, o qayanın altında gizlan, man ösKüranda çıxarsan .
Bozdar harnin yerda gizlanir. Canavar tülKünü gatirib galir.
TülKü çatan Kimi qoyunu hadalamaya başlayır:
- Man gözümü burda açmışam . RahmatliK babam buraları
Dostları ilə paylaş: |