Редактор: Филолокија елмләри доктору, профессор тејмур әҺМӘдов
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
xülyalarının ifşa olunması, əsl həqiqətin dünya ictimaiyyətinə catdırılması işində böyük səy göstərirlər. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, Qarabağ avantürasının təbliğat, maddi və hərbi təminatında erməni diasporasının xaricdəki fəaliyyətinin genişliyi, çoxsahəliliyi, nizamlı quruluşu heyrət doğurur. Bu da təsadüfi deyil. Çünki, erməni diasporasının və lobbisinin köklü ənənəsi, tarixi səbəbləri var. Hələ qırxıncı illərdə Ermənistanda xarici diaspora ilə işləmək üçün xüsusi komitə yaradılmışdır. Eyni zamanda, 1988-ci ilin fevral, ayından başlayaraq Azərbaycana qarşı erməni təcavüzü başlayandan sonra xarici ölkələrdə yaşayan 30 milyondan artıq azərbaycanlının səsi uzun müddət eşidilmədi. Belə hal respublikamızda həqiqətən haqlı təəccübə səbəb oldu. Xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan mədəniyyət cəmiyyətləri 1988-ci ildən sonra öz fəaliyyətlərini xeyli gücləndirdilər və müxtəlif ölkələrdə yeni-yeni cəmiyyətlər, mərkəzlər yaranmağa başladılar. 1990-cı ilin qanlı yanvarından sonra bu cəmiyyətlərin və mərkəzlərin səsi demək olar ki, dünyanın bütün, böyük dövlətlərindən eşidilməyə başlandı. Bizim günlərdə artıq xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın səsi çox gur eşidilir. Onlar Azərbaycan Respublikasında baş verən hər böyük siyasi hadisəyə hay verirlər, qaçqınlar üçün dərman və paltar göndərirlər. Azərbaycanlı biznesmenlərin çoxu indi Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatına, elminə sərmayə qoymağa hazırdırlar və bunun üçün müvafiq zəruri şəraitin yaradılmasını gözləyirlər. Bütün bunlar son illərdə müstəqillik və demokratiya yollarında geniş addımlar atmağa başlayan respublikamızda xarici soydaşlarımızla bağlı aparılan ardıcıl işlərin və konkret addımların nəticəsidir. Son bir neçə ildə xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan mədəniyyət mərkəzləri və cəmiyyətləri ilə əlaqələr xeyli intensivləşmişdir. “Azərbaycan dünyası” Beynəlxalq əlaqələr Mərkəzi və “Vətən” cəmiyyətinin fəaliyyəti ilə yanaşı, respublikamızın bir sıra əlaqədar təşkilatları da xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızla sıx əlaqə yaratmağa təşəbbüs göstərmişlər. 1990-cı ildə İstambulda Azərbaycan cəmiyyətlərinin birinci beynəlxalq qurultayı olmuşdur. Həmin qurultayda bütün dünyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan mədəniyyət mərkəzlərinin və cəmiyyətlərin vahid ittifaqda birləşdirməsi barədə qərar qəbul olunmuş, əlaqələndirmə şurasının yaradılması təklif edilmişdir. Bu qurultay ilk növbədə xarici ölkələrdəki Azərbaycan cəmiyyətlərinin fəaliyyəti, onların bir-birinə bənzər problemləri ilə tanışlıq baxımımdan böyük əhəmiyyət kəsb etdi. 1991-ci ilin yanvarında Respublikada Nazirlər Kabineti “Ayrı-ayrı respublikalarda yaşayan azərbaycanlılarla əlaqələri möhkəmləndirmək, milli mədəniyyətin, doğma dilin və ənənələrin inkişafında onlara kömək göstərmək tədbirləri haqqında” qərar qəbul etmişdir. Respublikamızdan kənarda fəaliyyət göstərən Azərbaycan mədəni cəmiyyətləri arasında əlaqə yaratmaq və aparılan işləri düzgün istiqamətləndirmək məqsədi ilə mart ayının 28-dən 30-dək Bakı şəhərində Mədəniyyət Nazirliyi xətti ilə Azərbaycan Mədəni cəmiyyətləri sədrlərinin iştirakı ilə seminar müşavirə keçirilmiş, konkret vəzifələr müəyyənləşdirilmişdir. Respublika Mədəniyyət Nazirliyi Azərbaycan mədəniyyət mərkəzlərinə maddi kömək göstərmək məqsədi ilə bir sıra konkret tədbirlər görmüşdür. Demək olar ki, cəmiyyətlərin əksəriyyəti ədəbiyyat, rəsm əsərləri, musiqi alətləri, milli geyimlərlə təmin olunmuşlar. Bazar günü məktəblərində Azərbaycan dilinin tədrisi üçün onlara nazirlik tərəfindən nəşr olunan “Azərbaycan dilini öyrənirik” qramvallar albomu göndərilmiş, dahi Nizaminin 850 illik yubileyi ilə əlaqədar olaraq Tallində, Daşkənddə, Sankt-Peterburqda, Kiyevdə, Xarkovda, Minskdə, Moskvada və başqa şəhərlərdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan mədəni mərkəzləri ilə birlikdə geniş tədbirlər keçirilmiş, keçmiş ittifaq respublikalarında bir çox şəhərlərdə Novruz bayramı münasibətilə şənliklər təşkil edilmişdir. Bu şənliklərdə respublikanın ayrı-ayrı folklar kollektivləri çıxış etmiş, artistlərimiz teatrlaşdırılmış tamaşalar göstərmişlər. Həmin ilin iyun ayında isə Zuğulbada keçmiş SSRİ-nin müxtəlif şəhərlərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikası Azərbaycan milli mədəniyyət mərkəzləri və cəmiyyətləri nümayəndələrinin konfransı çox səmərəli olmuşdur. 1992-ci ildə də xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızla əlaqələr möhkəmləndirilmişdir. Belə ki, aprel ayında Bakıda xarici ölkələrdəki Azərbaycan mədəniyyət mərkəzləri və cəmiyyətlərinin əlaqələndirmə mərkəzi yaradılmış, avqusta isə xaricdəki Azərbaycan cəmiyyətlərinin Bakı konfransı keçirilmişdir. Bakıda Dünya azərbaycanlılarının birinci qurultayı keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Xalqımızın tarixində çox
əlamətdar ictimai-siyasi hadisə olacaq həmin qurultayın əhəmiyyəti böyük olacaqdır. İndi uzun və əzablı ayrılıq sona çatıb. Xaricdə yaşayan həmvətənlərimiz də özlərini müstəqil Azərbaycan dövlətinin vətəndaşı kimi hiss etməli, onların halalca haqqı özlərinə qaytarılmalı, ədalət bərpa olunmalıdır. Bax, qurultay bu tarixi və bəşəri vəzifəni müəyyən dərəcədə həyata keçirməlidir. Xaricdəki azərbaycanlılar cəmiyyətlərinin bir-biri ilə, eyni zamanda respublikamızla əlaqələrini möhkəmləndirmək, onların fəaliyyətini tənzimləmək, qürbətdəki soydaşlarımızın təşkilatlanmasını sürətləndirmək, həqiqətlərimizin onların vasitəsi ilə daha çox ölkəyə yayılmasını təmin etmək, mühacir qardaşlarımızın hüquqlarını qorumaq, xaricdəki milyonlarla azərbaycanlının mədəni muxtariyyət qazanmasına səy göstərmək də bu ali məclisin məqsədlərinə daxil olacaqdır. Xaricdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan cəmiyyətlərinin və mədəniyyət mərkəzlərinin nümayəndələri vaxtaşırı respublikamıza gəlir. Respublikamızın ictimai siyasi, iqtisadi və mədəni həyatı ilə yaxından tanış olurlar. Müstəqillik yollarına çıxan Şimali Azərbaycanda gedən demokratik dəyişikliklər soydaşlarımıza dərin təsir bağışlayır, onları sevindirir. Öz növbəsində Azərbaycan ictimai və mədəniyyət xadimlərinin, incəsənət ustalarının xaricdəki çıxışları və görüşləri soydaşlarımızla əlaqələrin möhkəmlənməsinə kömək edir. Son vaxtlar dövlət səviyyəsində görülən tədbirlər, ictimai təşkilatların, xüsusən “Yurddaş”, “Vətən”, “Tanıdım”, “Sodrucestvo”, “Bakılı” və digər cəmiyyətlərin, Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun fəaliyyəti xaricdəki həmvətənlərimizlə əlaqələrin rəngarəngliyini müəyyən dərəcədə zənginləşdirmişdir. Lakin ictimai-siyasi həyatda gedən demokratik proseslər soydaşlarımızla, onların yaratdıqları cəmiyyətlərlə, mədəni mərkəzlərlə, təşkilatlarla əlaqələrin daha da genişlənməsini, dərinləşməsini, onların fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsini tələb edir. Heç şübhə yoxdur ki, dünya azərbaycanlılarının ilk qurultayının keçirilməsi yurddaşlarımızla və soydaşlarımızla əlaqələrin möhkəmlənməsində mühüm vasitə olacaqdır. Qurultaya xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan cəmiyyətlərinin və mədəniyyət mərkəzlərinin işləməsinin əlaqələndirilməsinə imkan yaradacaq, yeni bir nüfuzlu beynəlxalq qurumun təşkilinə, onun daha səmərəli və müntəzəm fəaliyyət göstərməsinə şərait yaradacaqdır. Bütün Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|