1-jadval
O’zbekiston Respublikasi yalpi ichki mahsulotining tarmoqlar bo’yicha tarkibi (joriy narxlarda, mlrd. so’m)
Manbaa: O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma‘lumotlari asosida muallif tomonidan ishlab chiqildi.
|
1995 y
|
2000 y
|
2005 y
|
2010 y
|
2015 y
|
2018 y
|
I. YaIM, jami
|
302,8
|
3 255,6
|
15 923,4
|
62 388,3
|
171 808,3
|
407 514,5
|
shu jumladan
|
|
|
|
|
|
|
Mahsulotga sof
soliqlar
|
39,8
|
407,6
|
1 690,1
|
5 716,9
|
15 077,3
|
45 563,4
|
II. Yalpi qo’shil
gan qiymat
|
263,0
|
2 848,0
|
14 233,3
|
56 671,4
|
156 731,0
|
361 951,1
|
Qishloq, o’rmon
va baliq xo’jaligi
|
85,1
|
978,5
|
4 192,8
|
11 201,0
|
28 672,2
|
117 315,8
|
Sanoat
|
51,7
|
462,4
|
3 370,9
|
15 114,8
|
40 264,1
|
95 083,9
|
Qurilish
|
21,4
|
196,2
|
771,1
|
3 760,5
|
11 382,6
|
20 734,4
|
Savdo, yashash va
ovqatlanish bo’yi
cha xizmatlar
|
23,1
|
351,6
|
1 400,2
|
5 982,7
|
16 145,3
|
26 493,0
|
Tashish va saqlash,
axborot va aloqa
|
22,1
|
250,6
|
1 676,7
|
7 337,7
|
19 158,2
|
29 868,3
|
Boshqa xizmat
tarmoqlari
|
59,6
|
608,7
|
2 821,6
|
13 274,7
|
41 108,6
|
72 455,7
|
Shuni alohida ta‘kidlashimiz lozimki, 2018 yilda YaIM o‘sish sur‘atiga xizmatlar sohasining ta‘siri 1,8 f.p ni tashkil etdi. Ushbu sohada qo‘shilgan qiymatning o‘sishi 5,4 % ga teng bo‘lib, shundan savdo xizmatlari (avtotransport vositalarini ta‘mirlashni qo‘shgan holda) 4,4 % ga, tashish va saqlash 3,7 % ga, axborot va aloqa 15,3 % ga va boshqa xizmatlar 5,4 % ga oshganini ko‘rishimiz mumkin.
Bugungi kunda xizmatlar sohasi rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotida hal
qiluvchi rol o‘ynagani kabi, O‘zbekistonda ba‘zan uchlamchi sektor deb ataluvchi ushbu soha mamlakat iqtisodiyotining jadal rivojlanayotgan tarmoqlaridan biri hisoblanadi. 2019 yil 1 yanvar holatiga, respublikada davlat reestridan o‘tgan va faoliyat ko‘rsatayotgan 323,5 mingta tashkilot va korxonalardan 213 mingga yaqini aynan xizmatlar sohasida faoliyat ko‘rsatmoqda va bu boshqa sohalar bilan taqqoslaganda eng yuqori ko‘rsatkich hisoblanadi.
Respublikadagi ayni kunda faoliyat olib borayotgan korxona va tashkilotlarni (fermer va dehqon xo‘jaliklaridan tashqari) sohaga ixtisoslashuvu bo‘yicha foizlar kesimida taqqoslaydigan bo‘lsak, bu yerda 65,8 % lik natija bilan aynan xizmatlar sohasi yetakchilik qiladi, undan keyingi o‘rinlarni sanoat (17 %), qurilish (9,0 %) hamda 7,6 % lik ko‘rsatkich bilan qishloq o‘rmon va baliq xo‘jaligiga ixtisoslashgan tadbirkorlik subyektlari egallaydi.
Xizmat ko‘rsatuvchi tashkilot va korxonalar umumiy sonida 153 mingdan
ortig‘i kichik tadbirkorlik subyektlari hisoblanadi. 2019 yil 1 yanvar holatiga ko‘ra ularning ulushi 72,2 % ni tashkil etdi.
1-rasm. Xizmatlar sohasida faoliyat ko’rsatayotgan korxona va tashkilotlarning iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha tarkibi22, (2019 yil 1 yanvar holatiga)% (fermer va dehqon xo’jaliklaridan tashqari) Solishtirish uchun, 2018-yil 1-yanvar holatiga, xizmatlar sohasida 191, 2 mingta korxona va tashkilotlar faoliyat ko‘rsatgan bo‘lib, ularning umumiy tarkibida eng katta qismini savdo xizmatlari (33,0 %) tashkil etgan edi. Undan keyingi o‘rinlarda yashash va ovqatlanish bo‘yicha xizmatlar (9,0 %), tashish va saqlash (6,3 %), axborot va aloqa (3,3 %), sog‘liqni saqlash va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatish (3,1 %) tashkil etgan edi. Respublikada 2018 yil davomida ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmi 146836,3 mlrd. so‘mga teng bo‘lgan bo‘lib, o‘tgan 2017 yilning mos davriga nisbatan o‘sish sur‘ati 108,4 % (28,2 trln. so‘m) ni tashkil etdi. Ko‘rsatilgan bozor xizmatlari tarkibida transport xizmatlari (29,5 %), savdo xizmatlari (26,9 %), moliyaviy xizmatlar (14,4%) hamda aloqa va axborotlashtirish xizmatlarining ulushi (6,6 %) asosiy ustunlikka ega ko‘rsatkichlar bo‘ldi. 22 O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi rasmiy veb sayti. www.mineonomy.uz
Dostları ilə paylaş: |
