Reja: Kirish Asosiy qism

YAMD - mamlakat rezidentlari tomonidan, mamlakatda va mamlakat tashqarisida, ishlab chiqarishda ishtirok etish va mulkdan olingan
boshlang‘ich daromadlari yig‘indisidir.
YAIM va YAMD kо’rsatkichlari о’rtasidagi farqni quyidagi formula
kо’rinishida tasavvur etish mumkin:
YAMD = YAIM + mamlakat rezidentlari tomonidan xorijdan
olingan daromadlar-norezidentlarning mamlakatdan xorijga jo’natgan
daromadlari
YAIM va YAMDning asosiy farqi shundaki ulardan birinchisi mamlakat
rezidentlari tomonidan ishlab chiqarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlar
oqimini о’lchasa, ikkinchisi ular olgan boshlang’ich daromadlarni о’lchaydi.
Sof ichki mahsulot (SIM), Sof milliy mahsulot va Sof milliy daromad
(SMD) kо’rsatkichlari YAIM va YAMD kо’rsatkichlaridan amortizatsiya
(iste‘mol qilingan asosiy kapital) summasi miqdoriga farq qiladi. Ya‘ni:
kapital) summasi miqdoriga farq qiladi. Ya‘ni:
SIM=YAIM-A SMM=YAMM-A SMD=YAMD
Makroiqtisodiy tahlilda shuningdek MHTga kirmagan Shaxsiy daromad (SHD)
kо’rsakichi ham qо’laniladi:
SHD= SMD- [ ISA (Ijtimoiy sug’urta ajratmalari) + T (bilvosita soliqlar) + R1.1
( Korporatsiyalarning foydasiga soliqlar) + R1.3 ( Korporatsiyalarning
taqsimlanmagan foydasi+ biznesning foiz daromadlari) + transfert
to’lovlari(TR) +foizlar ko’rinishida olingan shaxsiy daromad ]
Foizlar kо’rinishida aholi olgan daromadga davlat qarzlari bо’yicha
olingan foiz daromadlari ham kiritiladi. Shaxsiy daromaddan aholi
tо’laydigan daromad solig’i, mulk solig’i va ayrim nosoliq tо’lovlarini ayirib
tashlab shaxsiy tasarrufdagi daromad (ShTD) kо’rsatkichi topiladi. ShTD
uy xо’jaliklari tomonidan iste’mol (C) va jamg‘arish (S) uchun ishlatiladi:
ShTD=C+S
Makroiqtisodiy tahlilda uy xо’jaliklarining SHTD va Yalpi milliy
tasarrufdagi daromad (YAMTD) kо’rsatkichlari о’zaro farqlanadi.
YAMTD = YAMD + Xorijdan olingan sof transfertlar
Xorijdan olingan sof transfertlar = Mamlakat tashqarisidan olingan
transfertlar- Mamlakatdan tashqariga berilgan transfertlar
Yalpi milliy tasarrufidagi daromad yakuniy iste‘mol va milliy jamg’armish
uchun ishlatiladi, ya‘ni: YAMTD= Yakuniy iste’mol + Milliy jamg’armalar
Yakuniy iste‘mol uy xо’jaliklarining iste‘mol xarajatlaridan tashqari
hukumatning iste‘molga xarajatlarini ham о’z ichiga oladi.