Reja: O’quvchilarga sonli va harfli ifodalar haqida tushuncha berish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM,FAN VA INNOVATSIYALAR
VAZIRLIGI


FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI SIRTQI BO’LIMI
Bohlang’ich ta’lim yo’nalishi 22-42 gurux
Ergasheva Mohiraning
MUSTAQIL ISHI


Sonli va harfli ifodalani yechish va soddalashtirish. 
REJA:
1. O’quvchilarga sonli va harfli ifodalar haqida tushuncha berish.
2. Sonlar, arifmetik amallar va qavslardan tuzilgan ifodalar
3. Sonlar, harflar, arifmetik amallar va qavslardan tuzilgan ifodalar

Har bir n natural songa aniq bir haqiqiy sonni mos qo‘yuvchi qonun berilgan bo‘lsa, R₁ haqiqiy sonlar o‘qida x₁, x₂, ..., x_n, ..., yoki nuqtalar (sonlar) ketma-ketligi berilgan deyiladi.

Masalan, har bir n natural songa x_n= son mos qo‘yilgan bo‘lsa,
3; ; 2; ; ….; ; ….
sonlar ketma-ketligi berilganligini anglatadi.
a sonning har qanday oldindan tayinlangan atrofi uchun sonli ketma-ketlikning shunday bir N tartib raqamini ( ga bog‘liq ravishda) tanlash mumkin bo‘lsak, barcha n>N tartib raqamli hadlari uchun tengsizlikni qanoatlantirsa, a soni sonli ketma-ketlikning limiti deyiladi.
n o‘lchovli haqiqiy fazoda har bir k natural songa aniq bir n o‘lchovli M_k nuqtani mos qo‘yuvchi qonuniyat o‘rnatilgan bo‘lsa, R_n fazoda cheksiz n o‘lchovli nuqtalarning ketma-ketligi berilgan deyiladi va M₁, M₂, ..., M_k, ..., yoki ko‘rinishda yoziladi.
Masalan, har bir k natural songa ikki o‘lchovli M_k (2k; ) nuqta mos qo‘yilgan bo‘lsin. Bu esa, R₂ haqiqiy koordinatalar tekisligida
M₁(2; 3), M₂(4; ), M₃(6; 1), ..., M_n(2k; ), ...
nuqtalar ketma-ketligi berilganligini anglatadi.
n o‘lchovli M₀ nuqtaning har qanday atrofida berilgan nuqtalar ketma-ketligining biror-bir mos tartib raqamidan boshlab, barcha hadlari tegishli bo‘lsa, ya‘ni har qanday oldindan tayinlanadigan >0 uchun K tartib raqamni ( ga bog‘liq ravishda) ko‘rsatish mumkin bo‘lsaki, barcha k>K tartib raqamli hadlar bo‘lsa, M₀ nuqtaga nuqtalar ketma-ketligining limiti deyiladi va ko‘rinishida yoziladi.

20.5. Ketma-ketlik limiti ta’rifidan foydalanib, quyidagilarni isbotlang:

a)
Isbot: ixtiyoriy son olamiz, tengsizlikni qanoatlantiruvchi n larni topish uchun tengsizlikni yechamiz. . Shunday qilib, sonining butun qismi bo‘ladi, u holda tengsizlik barcha larda bajariladi. -ixtiyoriy son bo‘lgani uchun
Agar bo‘lsa, larda bo‘ladi.
b) c)
d) qaysi n dan boshlab, tengsizlik o‘rinli bo‘ladi?
Quyidagi limitlarni toping:
20.6. 20.7.
20.8. 20.9.
20.10. 20.11.
20.12. 20.13.
20.14. 20.15.
20.16. 20.17.
20.18. 20.19.
20.20. R² fazoda quyidagi ketma-ketliklarning limiti ekanligini isbotlang:
a) son olaylik.
, bo‘ladi, u holda tengsizlik barcha larda bajariladi. Ta’rifga ko‘ra .
b)
c)
R² fazoda ketma-ketliklar limitini toping:
20.21. 20.22.
20.23.
20.24. Berilgan ketma-ketliklarning 5 ta hadini va umumiy hadi formulasini yozing:
a) b)
20.25. Ketma-ketlik chegaralanmaganligini isbotlang:
a) b)
c) d)
20.26. Ketma-ketlik limitini ta’rifidan foydalanib isbotlang:
a) b)
c) , qaysi n dan boshlab tengsizlik o`rinli bo‘ladi?
Quyidagi limitlarni toping:
20.27. 20.28.
20.29. 20.30.
20.31. 20.32.
20.33. 20.34.
20.35. 20.36.
20.37.
20.38. 20.39.
20.40.