304
731 saylı “Sair əməliyyat xərcləri” hesabının debetində çıxan, silinən
aktivlərin faktiki maya dəyəri və onların satışı ilə əlaqədar olan məsrəflər, misal
üçün, satış bazannın öyrənilməsi üzrə xərclər toplanır. Buradaca büdcəyə
keçirilməli olan, qeyri-maddi aktivlərin satışına görə malalanlardan alınmış əlavə
dəyər vergisi əks etdirilir.
Bu hesabın kreditində qiymətlilərin satışından əldə edilən vəsait, daha
doğrusu, satılmış əmlaka görə təşkilata çatası məbləğ əks olunur. Qeyri-maddi
aktivlərin obyektlərinin satışı və sair çıxmaları zamanı bu hesabın kreditinə
həmçinin köhnəlmə məbləği silinir.
Beləliklə, 731 saylı “Sair əməliyyat xərcləri” hesabının debet və kredit
hissələrini müqayisə etmək yolu ilə qeyri-maddi aktivlərin silinməsi üzrə
əməliyyatlarla əlaqədar mənfəət və ya zərəri müəyyən etmək olur.
Qeyri-maddi aktivlərin təşkilatdakı hərəkəti ilə əlaqədar olan
əməliyyatların mühasibat hesablarında əks etdirilməsi
JVo
Əməliyyatların məzmunu
Müxabirləşən hesablar
Debet
Kredit
1
2
3
4
1.
Təsisçilər tərəfindən nizamnamə kapitahna onların qoyuluşu
hesabına qeyri-maddi aktivlər keçirilib:
a) mədaxil edildikdə
101
302
b) nizamnamə kapitalına aid edildikdə
302
301
2.
Başqa təşkilat və şəxslərdən ödəmə hesabına qeyri- maddi
aktivlər əldə edilib
101
221,
223,
531,538
3.
Kənar təşkilatlardan və şəxslərdən əvəzsiz olaraq, habelə
hökumət orqammn subsidiyası kimi qeyri- maddi aktivlər daxil
olub
101
335
4.
Qeyri-maddi aktivlər təşkilatdan çıxmışdır
a) ilkin dəyəri
731
101
b) köhnəlmə məbləği
102
731
c) çıxan zaman zərər alındıqda
801
731
ç) çıxan zaman mənfəət əldə edildikdə
731
801
d) satışdan vəsait daxil olduqda
223
731