119
Mənzər:
—Vaxsey, vaxsey, qiyamət imiş, — dedi. — Nemət qardaş
başına dönüm, ver bir də qulaq asaq.
Nemət düyməni basdı. Bir də qulaq asdılar.
Mənzər yenə səsləri tanıyır:
—Sürəyya bacı! Bikə xala! Vay evinəcən, — deyə
qışqırırdı:
Yenə Nemətin səsi gəldi.
—Bir də mən görsəm ki...
Nemətlə Mürşüd şahmat oynamağa başladılar.
Mürşüdün adəti vardı. Oynayan vaxtda aramsız danışır,
oxuyardı.
—Deyir, çünki oldun dəyirmançı, çağır gəlsin dən Koroğlu.
Yaxşı, Nemət müəllim, mən burdan sənə şah desəm, hara
gedərsən? Aha, bura, çox gözəl, çox da pakizə, deyir qızım
sənə başmaq alım, al dədə, qurbanın olum. Al, bir dənə də şah.
Deyir şax, şax, uşaqsan, uşax. Dərsə gedən bir uşaq, çıxdı buz
üstə qoçaq, durdu qoçaq neylədi, buza belə söylədi. Nə söylədi,
söylədi ki, mən bu topu götürürəm, bu atla, soruşsan niyə
deyərəm neçin ki, lazımdır, Deyir, dağlar dağımdı mənim, qəm
oylağımdı mənim, dindirmə, deyir, qan ağlaram, çünki yaman
çağımdır mənim, hə... ki... qızı verdilər keçələ, bəs bir gün
gördülər... nə gördülər, gördülər ki... şah, bir də şah deməli belə
getdin, çox yaxşı, indi sən mənə şah deyirsən, lap əcəb
eləyirsən, — birdən-birə elə bil Mürşüdün söz axını qurudu, bir
az tutulan kimi oldu, başını qaldırıb maddım-maddım Nemətə
baxdı, — boy, mən matam ki, — dedi, — ə, bu necə oldu, ə?
Bu biri topu görmədim zəhrimarı, ay sənin saqqalın ağarsın,
pəh atonnan, udmuşdum e, əməlli-başlı səni sıxışdırırdım, tfu,
andıra qalasan belə oyun. Yaxşı, birini də düzək.
Dəhlizdən səslər gəldi.
Sürəyya:
—Xoş gəlmisiz, keçin içəri, — deyirdi.
Nemət səslərindən gələnləri də tanıdı. Sürəyyanın ortancıl
120
bacısı Tahirə və onun əri Cabbar idi.
Nemət ayağa durub onların qabağına çıxdı.
Cabbar allahın fağırı idi. Vur qapazı başına, al çörəyi
əlindən. Tahirə isə atmaralı idi.
Ər də, arvad da kimyaçı idilər. Ər elmlər namizədi. Arvad
elmlər namizədi. Ər indi doktorluq dissertasiyasını yazırdı.
Cabbar sözləri çox aydın və təmkinlə tələffüz elər və sırf
ədəbi dildə danışardı: "Mən və Tahirə artıq beş ilə yaxındır ki,
nigahdayıq. Biz mütəmadiən hər axşam dənizkənarı bağa gedib
təmiz hava qəbul edirikU və b. k.
Sısqamətən bir oğulları vardı. Nemət onu görəndə ürəyindən
qara qanlar axırdı. Çünki haçan görsəydi Tahirə ritorik
suallarla uşağın canını boğazına yığırdı: "Alik necə çörək
yeyir? Alik pis çörək yeyir. Bəs Fatik necə yeyir? (Uşağın adı
Fuad idi) Fatik yaxşı yeyir. Alik mamasını neyləyir? Alik
mamasını incidir. Bəs Fatik? Fatik mamasının sözünə baxır".
Uşaq bütün bu ritorikanı çox laqeyd və biganə görkəmlə
dinləyirdi. Mənfur Alikin kim olduğunu heç kəs bilmirdi.
Tahirə özü də bilmirdi. Nemətə elə gəlirdi ki, bu mifik bir
varlıqdır. Fatikin mələkliyiylə müqayisə üçün peyda olmuş bir
iblisdir.
Bir həftə bundan qabaq Cabbargil təzə mənzilə
köçmüşdülər.
Amma köçməyə çoxdan hazırlaşırdılar. Altı ay söhbətlərinin
əsas mövzuları mənzil məsələsi idi.
Bundan əvvəl isə düz üç il ayrı mövzuları vardı. Üç il
bundan qabaq Dunayla səyahətə çıxmışdılar, altı ölkədə
olmuşdular. Nemət düşünürdü ki, özlərinə bilmirəm, amma
camaata bu səyahət çox baha oturdu. Kim, harda, nədən
danışsaydı Tahirə dərhal onun sözünü ağzında qoyub deyərdi:
—Yadında, Caboş, biz Ruminiyada olanda...
(Ümumiyyətlə, onda bu xasiyyət vardı, birinci növbədə
ərinin, sonrakı növbələrdə başqalarının sözünü yarımçıq kəsib
ya etiraz edər, ya təshih edər, ya da tamam başqa, heç dəxli
121
olmayan bir məsələdən danışmağa başlardı).
Cabbar da təmkinlə:
—Bəli, Tahirə, — deyə cavab verərdi. — Lap yaxşı
yadımdadır.
Tahirə ərini Caboş çağırırdı. Bilmirəm bu bacılarda nə
adətdir. Alya da o boyda zırpı kişiyə Murzik deyir.
—"Caboş, Murzik! Yaxşı ki, Sürəyya mənə belə bir ad
qoymayıb".
Nemətin yanında Caboş, ya Murzik deyəndə əti tökülürdü.
Çimkinirdi, elə bil qapının dalından açıq-saçıq bir səhnə, ya
başqasının yığışılmamış yorğan-döşəyini, yad adamın alt
paltarını, ya nə bilim nələr görürdü.
Tahirə:
—Caboş, — dedi, — görürsən. Sürəyyagil təzə maqnitofon
alıblar.
—Bəli, görürəm. Çox mübarəkdir. Sağlıqlarına qismət
olsun.
—Sağ ol.
—Yadında, Caboş, Avstriyada maqnitofon gördük e, belə
sarı qutuda?
Nemət: "Aman allah", — deyə düşündü.
—Təzə eviniz necədir? — deyə soruşdu. Hər halda ev
söhbəti nisbətən təzə idi, qulağı yağır eləməmişdi.
Cabbar:
—Yaxşıdır, — dedi. — İki balkonu var. Hündürlüyü üç
metr. Köhnə layihəylə tikilib. Qəşəng. — "Qəşəng" onun ən
çox işlətdiyi söz idi. — Çox yaxşı oldu, mən elə bilirdim
tualetlə hamamı bir yerdə olacaq. Təzə evlərdə belə olur axı...
Amma baxtımız gətirib. Qəşəng.
Sürəyyanın içəri girdiyini görüb bir də təkrar elədi:
—Hamam ayrı, tualet ayrı. Qəşəng.
Əliylə qəribə bir hərəkət elədi. Güman ki, tualetin formasını
təsvir edirdi.
—Qəşəng, — dedi, — ağ kafel. Mətbəx də, hamam də.
122
Duşu bir balaca...
Tahirə onun ağzından vurub.
—Bilmirəm, nə duş, duş salmısan, — dedi. — Yaxşı, qərara
gəldik axır ki, usta çağırıb dəyişdirəcəyik.
Cabbar:
—Əlbəttə, — dedi, — amma mən...
Tahirə:
—Çox evdə kafel vurmurlar, — dedi, — gərək özün
vurdurasan.
Cabbar:
—Nemət, — dedi, — bir təmiz, keyfiyyətli kafeldir ki,
Tahirənin, Sürəyyanın canıyçün. Baxanda adamın ağzı açıq
qalır.
O, həmişə arvadının canına and içirdi. Nemətlə danışanda
Sürəyyanı əlavə edərdi. Murtuzla danışanda Alyanı.
Sürəyya:
—Nemət, — dedi, — maqnitofonu qursana! Tahirəgil qulaq
assınlar.
Nemət düyməni basdı, dərhal da səsi eşidildi:
—Hə, bir şey deyin.
Tahirə:
—Sənsən? — dedi.
Nemət başını yellədi.
Sürəyyanın səsi gəldi:
—Yazır?
Tahirə:
—Caboş, Sürəyyadır e, — dedi.
Cabbar:
—Qəşəng,— dedi.
Sürəyyanın səsi gəldi:
—Demək, mən demək istə...
Gülüşdülər.
Cabbar:
—Qəşəng, — deyə təkrar etdi.
Dostları ilə paylaş: |