166
—Nədir?
—Gəl düşək. Bilirsən bu eyvandan nə gözəl mənzərə
görünür. Adamın ürəyi açılır.
—Bircə elə bu çatmırdı. Özgənin bağında nə işimiz var?
—Tərsliyinə salma, bircə dəqiqəliyə düşək.
Zaur könülsüz-könülsüz maşından çıxdı.
—Deyəsən, sən bu eyvandan çox seyr eləmisən mənzərəni,
dedi. — Heç ağlıma da gəlməzdi ki, sən Murtuzovgilə gedib-
gəlirsən? Bakıda da gəliş-gedişiniz var? Bəs nə əcəb heç
rastlaşmamışıq bizim həyətdə?
—Əşi, yox, canım. Bakıda heç evlərini tanımıram. Bu bağda
da bircə dəfə olmuşam... Qonaqlıq idi, çoxlu adam vardı, mən
də haradansa gəlib düşmüşdüm onların kompaniyasına...
—Kim verirdi qonaqlığı, Spartak, ya Murtuz Balayeviç?
—Murtuz Balayeviç kimdir. Spartakın atası? Heç onun
sifətini də görməmişəm. Qonaqlığı Spartak düzəltmişdi... O
vaxt mənim rəfiqəmlə gəzirdi. Deyəsən, Spartakın ad günü idi,
yadımda deyil, bir söz, məni də dartıb gətirdilər.
—Sən əlbəttə, tək idin, ərsiz...
—Allahu-əkbər. Nə belə məni sorğu-suala tutmusan? hə,
Manaf, deyəsən doğrudan da Bakıda yox idi.
Zaur:
—Tiflisdəydi, — dedi və dərhal da dediyinə peşman oldu...
Elə bil Təhminə birdən-birə söndü, içinə çəkilib büzüşdü. Axı
hər ikisinin yadında idi: Təhminə Zaura özü demişdi ki,
Manafın Tiflisdə aşnası var, ara-sıra bəhanə tapıb onun yanına
cumur. İndi Zaur ona məhrəmliklə açılmış bu sirri şapalaq kimi
çırpmışdı Təhminənin üzünə.
Təhminə qəmli-qəmli başını buladı.
—Özün bil, — dedi. — Mən istəyirdim ki, eyvandan
baxasan, dəniz, kənd çox qəşəng görünür. İstəmirsən baxma,
daha məni sancmaq nəyə lazımdır?
Zaur günahını yumaq üçün yumşaqlıqla:
—Axı qapı bağlıdır, — dedi və nəvazişlə Təhminənin
167
gözlərinin içinə baxdı.
Təhminə, doğrudan da, elə bil yumşaldı.
—Bəs uşaqlıqda heç üzüm oğurluğuna getməmisən? —
dedi.— Bir yandan da idmançısan hələ, aş görüm bu barını.
Zaur da bu yarızarafat danışıq və davranış tərzini saxlamağa
çalışdı, odur ki, qıvraq bir hərəkətlə tullanıb barının üstündən
yapışdı, dartınıb hasarın üstünə çıxdı və o tərəfə aşdı...
Darvazanı taybatay açdı və Təhminəni içəri dəvət elədi.
—Buyuracaqsınız, xanım, — dedi.
Axar-baxarlı eyvandan dənizin, sahilin, qəsəbənin geniş
mənnzərəsini seyr edirdilər. Eyvanın döşəməsində azı bir on
cüt köhnə, yırtıq çəkmə, məst vardı. Onların arasında nimdaş
dikdaban qadın ayaqqabıları da vardı,
Təhminə:
—Vaxtilə bu ayaqqabılar dəb idi, — dedi və qəfilcən xəbər
aldı. — Bacısını necə, tanıyırsan? Spartakın bacısını.
—Firanı? Əlbəttə, tanıyıram. Dedim axı — bizim
qonşularımızdır. Nədir ki?
—Heç. Deyirlər, çox gözəl qızdır, mən görməmişəm...
—Bilmirəm, — dedi, — fikir verməmişəm: gözəldir, ya yox.
Zaur bunu müəyyən əsəbiliklə dedi, çünki xoşu gəlmirdi
Murtuzovlardan. Doğrudur, Fira haqqında bunu deyə bilməzdi,
bu cavan qızcığazdan nə xoşu, nə acığı gəlirdi. Elə bil o heç
yoxmuş, amma ata-anasından, illah da qardaşından zənd-
zəhləsi gedirdi.
—Hər halda, — dedi, — Fira ailələrinin başqa üzvlərindən
bir cəhətcə üstündür ki, dinib danışmır, heç olmasa həmişə
susur...
—Deyəsən, onlarla aran yoxdur, hə? Doğrudan a, heç
ağlıma gəlmir, — harda görünüb ki, qonşu-qonşuyla yola
getsin... Mətbəxdə yəqin gündə dava-mərəkədir, xəlvətə salıb
bir-birinizin qazanına çəngəylə duz atırsız, elədi?
Zaur quru tərzdə dedi:
—Çox üzr istəyirəm, amma bizim mətbəxlərimiz ayrı-
168
ayrıdır, mənzillərimiz də başqa-başqa mərtəbələrdədir .
—Belə de. Onda deməli qonşuyla ədavət daha yüksək
zəmindədir? Murtuzovgil təzə fin mebeli alıblar, amma
bizimki, Zeynalovlarınkı köhnə ərəb mebelidir, dad-bidad!
Zaur:
—Adamı sancıb-dalamaqdan ləzzət alırsan? — dedi,
—Yaxşı, yaxşı, mısmırığını sallama, canım-ciyərim, —
dərindən nəfəs aldı, — ciyər demişkən, dərindən nəfəs al, Zaur,
— dedi, — çək bu havanı ciyərlərinə, məcundur bu... Oxqay...
Zaur siqaret çıxartdı. Təhminə:
—Çəkmə, — dedi, — özünü zəhərləmə. Bir bu təmiz dəniz
havasını doyunca ud.
Zaur siqareti qutusuna qoydu.
—Ay səni Zaurik, qiyamət oğlansan.
—Yaxşı, söhbətimiz yarımçıq qaldı axı... Başa salmadın
məni ki, niyə bu axırıncı görüşümüzdür və nə səbəbdən
ayrılmalıyıq.
—Nə səbəbdən? — Təhminə çiyinlərini çəkdi. — Bunu izah
eləmək uzun çəkərdi. O qədər səbəb var ki... Məsələn, belə bir
səbəb: birdən bir səhər yuxudan durarıq, görərik ki, bir qəlbdən
min qəlbə aşiq olmuşuq bir-birimizə. Hər halda ikimizdən
birimiz, tutalım elə mən, aşiq oldum sənə, vuruldum. Onda
necə olsun?.. Kimə lazımdır bu — sənə, mənə?.. Bir də ki...
ümumiyyətlə, axı həyatı qəlizləşdirmək neçin, hə? Onsuz da
cəncəldir bu həyat...
Zaur düşündü ki, onu düz deyir, həyatı qəlizləşdirmək nəyə
gərək?
—Axı belə məlum oldu ki, bu cəhətdən arxayınçılıqdır, —
dedi. — Sən aşiq olub eləyən deyilsən, olsaydın olardın da, üç
aydır görüşürük — vurulub eləməmisən ki? — "Aşıq olmaq",
"vurulmaq" sözlərini hər ikisi yüngül bir istehzayla tələffüz
edirdi. — Hə, vurulmamısan ki, mənə? Düz demirəm?
Təhminə:
—Bəs sən? — dedi.
169
—Mən!
—Bəli, sən. Sən necə, vurulmusan?..
—Əlbəttə. Bu nə sözdür. Mən elə birinci görüşümüzdən
dəli-divanəyəm... Axı sənə də ilk görüşdən dedim ki sevirəm
səni... Məcnun kimi, mən nə bilim, Kərəm kimi, Fərhad kimi...
—Dayan, dayan, küyə basma... Demək — bir şeydir,
duymaq, dediklərini doğrudan-doğruya hiss etmək — başqa
şey... Bir də ki, sən bütün bu yağlı dilləri o vaxt, üç ay bundan
qabaq tökürdün, onda aramızda heç bir şey yox idi. Bəs indi,
indi də bu sözləri təkrar eləyə bilərsənmi. Belə yarızarafatnan,
lağ-lağıya sala-sala, masqaraya qoya-qoya yox, ciddi-ciddi,
tam ciddiliklə... dilinə gətirə bilərsən bu sözləri?..
—Dəli olmusan, Təhminə?.. Əlbəttə, mən zarafat eləmirəm,
ciddi sözümdür, doğrudan da sevirəm səni... vurulmuşam
sənə...
Zaur bu sözləri deyirdi, amma özü də hiss edirdi ki,
tamamilə tutumsuz, içi boş sözləri tələffüz edir, bu sözlərin
dalında duran duyğuların heç birini həqiqətdə yaşamadan deyir.
Hətta bu yarızarafat tərziylə də gizlədə bilmirdi yalanını və
Təhminə də bunu dərhal duydu: tükü-tükdən seçərdi Təhminə...
—Yaxşı, di boşla, Zaur, — dedi. — Adamın lap ürəyi qalxır
sənin bu sözlərindən... havayı-havayı danışdıq, bəsdir.
Zaur əlini Təhminənin üzünə çəkdi. Bilirdi ki, sözlər kara
gəlməyəndə, gücsüzləşəndə köməyə hərəkətlər, əllərin
nəvazişi, sığal, təbəssüm yetir. Təhminə onun əlindən yapışdı,
bir qədər öz sifətində saxladı Zaurun əlini, sonra üzündən
araladı, çevrilib ovcunun içinə baxdı. Elə baxdı, elə bil Zaurun
əlinin içini birinci dəfəydi görürdü.
—Əllərin nə iridir, Zaurik! — dedi.
Haradansa, çox uzaqlardan elektrik qatarının səsi gəldi və
bu səs uzun müddət havada qaldı, sonra yavaş-yavaş əriyib
itdi...
Təhminə şəhadət barmağını Zaurun ovcunun içinə dirədi,
yumşaq, pişik cırmağı kimi iti bir hərəkətlə dırnağını Zaurun
Dostları ilə paylaş: |