S. C.ƏLİyev, H. M. Haciyeva, N. C. MİKayilzadə TİBBİ
Yüklə 3,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
129
Binti sarıyarkən xəstənin vəziyyəti rahat olmalıdır. Bədənin bint sarman hissəsi tamamilə hərəkətsiz olmalı və ona bint sarğısından sonra gözlənilən vəziyyət verilməlidir. Bintin möhkəm sarınması üçün onun başcığı bədənin bintlə sarman hissəsindən kənarda olmamalı, bint bunun üstündən sarınmalıdır. Bintin hər dövrəsi əvvəlki dövrənin yarısını və ya üçdə iki hissəsini örtməlidir. Bint sarğısını binti bərkitməklə tamamlayırlar. Bintin ucunu uzununa iki «quyruğa» cırıb və ya kəsib bint sarınmış ətrafa dolayaraq, yaranın qarşı tərəfində bağlamgq olar. Bintin lap ucundan yox, 5-7 sm uzaqda cırmağa başlamaq və sonra axıra qədər parçalamaq yaxşıdır. Binti tikmək və ya onun ucunu sarğıya sancaqlayıb bərkitmək də olar. Düzgün qoyulmuş sarğıda büküşlər, qırışlar olma¬malı, bintin dövrələri sarğıdan ayrılmamalıdır. Dairəvi sarğı. Biləyi, baldırın aşağı hissəsini bu üsulla bintlə sarımaq rahat olur. Binti dairəvi sarıyaraq hər bir qabaqkı dövrəni tamamilə örtürlər. Spiral sarğı. Sarğını 2-3 dəfə dairəvi, sonra isə spiral şəklində sarıyır və əvvəlki dövrəni qismən (üçdə iki hissə¬sini) örtürlər. Bint sarımağın istiqamətindən asılı olaraq sarğı qalxan və ya enən ola bilər. Xaçabənzər və ya səkkizəbənzər sarğı. Sarğının bu tipi xarici görünüşünə görə bədənin mürəkkəb hissələrinə bint sarımaq üçün münasibdir. Sünbülşəkiili sarğı. Bu, səkkizəbənzər sarğının bir növüdür. Bütün barmaqlar üçün sarğı («cəngavər əlcəyi»). Bir neçə barmağa ayrı-ayrılıqda bint sarımaq lazım gəldikdə binti barmağa spiral şəklində sarıyıb sonra onu biləyin
İnsan skeleti downloaded from KitabYurdu.org 130
sümüyü; 11-dirsək sümüyü; 12-bilək sümükləri; 13-əl darağı sümükləri; 14-barmaq falanqaları; 15-oma sümüyü; 16-büzdüm sümüyü; 17-çanaq; 18-bud; 19-diz qapağı; 20-qamış sümüyü; 21-incik sümüyü; 22-daban sümüyü; 23-ayaq daraqarxası; 24-ayaq barmaqları falanqaları.
Skelet əzələləri 1-ənsə-alın əzələsinin alm qarmcığı; 2-trapesiyayabənzər əzələ; 3-ağızm dairəvi əzələsi; 4-deltayabənzər əzələ; 5-böyük döş əzələsi; 6- bazunun ikibaşlı əzələsi; 7-bazunun üçbaşlı əzələsinin bayır başı; 8- qarının düz əzələsi; 9-said əzələləri; 1 O-dərzi əzələsi; 11-əl əzələləri; 12- budun dördbaşlı əzələsi; 13-budun ikibaşlı əzələsi; 14-baldırın üçbaşlı əzələsi. t
Sınıqlar zamanı şinanın qoyulması 1
Bint sarğıları downloaded from KitabYurdu.org 131
xarici səthi üzrə aparır və bu üsulla ayrı-ayrılıqda digər barmaqları da sarıyırlar. Sol əldə sarğı çeçəlo barmaqdan, sağda isə baş barmaqdan başlanır. Sarğını girdə dövrələrlə biləyin ətrafında tamamlayırlar. Başın sadə sarğısı (papaqcıq). Kəllənin təpəsi papaq şəklində qayıdan sarğı ilə örtülə bilər. Binti başın ətrafına iki dövrə sarıyaraq, burunun üst hissəsini və ənsə qabarı nahiyəsini əhatə edirlər. Sonra binti öndə büküb onu başın yan səthi üzrə dairəvi dövrədən bir qədər yuxarı çəpinə aparırlar. Bu sarğını iki bintlə etmək daha rahatdır. Yüyən tipli sarğı. Bunu aşağı çənənin yaralanmaları və ya sınıqları zamanı, çıxıqları yerinə saldıqdan sonra və s. müvəffəqiyyətlə tətbiq etmək olar. Bir göz üçün sarğı. Sarğı başın ətrafında girdə dövrələrlə başlanır, belə ki, sağ göz üçün binti soldan sağa, sol göz üçün isə əksinə, sağdan sola aparırlar. Binti üfüqi dövrələrlə bərkidib, onu arxadan aşağı, ənsəyə salladır və xəstə tərəfdən qulağın altından, yanaqdan yuxarı çəpinə aparıb, onunla xəstə gözü bağlayırlar. Çəp dövrəni dairəvi dövrə ilə bərkidir, sonra yenidən çəp dövrə edərək əvvəlki dövrənin yarısını örtürlər. Beləliklə, növbə ilə çəp və dairəvi dövrələr edilərək gözün bütün sahəsi örtülür. Qulaq nahiyəsi üçün sarğı. Bir qulağa və məməyə- bənzər çıxıntıya neopolitan sarğısı adlanan sarğı qoymaq rahat olur. Boyun üçün sarğılar. Boyunun yuxarı hissəsində ənsənin xaçabənzər sarğısını qoymaq olar. Onun dövrələ¬rini dairəvi dövrələrlə növbələşdirmək lazımdır. Boyunun aşağı hissəsini və bütün boyunu bintlə sarıdıqda, dairəvi dövrələri qoltuq nahiyəsinin üzərindən gələn ənsənin xaçabənzər və kürəyin sünbülşəkilli sarğıla¬rının dövrələri ilə tamamlayırlar. downloaded from KitabYurdu.org
132
Sadələşdirilmiş sarğdar. Sadələşdirilmiş sarğılar çox müxtəlif olub, rahat qoyulur. Onları bədənin ayrı-ayrı hissələri üçün xüsusi olaraq, parçalardan biçib düzəldirlər. Məsələn, əl üçün sarğı dördbucaq parçadan biçilib düzəl¬dilə bilər. Burada barmaqlardan ötrü dəliklər açırlar. Yapışqanlı maddələrlə (leykopiastır, kleol və s.) bər¬kidilən sarğıların bint sarğılarına nisbətən bir sıra üstünlüyü vardır. Onlar sarğı materiallarının sərf edilməsi baxımından sərfəli, texniki cəhətdən sadədir. Sarğı qoymaq üçün çox vaxt tələb olunmıır, xəstəni sıxıb ona əziyyət vermir. Hazırda bu sarğılar geniş tətbiq edilir. Leykoplastırla sarğı. Leykopiastır lentinin eni müxtə¬lif olaraq rulonlar (makaralar) şəklində buraxılır. O quru dəriyə yaxşı yapışır, lakin uzun müddət işlətdikdə plastırın altındakı dəri qıcıqlanır, sarğı islandıqda isə (irinlə və s.) dəridən qopur. Kiçik yaranın üstündə sarğı materialını saxlamaq üçün leykoplastırın parçasını sarğının üzərinə qoyub plastırın sərbəst kənarlarını dəriyə yapışdırırlar. % VI. QAN SİSTEMİ VƏ ONUN XƏSTƏLİKLƏRİ Qan sistemi Qanın tərkibi və bioloji funksiyaları. Qan orqanizmin normal fəaliyyətini təmin edən əvəzedilməz anatomik- funksional sistemdir. Qan sisteminə qan. sümük iliyi, qaraciyər, dalaq, limfa düyünləri aiddir. Qan, limfa və toxamaarası maye orqanizmin daxili mühitini təşkil edir. Buraya həmçinin onurğa beyni mayesi, göz almasının daxilindəki maye, sinovial maye və s. aiddir. Qan və limfa orqan və toxumalar arasında humoral əlaqə yaradır. Qan qırmızı rəngə boyanmış maye halında toxumadır. Onun rəngi eritrositlərdə olan hemoqlobinin hesabına yaranır. İnsan orqanizmində qan qapalı damar sistemində hərəkət edir. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|