Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich
M od d alar O rg a n izm d a g i
Yüklə 405,26 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2 600 Organik moddalar: oqsillar 15 000 80 — lipidiar 10 000 100
| M od d alar
O rg a n izm d a g i m iq d ori, g Su tk ad a iste’m ol q ilin ish i, g Sutkada ch iq arilish i, g o, — 850 — CO, — — 1 000 Suv 42 000 2 200 2 600 Organik moddalar: oqsillar 15 000 80 — lipidiar 10 000 100 — uglevodlar 700 400 — nuklein kislotalar 700 — — m ochevina — — 30 mineral tuzlar 3 500 20 20 Jam i: 71 900 3 650 3 650 Katta yoshli sogTom odam organizmi statsionar holatda bo‘ladi, ya’ni uning massasi doimiy saqlanadi. Bu holat qabul qilinayotgan moddalaming miqdori shu vaqt ichida ajralib chiqadigan moddalar miqdoriga tengligi natijasi hisoblanadi. Inson bir sutkacla o ‘rta hisobda 600 g organik moddalarni oziq sifatida qabul qiladi. Odam tanasida organik moddalaming umumiy massasi 25 kg atrofida; demak, inson 40 - 50 kunda o ‘z tanasida mavjud bo‘lgan organik moddalar massasiga teng organik moddalarni iste’mol qiladi. Shu bilan birga organizmda m a'lum sinflarga mansub organik moddalaming miqdori va ularning sutkalik iste’moli orasida moslik 9 mavjud emas. M asalan, agar oqsillar uchun “miqdor/qabul» nisbati taxminan 180 ga teng bo ‘lsa, uglevodlar uchun bu nisbat 2 dan ozroqdir, y a ’ni oqsillar va uglevodlar orasidagi ushbu koeffitsiyent farqi deyarli 100 baravardir. Bu holat. oziq uglevodlarining asosiy qismini energiya manbayi sifatida ishlatilishi hujayraning struktur- funksional kom ponentlariga aylanmagan holda va almashinuvning oxirgi m ahsulotlarigacha parchalanishi natijasidir. Inson ozig‘i - bu, asosan oqsil, uglevod va yog’lar shaklidagi organik m oddalar bo‘lib, ular uglerod, vodorod, kislorod va azot kabi elem entlardan tashkil topgandir. Shu elementlarning o ‘zi alm ashinuvning asosiy oxirgi mahsulotlari - C 0 2, H20 va mochevina (H 2N -CO -N H 2J tarkibiga kiradi. Organik moddalarning vodorodi H^O shaklida chiqariladi. Organizm suvni qabul qilishiga nisbatan k o ‘proq ajratadi (jadvalga qarang). Organizmda organik moddalarning vodorod va havo tarkibidagi kislorod hisobiga sutkasiga taxminan 400 g suv (metabolik suv) hosil bo iad i. M oddalar almashinuvining asosiy oxirgi mahsulotlari bilan birgalikda inson siydik, axlat, ter va chiqarilayotgan nafas orqali ko‘plab yana boshqa m oddalami chiqaradi, ammo ularning miqdori juda ham ozdir. Ushbu moddalarning organizm bilan atrof-muhit orasidagi m oddalar almashinuvining umumiy balansiga qo‘shgan hissasi katta bo‘lmasada, bunday moddalarni ajratishning fiziologik ahamiyati katta bo‘lishi mumkin. Masalan, gemning parchalanishi yoki yot moddalar, jum ladan dori moddalari metabolizmi mahsu- lotlarining ajralishini buzilishi organizmning funksiyalari va modda almashinuvining chuqur buzilishlariga sabab bo‘ lishi mumkin. Biokimyo uchun oraliq almashinuv katta qiziqish kasb etadi. U o ‘z ichiga quyidagi molekulyar jarayonlarni oladi: Yüklə 405,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|