41
Morbid obez kişilerde serum D vitamini düzeyi düşük bulunmuştur. Bunun sebebi olarak yağda
eriyen bir vitamin olan D vitamininin yağlı dokuda birikmesi gösterilmiştir. Şişman
yetişkinlerde karın yağlarında 4-400ng/gr D vitamini olduğu bildirilmektedir (89,90). Bizim
çalışmamızda da Hashimoto tiroiditi grubunda 25-OH D vitamini düzeyi bel çevresi (p=0.007)
(Tablo 6) ve BMĐ (p=0,008)(Tablo 7) ile anlamlı olarak negatif koreleydi.
Daha önce yapılan yayınlarda paratiroid bez hastalıklarının tiroid bezi patolojileri ile birlikte
olabileceği bildirilmiştir. Nitekim klasik olarak bilinen multiple endokrin neoplazilerinde
olduğu gibi aynı anda bulunabilir (145). Mellado ve arkadaşları hiperparatiroidizmin sık olarak
benign ve malign tiroid bezi hastalıkları ile birlikte olabileceğini belittiler (146). Sidhu ve
arkadaşlarının primer hiperparatiroidide tiroid patolojisini araştırdıkları boyun eksplorasyon
çalışmasında 65 hastanın %40’ında tiroid patolojisi tespit edildi. Bunların %4’ünde Hashimoto
tiroiditine sekonder nodül, %15’inde orta dereceli multinodüler değişiklik, %11’inde
tiroidektomi gerektirecek ağır dereceli multinodüler değişiklik saptandı (147). Savli ve
arkadaşlarının yayınladığı bir olgu sunumunda Hashimoto tiroiditi ve papiller tiroid karsinomu
olan bir hastada yapılan cerrahi girişim sırasında paratiroid hiperplazisinin de bulunduğunu
belirtmişlerdir (148).
Biz de bu verilerden yola çıkarak Hashimoto tiroiditinde PTH düzeyine baktık. Ortalama PTH
düzeyi tüm gruplarda normal olmasına rağmen gruplar arasında anlamlı fark bulundu ( Klinik
hipotiroidi grubu= 50,62pg/ml, Subklinik hipotiroidi grubu=55,82pg/ml, Ötiroidi grubu=
48,98pg/ml, Kontrol grubu= 39,15pg/ml) (p< 0.001) (Tablo 8). Yapılan subgrup analizlerinde
PTH düzeyi yüksek olanların özellikle Hashimoto tiroiditi grubunda olduğu görüldü. Ancak bu
yüksekliğin primer mi yoksa D vitamini eksikliğine sekonder mi olduğununun bizim
çalışmamızın tasarımı ile belirlenebilmesi mümkün değildi.
Sonuç olarak bu çalışmada Hashimoto tiroiditi ile D vitamini eksikliği arasında bir ilişki
bulunabileceği görüldü. Kontrol grubunda da D vitamini düzeylerinin eksik bulunmuş olması
nedeniyle bu çalışmadaki bulgulara bakarak Hashimoto tiroiditi ile D vitamini eksikliğinin
korelasyonu ile ilgili net bir yorum getirilemez. Bizim çalışmamızın otoimmun tiroid
hastalıkları ile D vitamini eksikliği arasındaki ilişkiyi daha kapsamlı araştıracak çalışmalar için
bir öncü olmasının ummaktayız.
42
SONUÇ
Hashimoto tiroiditinde D vitamini ve PTH düzeyini araştırmak için yapılan bu çalışmanın
sonuçlarına göre:
• Tüm gruplarda D vitamini eksikliği tespit edildi ve ortalama D vitamini düzeyi klinik
hipotiroidi grubunda anlamlı olarak daha düşüktü.
• Gruplar arasında D vitamini düzeyleri benzerdi.
• 25-OH D vitamini düzeyi bel çevresi ile negatif olarak koreleydi ve anlamlı bulundu.
• 25-OH D vitamini düzeyi BMĐ ile negatif olarak koreleydi ve anlamlı bulundu.
• PTH düzeyinde gruplar arasında anlamlı olarak fark bulundu. PTH düzeyi hipotiroidi
grubunda anlamlı olarak daha yüksekti.
• HDL kolesterol klinik hipotiroidi grubunda anlamlı olarak daha düşük bulundu.
43
ÖZET
D vitamini klasik vitaminlerden farklı olarak vücutta sentezlenmekte ve dolayısıyla hormon
olarak kabul edilmektedir. Vitamin D reseptörlerinin (VDR) birçok dokuda keşfi ile D
vitamininin kalsiyum homeostazı ve kemik metabolizması dışında da birçok fonksiyonu olduğu
gösterilmiştir. Đmmun sistem üzerindeki etkileri en çok araştırılan konulardan birisi olup bugün
bazı otoimmun hastalıkların oluşmasında D vitamininin rolü olduğu bilinmektedir.
Hashimoto tiroiditi toplumda en sık rastlanılan otoimmun tiroidittir. D vitamininin immün
sistem üzerindeki etkilerinden yola çıkarak Hashimoto tiroiditi patogenezinde D vitamininin
rolü olabileceği öne sürülmüştür. Nitekim yapılan çalışmalarda vitamin D reseptör (VDR)
polimorfizminin Hashimoto tiroiditi sıklığını arttırdığı bulunmuştur.
Bu çalışmada Hashimoto tiroiditli hastalarda 25 OH D vitamini ve PTH düzeyi araştırılmıştır.
Çalışma Ocak- Haziran 2008 tarihleri arasında Đstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Endokrinoloji ve Đç Hastalıkları Polikliniklerinde izlenen hastalarda gerçekleştirildi. Çalışmaya
70 Hashimoto tiroiditli hasta ve yaş- cinsiyet uyumlu 50 sağlıklı kişi olmak üzere 120 kişi
alındı.
Bu çalışmanın sonucunda Hashimoto tiroiditi olgularında D vitamini düzeyi düşük ve
paratiroid hormon düzeyi normal olarak ölçüldü. Ancak kontrol grubuna göre anlamlı olarak
fark bulunmadı.
44
SUMMARY
Vitamin D, differently from other vitamins, is synthesized in vivo and so it is accepted as a
hormone. By the definition of vitamin D receptors (VDR) in many tissues, many functions of
vitamin D other than calcium homeostasis and bone metabolism were shown. The effect on
immune system is one of the most investigated aspect, and now it is known that vitamin D has
a role in some autoimmune diseases.
Hashimoto’s thyroiditis is the most prevalent autoimmune thyroiditis in the population. A role
for vitamin D is suggested in the pathogenesis of Hashimoto’s thyroiditis because of the effects
of vitamin D on the immune system. The studies showed that VDR polymorphism increased
the frequency of Hashimoto’s thyroiditis.
In this study serum, 25 (OH) vitamin D and parathyroid hormone levels were detected in
patients with Hashimoto’s thyroiditis. The study was conducted in Istanbul Goztepe Teaching
and Research Hospital between January 2008 and June 2008, among patients who were
followed in Endocrinology and Internal Medicine outpatient clinics. A total of 120 persons,
seventy patients with Hashimoto’s thyroiditis and fifty age and sex matched control cases were
included in the study.
The results of this study showed the low serum vitamin D and normal parathyroid hormone
levels in patients with Hashimoto’s thyroiditis. However, these findings were not significantly
different from the control group.