4.2. Log fayllar bilan ishlash
Tizim ma'murlari, shuningdek oddiy Linux foydalanuvchilari,
muammolarni bartaraf etish uchun ko‗pincha jurnal fayllarini ko‗rib
chiqishlari kerak. Aslida, bu tizimda xatolik yuz berganda, har qanday
tizim boshqaruvchisi bajarishi kerak bo‗lgan birinchi vazifadir.
Linux operatsion tizimining o‗zi va unda ishlaydigan ilovalar har
xil jurnal fayllariga har xil turdagi xabarlarni yozib boradi. Linuxda
jurnal fayllarini saqlash uchun maxsus dasturlar, fayllar va kataloglardan
foydalanadi. Qaysi fayllarda qaysi dasturlar jurnallari joylashganligini
bilish, vaqtni tejashga va muammoni tezroq hal qilishga yordam beradi.
68
Linux jurnalining ko‗p fayllari
/var/log/
papkasida joylashgan
bo‗ladi,
ls
buyrug‗i bilan tizimning jurnal fayllarini ro‗yxatini ko‗rish
mumkin:
ls -l /var/log/
33-rasm.Jarayonlar ro‗yxati oynasi
Quyida
/var/log /
katalogida joylashgan 20 xil Linux log fayllarini
ko‗rib chiqilgan. Ushbu jurnallarning ba'zilari faqat ma'lum
distributivlarda mavjud, masalan
dpkg.log
faqat Debian asosli
tizimlarida mavjud.
/ var / log / messages
- global Linux tizim jurnallarini o‗z ichiga
oladi, shu jumladan tizim ishga tushgandagi qayd qilinadigan log
fayllarni xam. Bu jurnalga bir nechta turdagi xabarlar yoziladi: pochta,
cron, har xil xizmatlar, yadro, autentifikatsiya va boshqalar.
/ var / log / dmesg
- yadrodan olingan xabarlarni o‗z ichiga oladi.
U yuklash bosqichida ham ko‗plab xabarlarni qayd qiladi, ular yuklash
jarayonida ishga tushirilgan apparat qurilmalari haqidagi ma'lumotlarni
ko‗rsatadi. Aytishimiz mumkinki, bu Linux tizimining yana bir log
jurnali hisoblanadi. Jurnaldagi xabarlar soni cheklangan va fayl
to‗lganida har bir yangi xabar yozish uchun eskilari o‗chiriladi.
dmseg
buyrug‗i yordamida ushbu jurnaldagi xabarlarni ko‗rish mumkin.
/var/log/auth.log
- tizimda foydalanuvchining avtorizatsiyasi, shu
jumladan foydalanuvchining login va autentifikatsiya mexanizmlari
haqidagi ma'lumotlarni o‗z ichiga oladi.
69
/var/log/boot.log
- Tizim ishga tushganda qayd qilinadigan
ma'lumotlarni o‗z ichiga oladi.
/var/log/daemon.log
- Har xil fonda bajariladigan demonlardan
kelgan xabarlarni o‗z ichiga oladi
/var/log/kern.log
- yadroda o‗rnatilgan maxsus modullarning
muammolarini bartaraf etish uchun foydali bo‗lgan, yadrodan kelgan
xabarlarni o‗z ichiga oladi.
/ var / log / lastlog
- Barcha foydalanuvchilarning oxirgi sessiyasi
haqidagi ma'lumotlarni ko‗rsatadi. Bu matnli bo‗lmagan fayl, uni ko‗rish
uchun
lastlog
buyrug‗idan foydalanish kerak.
/ var / log / maillog /var/log/mail.log
- Tizimda ishlaydigan
elektron pochta serverining jurnallari.
/var/log/user.log
- Foydalanuvchi darajasidagi barcha jurnallardan
olingan ma'lumotlar.
/var/log/Xorg.x.log
- X serveridan kelgan xabarlar jurnali.
/var/log/alternatives.log
-
update-alternatives
dasturi ishi haqida
ma'lumot. Sukut bo‗yicha bu buyruqlar yoki kutubxonalarga ramziy
havolalar.
/ var / log / btmp
- Linux jurnal fayli bo‗lib, tizimga
muvaffaqiyatsiz kirish urinishlari haqidagi ma'lumotlarni o‗z ichiga
oladi. Faylni ko‗rish uchun
last -f /var/log/btmp
buyrug‗idan foydalanish
qulay.
/ var / log / cups
– chop etish va printerlarga tegishli barcha
xabarlar.
/var/log/anaconda.log
- o‗rnatish paytida qayd qilingan barcha
xabarlar ushbu faylda saqlanadi
/var/log/yum.log
- Yum buyrug‗I yordamida paketlarni o‗rnatish
haqidagi barcha ma'lumotlarni qayd qiladi.
/ var / log / cron
- Har safar
cron demoni
dasturni ishga tushira
boshlasa, dasturning o‗zi haqidagi hisobot va xabarlarni shu faylga
yozadi.
/ var / log / secure
- autentifikatsiya va avtorizatsiya bilan bog‗liq
ma'lumotlarni o‗z ichiga oladi. Masalan, SSHd bu erda hamma narsani,
shu jumladan muvaffaqiyatsiz kirishga urinishlarni qayd qiladi.
70
/ var / log / wtmp yoki / var / log / utmp
- Linux tizim jurnallari,
tizimga foydalanuvchi kirishlar jurnalini o‗z ichiga oladi.
Wtmp
buyrug‗i
bilan kim va qachon kirganini bilib olishin mumkin.
/ var / log / faillog
- linux tizim jurnali, muvaffaqiyatsiz kirish
urinishlarini o‗z ichiga oladi. Fayl tarkibini ko‗rsatish uchun
faillog
buyrug‗idan foydalaning.
/var/log/mysqld.log
- MySQL ma'lumotlar bazasi serveridan
yoziladigan Linux jurnal fayllari.
/ var / log / httpd / yoki / var / log / apache2
- Apache veb -
serverining linux log jurnal fayllari. Kirish jurnallari
access_log
faylida,
va xatolar error _log fayliga yoziladi.
/ var / log / lighttpd / - lighttpd
veb -serverining Linux jurnallari
/ var / log / conman /
- ConMan mijozlar jurnalining fayllari,
/ var / log / mail /
- bu katalogda qo‗shimcha pochta serveri
jurnallari mavjud
/ var / log / prelink /
- Yuklab olish jarayonini tezlashtirish uchun
oldindan bog‗lanish kutubxonalar va ikkilik fayllarni bog‗laydi.
/var/log/prelink/prelink.log dastur tomonidan o‗zgartirilgan .so fayllar
haqidagi ma'lumotlarni o‗z ichiga oladi.
/ var / log / audit /
- auditd demoni tomonidan ishlab chiqarilgan
ma'lumotlarni o‗z ichiga oladi.
/ var / log / setroubleshoot /
- SE Linux xavfsizlik muammolari
haqida xabar berish uchun setroubleshootd (SE Trouble Shoot Daemon)
dasturidan foydalanadi. Bu jurnalda ushbu dasturdan kelgan xabarlar
bor.
/ var / log / samba /
- Samba fayl serveridan ma'lumot va
jurnallarni o‗z ichiga oladi, ular Windows umumiy papkalariga ulanish
uchun ishlatiladi.
/ var / log / sa /
- Sysstat to‗plami tomonidan tuzilgan .cap
fayllarini o‗z ichiga oladi.
/ var / log / sssd /
- Masofaviy katalogga kirish va autentifikatsiya
mexanizmlarini boshqaruvchi tizim xavfsizlik devoni tomonidan
ishlatiladi.
71
LINUXdagi loglarni ko‗rish
Linuxda jurnallarni ko‗rish uchun bir nechta Linux buyruq qatori
yordamchi dasturlaridan foydalanish qulay. Bu har qanday matn
muharriri yoki maxsus yordamchi dastur bo‗lishi mumkin. Ehtimol,
Linuxda jurnallarni ko‗rish uchun superuser huquqlari kerak bo‗ladi.
Mana shu maqsadda eng ko‗p ishlatiladigan buyruqlar:
less;
more;
cat;
head;
grep;
tail;
zcat;
zgrep;
zmore;
vi;
nano.
Linux jurnallarini ko‗rish juda oddiy:
Varaqlash imkoniyati bilan
/ var / log / dmesg
logini ko‗rish:
less /var/log/dmesg
34-rasm.Jarayonlar ro‗yxati oynasi
72
Linux jurnallarini real vaqtda ko‗rish:
dum -f / var / log / dmesg
Dmesg jurnal faylini ochish:
Cat / var / log / dmesg
Dmesgning birinchi qatorlari:
head / var / log / dmesg
Faqat
/ var / log / messages
dagi xatolarni chop etamiz:
grep -i xatosi / var / log / dmesg
35-rasm.Xatolar ro‗yxati oynasi
Bunga qo‗shimcha ravishda, grafik yordamchi dasturlar yordamida
Linux loglarini ko‗rish mumkin.
Журналы
dasturi noutbukda yoki
Linuxda ishlaydigan shaxsiy kompyuterda tizim jurnallarini qulay
ko‗rish va kuzatish uchun ishlatilishi mumkin.
73
36-rasm.Журналы dasturi oynasi
Bundan tashqari, jurnallarni ko‗rish uchun har qanday grafik
muharriri ishlatilishi mumkin.Har bir xizmat o‗z jurnal fayliga ega, uni
Journalctl
yordamchi dasturi yordamida ko‗rish mumkin.
Dostları ilə paylaş: |