SaqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademia wliuri angariSi

 
34
igi  monawileobda  SoTa  rusTavelis  erovnu-
li  samecniero  fondis  #1-4/16GNSF/STO9_305_4_140 
grantiT dafinansebuli Temis damuSavebaSi. 
 
akademikosi  giorgi  xaraZe  agrZelebda  zede-
nadi  helium-3-is  Tvisebebis  Teoriul  kvlevas.  am 
mimarTulebiT  erT-erTi  aqtualuri  sakiTxia  he-
lium-3-is  zedenadi  fazebis  magnituri  dinamikis 
Taviseburebebis  dadgena,
 
maT
 
Soris,
 
erTgvarovani
 
koherentuli  spinuri  precesiis  aramdgradobis 
meqanizmis Seswavla. 
rogorc
 
irkveva,
 
xsenebuli
 
aramdgradoba xor-
cieldeba spin-orbituli urTierTqmedebis meSveo-
biT  im  pirobebSi,  rodesac  gareSe  zemoqmedebis 
Sedegad  orbitul  Tavisuflebis  xarisxebze  spin-
orbituli  potenciali  ar  imyofeba  minimumSi.  es 
meqanizmi  adre  Seswavlilia  fizikis  institutis 
Teoretikosebis  mier  da  pirvelad  naCvenebi  iqna 
helium-3-is  anizotropiul  A  fazaSi  koherentuli 
spinuri  precesiis  aramdgradoba  xsenebuli  spin-
orbituli
 
meqanizmis  meSveobiT.  Semdgom  gairkva, 
rom  msgavsi  meqanizmiT  xdeba  koherentuli  spi-
nuri  precesiis  CamoSla  izotropiul  zedenad  B 
fazaSic, rac eqsperimentulad daimzireba dabali 
temperaturebis pirobebSi. 
koherentuli spinuri precesiis aramdgradoba 
SeiZleba  warmovadginoT,  rogorc  magnituri  ve-
lis  mimarT  ganivi  magnituri  kvantis  (magnonis) 
daSla  or  gaswvriv  mokletalRovan  magnonad.  es 
procesi  adre  Seswavlilia  Zlieri  magnituri  ve-
lis  zRvarSi.  fiz.-maT.mecn.doqt.  g.baramiZesTan 
erTad  Catarebul  gamokvlevaSi  xsenebuli  sammag-

---

 
35
noniani  meqanizmi  Seswavlilia  zogadi  spin-orbi-
tuli konfiguraciis SemTxvevaSi. 
akad.  g.xaraZe  ganagrZobda  e.andronikaSvilis 
fizikis  institutis  samecniero  sabWos  Tavmjdo-
marisa  da  saqarTvelos  mecnierebaTa  erovnuli 
akademiis  akademiuri  sabWos  wevris  movaleobaTa 
Sesrulebas. 
 
akademiis wevr-korespondenti revaz bancuri 
 
statiebi 
1) `sakontaqto amocana sasruli CarTvis mqo-
ne  ubnobriv-erTgvarovani  sibrtyisaTvis~  (Tanaav-
torobiT;  Prikl.  Mat.  i  Mekh.  75,  #1,  2011,  133-138,  ru-
sul enaze; Journal Appl. Math. Mech. 75,  #1, 2011, 93-97, 
inglisur enaze). 
Seswavlilia  drekadobis  brtyeli  Teoriis 
sakontaqto amocana ubnobriv-erTgvarovani orTo-
tropiuli  sibrtyisaTvis,  romelsac  aqvs  gamyofi 
wrfis  marTobuli,  sasruli  sigrZis  drekadi 
CarTva.  CarTvis  erTi  bolo  mdebareobs  gamyof 
wrfeze, xolo meore boloze modebulia gamWimavi 
Zala.  analizur  funqciaTa  Teoriis  meTodebis 
gamoyenebiT  amocana  miyvanilia  singularul  in-
tegralur-diferencialur  gantolebaze  uZravi 
singularobiT.  furies  gardaqmnebis  gamoyenebiT 
amocana  miyvanilia  rimanis  sasazRvro  amocanaze. 
miRebulia  zusti  amonaxsni  da  dadgenilia  Zab-
vebis asimptotika CarTvis boloebis midamoSi. 
2)  `Tanabrad  mtkice  konturis  moZebnis  erTi 
amocanis Sesaxeb kvadratisaTvis, romelic Sesus-
tebulia xvreliT da wveroebSi amonaWrebiT~ (Ta-
naavtorobiT;  andria  razmaZis  maTematikis  insti-
tutis Sromebi, t. 155, 9-16, inglisur enaze).  

---

 
36
Seswavlilia
 
kvadratSi
 
ucnobi
 
Tanabrad mtki-
ce  konturis  moZebnis  amocana,  romlis  wveroebis 
midamo  amoWrilia  ucnobi  Tanabrad  mtkice  rka-
lebiT. kvadratis sazRvris sworxazovan nawileb-
ze
 
moqmedeben
 
erTnairi,
 
absoluturad gluvi Stam-
pebi,  sazRvris  danarCeni  nawili  Tavisufalia  ga-
re  datvirTvisagan.  amocanis  ciklurad  simetri-
ulobis  gaTvaliswinebiT  igi  miiyvaneba  mrudwi-
rul
 
eqvskuTxedisaTvis
 
nawilobriv
 
ucnobsazRvri-
an
 
Sereul
 
amocanaze.
 
konformuli
 
gadasaxvis gamo-
yenebiT  amocana  miyvanilia  keldiS-sedovis  amo-
canaze naxevarsibrtyisaTvis. dawerilia sazRvris 
ucnobi konturisa da rkalebis gantolebebi.  
akad.wevr-kor.  r.bancurma  2011  wels  monawi-
leoba miiRo konferenciis muSaobaSi da waikiTxa 
moxseneba: 
_  `drekadobis  brtyeli  Teoriis  sakontaqto 
da Sereuli amocanebi~ (akad. n.musxeliSvilis da-
badebis 120 wlisTavisadmi miZRvnili saerTaSori-
so konferencia, Tbilisi). 
igi aris SoTa rusTavelis erovnuli samecni-
ero  fondis  grantiT  (GNSF/ST08/3-386)  dafinanse-
buli Temis  samecniero xelmZRvaneli.  
2011 wels akad.wevr-kor. r.bancurs, mecn.doqt. 
n.SavlayaZesTan
 
erTad,
 
mieniWa n.musxeliSvilis sa-
xelobis  premia  naSromTa  ciklisaTvis  `drekado-
bis Teoriis sakontaqto da Sereuli amocanebi~. 
 
akademiis wevr-korespondenti  
aleqsandre kvinixiZe 
 
statiebi 
1) `
nonetSi Semavali mezonebis Tvisebebi nam-
bu-iona-lazinios  modelSi  ganzomilebiT  da  Ca-

---

 
37
moWriT  regularizaciebSi~  (TanaavtorobiT; 
 Phys. 
Rev. D83, 034005
,
 2011, inglisur enaze).
 
nambu-iona-lazinios  modeli,  romelSic  gaT-
valiswinebulia  kobaiaSi-maskava-t’huftis  wevri, 
aris  dabali  energiebis  kvanturi  qromodinamikis 
erT-erTi Semcvleli velis efeqturi Teoria, ro-
melic Seicavs UA(1)  anomalias, anu masSi irRveva 
klasikuri  velis  Teoriis  UA(1)  simetria,  rac 
damaxasiaTebelia kvanturi qromodinamikisTvis. am 
Teoriis farglebSi  Seswavlilia nonetSi Semava-
li  mezonebis  Tvisebebi  ori  da  sami  aromatis 
mqone kvarkebis SemTxvevaSi. MmiRebulia 
K-
mezonis 
daSlis  konstanta,  eta-mezonis  masa  da  topolo-
giuri amTvisebloba.
 
2)  `relativisturi  kvanturi  meqanika  sinaT-
lis  frontis  sibrtyeze,  romelic  Tavsebadia  ve-
lis  kvantur  TeoriasTan~  (TanaavtorobiT;  Journal 
of Physics, 330, 012007
, 2011, 
inglisur enaze). 
relativisturi  kvanturi  meqanika  sinaTlis 
frontis  sibrtyeze  intensiurad  gamoiyeneba  mra-
valnawilakovani  sistemebis  Sesaswavlad.  ZiriTa-
dad,  es  ganpirobebulia  Teoriis  simartiviT  ve-
lis
 
kvantur TeoriasTan SedarebiT, romlis gamo-
yenebisas usasrulo raodenobis Tavisuflebis xa-
risxebia gasaTvaliswinebeli. amavdroulad, prob-
lemad  rCeboda  am  relativisturi  kvanturi  meqa-
nikis  Tavsebadoba  velis  kvantur  TeoriasTan  da 
amis  gamo  ganixileboda  rogorc  velis  kvanturi 
Teoriis  alternativa.  amasTan  erTad,  mas  axasia-
Tebs ramdenime nakli, maT Soris egreT wodebuli 
klasterizaciis problema. 
gamoyvanilia
 
axali
 
tipis
 
relativisturi kvan-
turi  meqanika  sinaTlis  frontis  sibrtyeze,  ro-

---