ŞƏMİl sadiQ Ədəbiyyatla
Yüklə 1,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
75 tirak etməklə bərabər iki tədbirin arasında keçiriləcək hər hansı bir tədbirin dəvətnaməsini belə redaktə et- məyə vaxt tapmaq, hazırlanacaq slaydlara şəkillər be- lə təklif etmək, nəşr ediləcək jurnalları vərəq-vərəq in- cələmək, sadəcə yüksək zəka sahibinə, millətin taleyi- ni öz taleyi hesab edən seçilmiş insanlara məxsusdur. Təsadüfi deyil ki, akademik Abbas Zamanovun hələ 1987-ci ildə Naxçıvan tarix muzeyinin direktoru Sübhi müəllimə yazdığı məktubda İsa müəllim haq- qında bu fikirləri işlətmişdir. “Möminə Xatun məqbərəsinin şəkli qiyamətdir. Bundan beş-on nüsxə mənə göndərsəniz əla iş gör- müş olarsınız. Bu, mənim xaricdəki dostlarım üçün ən yaxşı hədiyyə olar. Siz tapa bilməsəniz İsa Həbib tapar. O, qoçaq adamdır, tapar. Hər hansı bir çətinlik onun qarşısında diz çökür. İsa Həbib aləmdir”. Bir az da İsa Həbibbəyli və Ədəbiyyat İnstitutu haqqında... Açığı, bir neçə il öncə ölkəmizdə gedən inkişaf Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında o qədər hiss edilmirdi. Elmin keşiyini çəkən akademiyamıza yeni prezidentin təyin olunmasından sonra bütün ins- titutlarda bir canlanma başladı. İstər kadr siyasəti, is- tər elmi müəssisələrə yaradılan şərait Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasını ölkənin ictimai-siyasi hə- yatında nüfuzlu bir qurum kimi yenidən söz sahibi etməyə başladı. Bu baxımdan Akademik İsa Həbib- bəylinin Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna direktor təyin edilməsi ədəbiyyatşünaslıq elmimiz və ədəbiy- yatımız üçün böyük bir töhfə oldu. Yarandığı gündən Ədəbiyyat İnstitutunun direktorları ölkə üçün çox 76 əhəmiyyətli insanlar olmuşlar. Bəlkə, elə buna görədir ki, Ədəbiyyat İnstitutunun nüfuzu digər müəssisələr- dən daima fərqlənmişdir. Əziz Mirəhmədov, Yaşar Qarayev, Bəkir Nəbiyev kimi böyük alimlərdən son- ra, bu instituta rəhbərlik edəcək ən layiqli elm xadimi məhz İsa müəllim idi. Bunu İsa müəllimin institutda- kı bir illik fəaliyyətində daha aydın sezmək olar. Belə ki, bir il müddətində Ədəbiyyat İnstitutunda yaradı- lan “Ədəbi tənqid” şöbəsi, “Mətbuat tarixi” şöbəsi, “Mühacirət ədəbiyyatı” şöbəsi, “Nəşriyyat” şöbələri- nin yaradılması, “Ədəbiyyat məcmuəsi”, “Xəbərlər” elmi jurnallarının çapının intensivləşməsi, “Poetika. izm”in təsis edilməsi, “Ədəbi əlaqələr” jurnalını İns- titutun qanadları altına alması, Akademiyanın tari- xində ikinci olan yüksək texnologiya ilə təmin edilmiş “Elektron” akt zalının məhz Ədəbiyyat İnstitutunda yaradılması, uzun illər öncə fəaliyyətini dayandırmış “Ədəbi proses” adlı illik hesabat xarakterli konfransın yenidən fəaliyyətə başlaması ədəbiyyatşünaslığın dir- çəlməsinə, ədəbi proseslərə ciddi şəkildə münasibətin ortaya qoyulmasına xidmət edir. Elm özlüyündə ağır bir prosesdir. Onu çevikləşdirən və praktik edən isə təhsildir. İsa müəllimin Naxçıvan Dövlət Universite- tindən əldə etdiyi təcrübəni Ədəbiyyat İnstitutunda həyata keçirmək arzusu ədəbiyyatşünaslığımız üçün bir ərməğandır sanki. Çünki İsa müəllim Ədəbiyyat İnstitutuna Naxçıvan Dövlət Universitetitinin priz- masından yanaşır. Bu da elmi tədqiqat müəssisəsinin imkanlarını genişləndirir, beynəlxalq əlaqələrini for- malaşdırır. Bunun nəticəsində də Azərbaycan ədəbiy- yatının, ədəbiyyatşünaslığının dünyaya açılması pro- 77 sesi başlanmış olur. Bu prosesdən isə qazanan, əlbəttə ki, Azərbaycan elmi, mədəniyyəti olur. Professor Asəf Zamanovun maraqlı bir fikri var: “Elə Universitetlər var ki, ora kimi rektor qoysan onu yüksəldir, çəkisini artırır. Elə müəssisələr də var ki, onları müəssisəyə rəhbərlik edənin şəxsi nüfuzu, icti- mai-siyasi ampluası və əzmi daha yüksəklərə qaldırır. İsa Müəllim məhz bu cür liderlərdəndir. Bunu Naxçı- van Dövlət Universitetindəki fəaliyyəti də göstərmiş, bu gün Ədəbiyyat İnstitutunda da gedən proseslər sübut edir. İsa Həbibbəyli ideyalarının həyata keçmə- sində, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının yenidən və müasir tələblərlə formalaşmasında onunla çiyin-çiyi- nə işləmək bir zövqdür. Bundan əlavə isə bir akade- mikin xoş və şirin xatirələrinin şahidi olmaq Abbas Zamanovun dili ilə desək “bir aləmdir”. Bu günlər “qızmar günəş” sevdalısı akademik İsa Həbibbəylinin 65 illik yubileyidir. Artıq İsa müəllim təkcə şəcərəsinin yox, Azərbaycanın, türk dünyasının adamıdır. Dərin zəkaya, müdrik düşüncəyə malik us- tadın əlini sıxmaq, doğum gününü üzbəüz təbrik et- mək mənim həyatımın önəmli və dəyərli hadisələrin- dən olacaq! 78 Qövsi Təbrizi qəzəllərinin vəzni haqqında Əlican Qövsi daha çox istedadlı bir qəzəl şairi ki- mi məşhurdur. Daha dəqiq desək, Qövsi ədəbiyyat tarixində XVII əsrin müxtəlif mövzularda məharətlə yazılmış oynaq, mənalı, ürəyəyatımlı qəzəllər müəllifi kimi tanınmışdır. Onun yaradıcılığında ictimai motiv- li, məhəbbət, təbiət gözəlliklərinə həsr edilmiş qəzəl- lərlə yanaşı, Əlişir Nəvai, Vahid Təbrizi, Sahir və ən çox Məhəmməd Füzuli kimi böyük şairlərə yazdığı nəzirələri də vardır. Qövsi əsərlərinin mühüm hissəsini əruz vəznində yazmışdır. Lakin o, bu vəznin ən oynaq, Azərbaycan dilinin xüsusiyyətlərinə uyğun musiqili bəhrlərini se- çərək, əsərlərini bu bəhrlərdə yazmağa çalışmışdır. Təəssüflər olsun ki, Qövsi Təbrizinin tədqiqatçıların- dan heç biri şairin əsərlərinin vəzni haqqında müfəs- səl məlumat verməmişdir. Ona görə də biz bu məsə- ləyə bir az məsuliyyətli yanaşaraq, əruz vəzninin Qövsi yaradıcılığında rast gəldiyimiz bəhrləri barə- sində bir qədər məlumat vermək istərdik. Qövsi Təbrizi şeirlərini yazarkən bəhrlərin əksə- riyyətindən çox ustalıqla istifadə etmişdir. Lakin şai- rin ən çox işlətdiyi bəhrlər həzəc, rəməl və müzare bəhrləridir. Bu bəhrlərdən bir neçə misalı gözdən ke- çirək: Birinci növ-dördbölümlü bütöv həzəc: MəfA' İlün məfA' İlün məfA' İlün məfA' İlün Nə sərkeş şölədir bu vəh, bu nə qəddü, nə qamət- dir, Yüklə 1,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|