51
Kanun
Kanun
çayırlarda şarkı söyler
Oyuncu da erkenden halay çeker
Onunla
şarkılar yaratılır
Kanunu
kutlayarak
T.Nankova
Kanun telli çalgıdır. Düz ve trapez bir şekli vardır. Ladin ya da köknar ağaçlarından
yapılır. Trapez gövdesi ince odun kapakla örtülüdür . Sağ tarafındaki boşluk koyun ya
da keçi derisiyle kaplıdır. Keçi derisiyle kaplı dört bölümü ve eşik adı verilen kelebek
köprünün dört ayağı vardır. Kanunun 24-27 adet teli vardır.
Bu teller bir sırada üçer üçer dizilir. Kanun iki elin baş parmaklarına takılan metal
yüzüklerle tutturulan mızrap yardımıyla çalınır. Makedonya’ya Türk müzik çalgıcılar
tarafından getirildiği bilinmektedir.
kanun
Müzik dinleme önerisi:
Kanun için solo eseri dinlemek.
Ud
Orada
burada
ud
ses
çıkarır
Yeni
gün
doğsun
Hayat
belirtileri
gibi
Sabahın seherine bak
T.Nankova
Ud bir telli çalgı olarak Fars-Arap kökenlidir. Gövdesi geniş armudumsu biçimindedir.
Bazı udların sap kısımları daha kısa bazıların ise daha uzun olur.
Çivileri sap bölümünün
üst kısımında bulunur. Tellerin sayısı sekiz ile on iki arasında değişmektedir.
Sağ elle mızrabın tellere sürtünmesiyle çalınır. Sol elin parmaklarıyla ise tellere
basarak değişik yükseklikte sesler elde edilir. Ud çalgısı genellikle müzik topluluğu
çalgısı olarak da kullanılır. Ud özel sesi ile solo çalgı olarak da kullanılır.
Ud
Müzik dinleme önerisi:
Halk türküsü: Üç yıl geçti adlı eseri dinlemek.
52
Lahuta
Teller
üzerine
yay
sürülür
Lahutanın sesi yayılır
Sert
sesler
verir
bu
çalgı
Genç
yiğitlerin yürekleri gibi
T.Nankova
Lahuta, en eski geleneksel Arnavut telli çalgılardan biridir. Çınar ağacı ya da buna
benzer ağaçtan yapılıdır. Çalgının gövdesinin ön kısmı gerilmiş deri ile kaplıdır. Uzun
sapı vardır. Sapın sonundaki baş kısmı at, kartal ya da atmaca şeklinde oyuludur.Çalgının
sadece bir teli vardır. Ses sağ elin yayı çekmesiyle çalınır. Sol
elin parmakları ise teller üzerine basarak değişik yükseklikte
sesler meydana getirir. Lahuta dikey şekilde diz üstünde tutularak
çalınır.
Lahuta sert ve dramatik sese sahiptir.
Müzik dinleme önerisi:
Lahuta çalgısı solo melodi dinleme.
Lahuta
Çifttelli
Gövde
sapı ve çivileri
İnce belim var
Parlak
sesli
çifttelli
Güzel
melodi
hepimiz
için
T.Nankova
Çifttelli
Arnavutların geleneksel telli halk çalgısıdır. Çalgı çift telden
oluştuğu için Türk dilinde de aynı anlama geldiğinden bu adı taşımaktadır.
Üç
kısımdan oluşmaktadır: Gövde, sap ve çiviler bölümü. Tellerin ayarı
için iki çivi ve iki teli vardır. Biri daha kalın sesle eşlik etmede kullanılırken
diğer tel daha ince sesle melodiyi oluşturarak çalınır.
Sağ elde tutularak mızrap tellerin üzerine sürtünerek sesler meydana gelir.
Sol elin parmakları yardımıyla tellerin üzerine basılarak değişik yükseklikte
sesler meydana getirilir.
Çifttelli
Müzik dinleme önerisi:
Çifttelli için solo melodi dinleme.
çalgı çalma şekli
