53
Şarkı çalgısı
Sol
elle
teller
üzerine
bas
Şarkı sevilen müziği verir sana
Nazik
sesler
aşk için
Kalbimi
çalan
Vesna
için
T.Nankova
Şarkı çalgısı da geleneksel Arnavut halk çalgılarından biridir. Telli çalgılar grubuna aittir.
Üç bölümden oluşur: gövde, sap ve çiviler. Gövdesi küçük ve büyük boşluklardan
oluşan armudumsu biçimindedir. Sapın uzunluğu 50 sm ve 12 perdesi vardır. Ön ve yan
kısımda çiviler bulunmaktadır. Şarkı çalgının 5, 6 ya da 7 teli vardır. Melodi en ince
telde çalınır, diğer teller ise eşlik etmek için kullanılır.
Sağ elin parmakları ile teller üzerine vurularak çalınır. Sol elin parmakları ise tellerin
üzerine basarak değişik yükseklikte sesler meydana gelir.
Şarkı çalgısı şekil olarak çifttelliye ses olarak da Türk sazına ( bağlama ) çok benzer.
Müzik dinleme önerisi:
Şarkı çalgısı için solo melodi dinleme.
Cura saz
Cura
saz
dinlenir
Ruhu
dinlendirir
sesi
Elin
sağ parmaklarıyla
Beni
sevene
çalar
türkü
söylerim
T.Nankova
Cura saz geleneksel Türk çalgılarından biridir. Telli çalgılar grubuna girer. Bağlama
çalgı gurubun en küçüğüdür. Dut ya da ceviz ağacından yapılır. Çalgının uzunluğu 50-
70 sm arasında değişebilir.
Üç bölümden oluşur: gövde, sap ve çiviler. Gövdesi armudumsu şekildedir. İnce
sapı üzerinde üç çift teli vardır. En alttaki teller temel melodi için, diğerleri ise eşlik
etmek için kullanılır.Curanın odun çivileri tellerin ayarı için kullanılır.
Geleneksel
çalınış şekli parmakladır fakat profesyonel çalgıcılar mızrap kullanarak
çalarlar.
Müzik dinleme önerisi:
Cura saz için solo melodi dinleme.
Ödev:
İKT kullanarak halk çalgılarından oluşan albüm oluşturun.
şarkı çalgısı
Şarkı çalgının yapımı
cura saz
54
Yohanes Brams
„Macar Dansı“
Yohanes Brams 19. y.y.da yaşamış Alman bestecisi,
orkestra şefi ve piyano sanatçısıdır. Fakir bir aileden gelen
besteci küçük yaşlarda çalgı çalarak geçimini sağlamak
zorunda kalmıştır. Besteleri arasında şarkılar, koro beste-
leri ve enstrümental parçalar yer almaktadır. Almanya ve
Avrupa merkezlerinde çok sayıda konser düzenlemiştir.
Yohanes Brams neşeli, sevimli, iyiliksever bir karaktere sahipmiş. En küçük müzik
severlerle yani çocuklarla arkadaşlık etmekten hoşlanırmış.
Yaratıcılığının ilham kaynağını Alman ve diğer milletlerin yaratıcılığı ile özellikle
halk türküleri oluşturmaktadır. Bundan dolayı eserleri Sloven ve Macar müziklerine çok
yakındır.
„Macar dansı no 5.“
Bestenin ortaya çıkmasındaki ana unsur Çardaş denilen Macar Romların dans müziğidir.
Orkestranın muhteşem melodi ve hareketli ritmi dinleyenlere hoş anlar yaşatmaktadır.
Eserin ikinci bölümü daha yavaş ritimlerle başlayıp besteyi görkemli bir şekilde
tamamlayan melodinin tekrarı sunuluyor.
Çardaş 2/4 lük vuruşla yazılmış geleneksel Macar dansıdır. Neşeli karakterli ve
temposu hızlı olan bu beste Macar bestecilerin eserlerde sıkça kullandıkları müzik kalı-
bıdır.
Ödev:
1. Müziğin sunumuna göre müzik tarzını belirlemeye çalışın.
2. Partnerinizi seçerek müziğin ritmine göre dans etmeye çalışın.
Yhanes Brams
„Çardaş halk dansı“
55
Davul
Köy
ortasında davul çalar
Davul
çalar
rum,
dum,
dum
Hopa
hopa
dede
oynar
Hopa
hopa
davul
inler
T.Nankova
Davul geleneksel vurmalı çalgılara düşer. Ceviz, meşe ya da kestane ağacından
yapılır.
Davulun iki büyüklüğü vardır: büyük davul ve küçük davul, buna halk arasında
davulcuk adı verilir. Davulun çemberi genellikle akça ağacı, ceviz ya da kestane ağacı
parçacıklarından yapılır. Davulun iki yanı gerilmiş bir şekilde koyun ya da keçi derileriyle
kaplanır. Davul derisi gövdenin her iki yüzüne birden gerilir.
Davulun derileri üzerine odundan yapılı farklı kalınlıkta olan iki tokmakla (bagetle)
vurularak çalınır.
Büyük odun tokmağın ucu lüleye benzer ve ceviz ağacından yapılıdır.
İnce odun tokmak ise kavak ağacı dallarından yapılır.
Davulun bir yanına omuza asılması için deriden yapılı bir de kemeri vardır. Davulcu
kemerin yardımıyla davulu uygun pozisyona yerleştirerek iki çembere vurarak çalmaya
çalışır. Davul çalgısı genellikle eşlik edici çalgı olarak kullanılır.
davul
davul ve tambura müzisyenleri
kültür sanat derneği öğrencileri
Müzik dinleme önerisi:
Solo davul çalgısının sunumunu dinleme.