Sof2007-Azeri doc
Yüklə 5,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 2007 Gələcəyin Durumu 23 sintezi üçün yeni qlobal sistemin qurulmasına ehtiyac duyulur. Elə bir sistem qurulmalıdır ki, o, ictimaiyyət, siyasətçilər və qeyri-elm adamları, həmçinin dünyanın qabaqcıl alimləri və mühəndisləri tərəfindən başa düşülə və istifadə oluna bilsin. Keçmişdə insanlar təbii sərvətləri sərf edib qurtaranda onlar sadəcə daha çox sərvətlərə malik yeni ərazilərə köçürdülər. Bu strategiya bəşəriyyətin Hindistanda və Çində yaşayan 40%-i üçün effektiv olmayacaq, çünki onların su və torpaq ehtiyatları tükənib. 2025-ci ilədək 1.8 milyard insan su çatışmayan ərazilərdə yaşayacaq, bu da kütləvi köçlərə səbəb olacaq. Biz təkcə ehtiyatları yenidən paylaşdırmaq üçün siyasətlər qurmaqla kifayətlənməyib daha çox su yaratmalıyıq. Bioyanacaqlar, insanlar və heyvanlar üçün qida, kağız sənayesi üçün xammal istehsal etmək məqsədilə səhra sahil xətlərinin 24,000 kilometri boyunca suyun kütləvi şəkildə şirinləşdirilməsi, həmçinin dəniz suyu ilə işləyən kənd-təsərrüfatı proqramlarının həyata keçirilməsi zərurəti meydana çıxacaq. Bunların hamısı CO 2 –ni çəkməklə bərabər, təmiz suyun digər məqsədlər üçün istifadəsinə imkan verəcək. Freedom House-un verdiyi məlumata əsasən, son 30 ildə mustəqil ölkələrin sayı 46-dan 90-a qalxaraq dünya əhalisinin 46%-ini əhatə edib və son bir neçə ildə dünya ölkələrinin 64%-i seçki sisteminə malik demokratik ölkələrə çevriliblər. Demokratik ölkələrin bir-birilə vuruşmaq niyyətləri olmadığı və humanitar böhranlar demokratik rejimlərdən çox avtoritar rejimlər üçün xarakterik olduğundan, demokratiyaya doğru meyylər milli dövlətlər arasında daha dinc (sülh dolu) gələcəyə gətirib çıxarmalıdır. Təəssüflər olsun ki, fərdlərin kütləvi qırğın törətməyə qadir qüvvə əldə etmələri asanlaşacaq. Gələcək müstəvi molekulyar və farmasevtik istehsalat və mütəşəkkil cinayətkarlığın nüvə materiallarına olan çıxışı ayrı-ayrı fərdlərə kütləvi qırğın silahları – bioloji silahlardan tutmuş aşağı səviyyəli nüvə (klaster) bombalarını - düzəltmək və istifadə etmək imkanını verir. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin verdiyi məlumata əsasən, 2006-cı ildə radioaktiv maddələrin qeyri-qanuni istifadəsi ilə bağlı 149 hadisə qeydə alınıb. Dünya ticarətinin 90%-ini daşıyan 220 milyon dəniz konteynerlərinin cəmi 10%-i yoxlanılır. Bu da mütəşəkkil cinayətkarlıq və terrorizm üçün təchizat mənbəyinə çevrilib. Müfəssəl vahid qlobal mübarizə strategiyası olmadığına görə, transmilli mütəşəkkil cinayətkarlıq artmaqda davam edir. Onun ümumi illik gəliri 2 trilyon dollardan çox ola bilər, bu da dünyadakı bütün hərbi büdcələrdəki maliyyə resurslarından çoxdur. QİÇS nəticəsində yetim qalmış 13-15 milyon uşaq, bundan əlavə 2010-cu ilədək QİÇS nəticəsində yetim qalmaları gözlənilən digər 10 milyon uşaq mütəşəkkil cinayətkarlıq üçün yeni istedadlar yetişdirən geniş bir bataqlıq əmələ gətirə bilər. Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Cəmiyyətləri Beynəlxalq Federasiyalarının verdiyi məlumata əsasən, son onillikdə təbii fəlakətlərin təsirinə məruz qalmış insanların ümumi sayı 2 milyardı ötüb keçib və hər il orta hesabla 211 milyon insan təbii fəlakətlərin təsirinə məruz qalır. Bu da təqribən son onillik ərzində münaqişələrin təsirinə məruz qaldıqları ehtimal edilən insanların sayından 5 dəfə çoxdur. İqlim dəyişikliklərinin və maliyyə əlaqələri və yoluxucu xəstəliklər kimi qlobal asılılıqların digər formalarının getdikcə daha çox etiraf olunması, davamlılıq üçün qlobal sistemlərə - sunami kimi təbii fəlakətləri, su çatışmamazlığı səbəbilə baş vermiş kütləvi köçləri, uzunmüddətli elektrik və ya İnternet kəsilmələrini, maliyyə böhranlarını və münaqişələri qabaqcadan görmə, onlara cavab vermə və onlardan sonra bərpa qabiliyyətinə ehtiyac duyulduğunu göstərir. Əgər qlobal çətinliklərin çoxu cari sistemlərin köməyilə lazımi səviyyədə idarə oluna bilmirsə, onda meydana yeni qərar qəbul etmə sistemləri çıxa bilər. Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı (16, 000-dən çox İSO standartları ilə) və İnternet Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 2007 Gələcəyin Durumu 24 fərdi təşkil edilmiş qərar qəbul etmə prosesinin effektiv vasitələrini sınaqdan keçiriblər. Nəticə etibarilə davamlılıq üçün fərdi təşkil edilmiş qlobal sistemlər işləyib hazırlamaq müdrik bir addım olardı. Bəlkə də, ölkələrin təkmilləşdirilmiş milli davamlılığı üçün müxtəlif amillərin inteqrasiyası üçün mərkəz qismində Milli Davamlılıq İdarələri olmalıdır. 1-ci Fəsildə göstərilmiş 15 Qlobal Çağırışdan hər biri və ya cəmiyyətin digər ehtiyacları üçün fərqli təsisatlararası qurum yaradıla bilərdi. Hər bir təsisatlararası qurum milli davamlılıq məmurlarından və onların korporasiyalarda, QHT-lərdə, universitetlərdə, və beynəlxalq təşkilatlarda olan həmkarlarından təşkil olunduğu üçün qlobal davamlılığı təkmilləşdirə bilərdi. Əgər Mur Qanunu davam etsə, 25 il ərzində kompüter insan beyninin emal etmə gücünə yiyələnəcək; ondan 25 il sonra, kompüter dünyadakı bütün insanların beyinlərinin emal etmə gücünə yiyələnəcək. Yer kürəsindəki bütün insanların beyinlərinə bərabər olan kompüterə sahib hər bir fərdi təsəvvürünüzə gətirin! Eyni vaxtda milyarddan çox insan (dünyanın 17.5%-i) İnternetə qoşuludurlar. Texnoloji bərabərsizlik aradan qalxır və davam edə də bilər, çünki 100 dollarlıq (əslində 178 dollar) (XO-1), Massaçusets Texnologiyalar İnstitutu tərəfindən təlqin edilmiş portativ kompüterlər Argentina, Uruqvay, Braziliya, Liviya, Pakistan və Tayland kimi ölkələrdə 250,000 nəfərdən çox insan tərəfindən sifariş olunub. Mobil telefonlar, video və İnternet qoşulmaları artdığı üçün qiymətlər düşərək qloballaşmanı sürətləndirəcək və insan kütlələrinə cəld bir şəkildə fəaliyyətlər qurmağa və onları dayandırmağa, əlaqələndirməyə və fond birjasından tutmuş yeni yoluxucu ideyalara qədər məlumatları paylaşmağa imkan verəcək. Dünya, zamanında bilik üçün kollektiv məlumatla ümumi hesablamalara doğru irəlilədikcə qəbul edilən qərarların təkmilləşdirilməsi zərurəti yaranır. Qərar qəbul etmə hər yerdə mövcud olan sensorların – bizə təkmilləşən qərarları almaq və onlara cavab verməyə kömək edən daha ağıllı Şəbəkənin və institusional və şəxsi intellekt proqram təminatının - inteqrasiyası nəticəsində əsaslı şəkildə artacaq. Dünyanın 2007-ci ildə saxlaya biləcəyindən daha çox məlumat istehsal edəcəyi gözlənilir. İnternetdə Məlumatlar Bazası Konnektorunun verdiyi məlumata əsasən 2006-cı ildə dünyada 161 eksabayt (milyard qiqabayt) məlumat emal edilib və 185 eksabayt həcmində saxlama yaddaşına malik olub. YouTube kimi multimedia sistemlərinin istifadəsinin artması, nəzarət kameralarının və firmaların məlumat bazaları üçün tənzimləmə qaydalarının çoxalması ilə, 2010-cu ildə 988 eksabayt (təxminən 1 zettabayt (sekstibayt)) məlumat emal oluna bilərdi, lakin 2010-cu ilədək cəmi 601 eksabayt məlumat saxlama yaddaşının mümkünlüyü gözlənilir. ÜTT-nin verdiyi məlumatlara əsasən 2006-cı ildə dünya ticarəti 15% artıb. Yüksək neft və ərzaq qiymətləri az inkişaf etmiş ölkələrdə ticarətin 30% artmasına – dünya rekordunun vurulmasına - kömək edib və onların iqtisadiyyatları 3 il dalbadal 6% artmaqda davam edib. Qismən borcun bağışlanmasının köməyilə bütün inkişaf edən regionlarda borcun- ÜDM-yə olan nisbəti azalıb. Cənubi Afrika istisna olmaqla, aşağı-Saxara Afrikası orta hesabla 4.5% irəliləyib, lakin yüksək doğum sayları, korrupsiya, silahlı münaqişələr, zəif idarəçilik, ekoloji tənəzzül, ağır səhiyyə şəraiti və təhsilsizlik (savadsızlıq) nəticəsində yoxsulluq artmaqda davam edir. ÜST-nin verdiyi məlumatlara əsasən, dünyada 2.4 milyon həkim, tibb bacısı, mama çatışmadığından və insanlar daha çox ömür sürdükləri üçün, tele-təbabət, özünü-müayinə üçün bioçip sensorları, və digər avtomatlaşdırılmış sistemlərə olan ehtiyac kəskin şəkildə arta bilər. Ağır Kəskin Respirator Sindromu təhlükəsi insanların çağırışlara lazımi şəkildə cavab verməsi ilə aradan qaldırılıb. Hal- hazırda dünya 25 milyon insanın ölümünə səbəb ola biləcək, hava nəqliyyatını dayandıracaq və dünyanı tənəzzülə sala biləcək H5N1 quş qripi virusu nəticəsində meydana çıxa biləcək genetik dəyişikliklərə hazırlaşır. Yüklə 5,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|