Soliqqa tortish

3 .1.2-jadval
Dividend va foizlarga soliq hisobi'
(2008-yil yanvar oyi uchun, ming so‘m hisobida)
Ko‘rsatkichlar
To‘lovchi
maTumoti
bo‘yicha
Soliq inspeksiyasi
maTumoti
bo‘yicha
Hisoblangan dividendlar 
va foizlar
2500
2500
Soliq stavkasi
10
10
Budjetga to‘lashi lozim bo‘lgan 
soliq summasi — jami
250
250
' Soliq kodeksiga asosan ishlab chiqildi.
85

---

amalga oshirilgan oydan keyingi oyning 5 kuni ichida soliq 
summasini budjetga o‘tkazadi.
Daromadlami manbayida toTovchi yuridik shaxslar 
moliya yili tugashi bilan 30 kun ichida davlat soliq xizmati 
idoralariga hamda daromad olgan yuridik shaxslaiga ular- 
ning talablari bo‘yicha dalolatnoma topshiradilar. Unda shu 
shaxslaming ro‘yxat raqamlari, nomlari, umumiy olingan 
daromad va jami toTangan soliq summasi hisobot yili 
uchun ko‘rsatilgan boTadi.
Mavzuga doir masalalar
1-masala. 
Quyidagi ma’lumotlarga asosan foyda soligT­
ni hisoblang (maTumotlar ming so‘m hisobida keltirilgan).
1. Mahsulot (ish, xizmatlar) sotishdan tushgan tu­
shum — 4380.
2. Qo‘shilgan qiymat soligT — 688.
3. Aksiz soligT - 500.
4. Sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi -
2695.
5. Sotish xarajatlari — 35.
6. Ma’muriy xarajatlar — 83.
7. Asosiy faoliyatning boshqa jarayonlaridan daromad —
35.
8. Olingan dividendlar - 75.
9. Valuta kursi bo‘yicha musbat farq — 29.
10. Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar — 15.
11. Favqulodda foyda — 5.
12. Xarajatlar tarkibi to‘g‘risidagi Nizomning 1-ilova 
xarajatlari — 312.
13. Soliq imtiyozi — 100.
Yechilishi:
1. 
Yuridik shaxslardan olinadigan foyda soligTning 
obyekti «Mahsulot (ish, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va 
sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalami 
shakllantirish tartibi to‘g‘risida»gi Nizomga muvofiq aniq- 
lanib, unga muvofiq soliq obyektini aniqlash quyidagi tar­
tibda olib boriladi.
YF = SST - IT = 3192 - 2695 = 497
(bu yerda, YF — yalpi foyda; SST — sotishdan oüngan 
sof tushum; IT— sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish 
tannarxi).

---

AFF = YF - DX + BD - BZ = 497 - 118 + 35 = 414 
(bu yerda, AFF — asosiy faoliyatdan olingan foyda; 
DX — davr xarajatlari; BD — asosiy faoliyatdan olingan 
boshqa daromadlar; BZ — asosiy faoliyatdan ko'rilgan 
boshqa zararlar).
UF = AFF + MD - MX = 414 + 104 - 15 = 503 
(bu yerda, UF — umumxo'jalik faoliyatidan olingan 
foyda; MD — moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar; 
MX — moliyaviy faoliyat xarajatlari).
STF = UF + FF - FZ = 503 + 5 = 508 
(bu yerda, STF — soliq toTangungacha olingan foyda; 
FF — favqulodda foyda; FZ — favqulodda zarar).
2. STFga yuqoridagi Nizomning 1-ilova xarajatlari va 
2-ilova xarajatlarining farqi tiklanadi, ya’ni bizning misoli- 
mizda:
508 + 312 = 820 ming so‘mni tashkil etadi.
Ushbu summadan aksiyalar va qimmatli qog‘ozlardan 
dividendlar (foizlar) toTov manbayida soliqqa tortilganligi 
bois chegiriladi, ya’ni:
820—75=745 ming so‘mni tashkil etadi.
Shundan soliq bo‘yicha imtiyozlar chegiriladi, ya’ni 
745-100=645 ming so‘mni tashkil etadi.
3. 2007 yil uchun foyda soligT stavkasi 10 foizligini 
hisobga olgan holda soliq summasi:
D(f)s = 645 x 10 / 100 = 64,5 ming so‘mni tashkil 
etadi.